Analistler, ABD’nin ikmal misyonlarına eşlik etme teklifini kabul etmenin Filipinler’in potansiyel ‘acil durum planlarından’ biri olduğunu söylüyor.
Analistler, Pekin’in Güney Çin Denizi’ndeki Sabina Sığlığı’nın (Çin Xianbin Resifi olarak adlandırıyor) kontrolünü ele geçirmeye çalışması halinde Filipinler’in karşılık vermek için ABD’nin ikmal misyonlarına eşlik etme teklifini yeniden değerlendirmek de dahil olmak üzere çeşitli seçenekleri değerlendirdiğini söylüyor.
Filipinler Donanma sözcüsü Tuğamiral Roy Vincent Trinidad salı günü düzenlediği basın brifinginde gazetecilere şunları söyledi: “Çin’in Sabina Sığlığı’nın kontrolünü ele geçirmesinin olası güvenlik etkileri konusunda spekülasyon yapmak istemem. Yine de hazırlıklıyız ve acil durum planlarımız var” dedi.
Bu açıklama, Filipinler’in kötü hava koşulları, tükenen malzemeler ve tıbbi bakıma ihtiyaç duyan personelin tahliyesi ihtiyacını gerekçe göstererek BRP Teresa Magbanua’yı hafta sonu Sabina Sığlığı’ndan geri çağırmasından kısa bir süre sonra geldi.
Sahil güvenlik gemisi, Palawan’a 146 km ve Çin anakarasına yaklaşık 1.200 km uzaklıkta bulunan sığlıkta, Çin’i bölgedeki faaliyetlerini sürdürmekten caydırmak amacıyla beş aydır konuşlandırılmıştı.
Filipinler ve Çin, Güney Çin Denizi’ndeki çatışma nedeniyle karşılıklı suçlamalarda bulunuyor.
Çin, bölgede askeri varlığını yükselten ABD’nin çevreleme girişimleri karşısında kabiliyetini artırmak için Güney Çin Denizi boyunca Subi, Mischief ve Fiery Cross kayalıkları da dahil olmak üzere kapsamlı arazi ıslahı çalışmaları yürüttü. Bazı yapay adalar üzerinde askeri konuşlandırmalar yaptığı da söyleniyor.
Eskort teklifi
De La Salle Üniversitesi’nde siyaset bilimi profesörü olan Sherwin Ona, Manila’nın ABD’nin daha önce yaptığı, Batı Filipin Denizi’ndeki karakollarda konuşlu personeline ikmal yapmak üzere Filipin misyonlarına eşlik etmesi teklifini kabul edebileceğini belirtti.
Ona, “Bunun en iyi seçenek olduğunu düşünüyorum çünkü Karşılıklı Savunma Anlaşması’nın (MDT) etkinleştirilmesini gerektirmiyor,” dedi.
Filipinler ve Amerika Birleşik Devletleri arasında 1951 yılında imzalanan MDT, bir dış gücün saldırısı durumunda taraflardan birinin diğerinin savunmasına geçmesini gerektiriyor.
Geçtiğimiz ay ABD Hint-Pasifik Komutanlığı şefi Amiral Sam Paparo Manila’ya yaptığı ziyaret sırasında, Amerikan gemilerinin, anlaşma müttefikine karşı yükümlülüklerinin bir parçası olarak İkinci Thomas Sığlığı’ndaki ileri karakoluna ikmal görevlerinde Filipin gemilerine eşlik edebileceğini söyledi.
Buna karşılık Filipinler Genelkurmay Başkanı General Romeo Brawner Jnr, Manila’nın, personeline istasyonda kritik malzemeleri ulaştırmakta zorlanmadığı sürece teklifi kabul etmeyeceğini söyledi.
Filipinler’in BRP Teresa Magbanua’yı, askeri personeline ikmal yapma çabalarını Çin’in engellemesi nedeniyle Sabina Shoal’dan geri çektiği göz önüne alındığında Ona, Manila’nın ABD’nin eskort teklifini yeniden değerlendirmesinin muhtemel olduğunu söyledi.
Ancak Ona, Filipinler’in potansiyel ele geçirme tehdidiyle başa çıkmak için yalnızca ABD’nin yardımına güvenmemesi gerektiğini de ekledi: “Diplomatik ve askeri yaklaşımın bir parçası olarak Filipinler diğer müttefiklerinden donanmamız ve sahil güvenliğimizle ortak devriye yapmalarını da isteyebilir. Bunun amacı dayanışma göstermek ve dolaylı olarak 2016 hakem kararını uygulamaktır” diye ekledi.
