Türkiye’nin haricinde İsveç ve Finlandiya’nın üyeliğini henüz onaylamayan tek NATO ülkesi Macaristan parlamentosu bugün konuyu görüşmeye başlıyor.
Geçen Haziran ayında NATO’nun Madrid zirvesinde karara bağlanan İsveç ve Finlandiya’nın ittifaka üyeliği, aradan sekiz ay geçmesine rağmen Macar parlamentosunda henüz onaylanmadı. Kimi batılı yorumcular, Başbakan Viktor Orban’ın, AB’nin dondurduğu fonların serbest bırakılması karşılığında Kuzey ülkelerinin NATO üyeliğine onay verme pazarlığı yaptığını iddia etmişti.
Macar meclisinde bugün başlayacak görüşmelerin Mart ayının ikinci yarısındaki oylamaya kadar sürmesi bekleniyor. Orban’ın partisinden milletvekili olan Gergely Gulyas, oylamanın 21 Mart haftasına sarkacağını söyledi.
Cumhurbaşkanından onay çağrısı
Macaristan Cumhurbaşkanı Katalin Novak, Facebook hesabından yaptığı açıklamada, kararın karmaşık olduğunu, ciddi sonuçlarının bulunduğunu ve bu nedenle dikkatli bir değerlendirmenin gerektiğini söyledi ama kendi kanaatine göre, İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliğinin ‘makul’ olduğunu söyledi.
Novak, meclisin bu kararı ‘mümkün olan en kısa sürede’ olmasını beklediğini de sözlerine ekledi.
Orban ve partisi pazarlığa devam ediyor
Orban’ın partisi Fidesz’in meclis grubunun lideri Máté Kocsis ise geçen hafta iki ülkenin NATO üyeliği hakkında ‘ciddi bir tartışmanın başladığını’ söylemişti. Macaristan, ortaya çıkan ‘siyasi ihtilafları’ değerlendirmek için İsveç ve Finlandiya’ya bir heyet göndermeyi planlıyor.
Orban da geçen Cuma verdiği bir mülakatta, ilkesel olarak iki ülkenin NATO üyeliğini destekleseler de ‘öncelikle bazı ciddi tartışmalar yapmak gerektiğini’ söylemişti.
Macaristan lideri, ‘ciddi tartışmalar’dan kastının, iki ülkenin daha önce ülkesine yönelttiği ‘hukukun üstünlüğü’ eleştirileri olduğunu da vurguladı.
Orban, partisindeki bazı kişilerin, ‘Macaristan hakkında küstah yalanlar yayan ülkeleri kabul etmenin bilgece olup olmadığını sorguladığını’ belirterek, “Bu argümana göre, Macaristan hakkında utanmadan yalanlar yayarken nasıl olur da birileri askeri bir sistemde müttefikimiz olmak isteyebilir?” dedi.
AB’den mali yardım için yargı şartı
İsveç ve Finlandiya, Brüksel ile Budapeşte arasındaki gerilimde Orban yönetimine en sert eleştirileri yönelten ülkeler arasında yer alıyor. Avrupa Komisyonu Başkan Yardımcısı Věra Jourová, Macaristan’ın AB COVID-19 toparlanma fonundaki 5,8 milyar avrosunu alabilmesi için yargı sistemini ‘en kısa sürede’ bağımsız hale getirmesi gerektiğini söylemişti.
Pazartesi günü Helsinki’yi ziyaret eden NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Macaristan ve Türkiye’yi iki ülkenin ittifaka üyeliğini onaylamaya çağırmıştı.
