ABD temyiz mahkemesi pazartesi günü yaptığı açıklamada, Meksika hükümetinin silahlarının uyuşturucu kartelleri tarafından kullanıldığını söylediği Amerikalı silah üreticilerine karşı açtığı 10 milyar dolarlık davanın devam edebileceğine karar verdi.
Temyize götürülmesi muhtemel, türünün ilk örneği olan dava, Meksikalı yetkililerin Amerikalı yetkililerden kartellerin neden ABD vatandaşlarına açık olmayan ABD Ordusu silahlarına sahip olduğunu acilen araştırmasını talep etmesiyle ortaya çıktı.
ABD’den Meksika’ya her yıl yarım milyona kadar silah kaçırıldığı tahmin ediliyor ve bunun da silahlı şiddeti artırdığı düşünülüyor. Geçen yıl Meksika’da 30.000’den fazla cinayet işlendi.
ABD Birinci Bölge Temyiz Mahkemesi’nin Boston’daki kararı, davaya dahil olan Global Action on Gun Violence’dan yapılan açıklamaya göre, ‘egemen bir ülkenin silah endüstrisine dava açma hakkını destekleyen ilk karar’ olduğu anlamına geliyor.
Kuruluş ayrıca, 2005 yılında ABD silah endüstrisi koruma yasasının yürürlüğe girmesinden bu yana silah üreticilerinin silah şiddetini kolaylaştırmaktan sorumlu tutulmasına izin veren ilk federal temyiz mahkemesinin de ortaya çıktığını ekledi.
Smith&Wesson ve Glock topun ağzında
İlk olarak 2021’de Smith&Wesson ve Glock dahil olmak üzere altı silah üreticisine karşı açılan dava, üreticilerin gevşek kontrollerinin silahların yasadışı bir şekilde Meksika’ya kaçırılmasına izin verdiğini iddia ediyor ve ABD yapımı silahların Meksika vatandaşlarını öldürmek için kullanılma olasılığının Amerikalılardan daha yüksek olduğunu savunuyordu.
Ekim 2022 tarihli bir karar, Silahlarda Yasal Ticaretin Korunması Yasası (PLCAA) kapsamındaki ABD yasalarının, herhangi bir yanlış yaptığını reddeden silah üreticilerini dava edilmekten koruduğunu tespit etti.
Meksika hükümeti, bu karara yaptığı itirazda, PLCAA’in yurtdışında meydana gelen zararlar için veya silah şirketlerinin yasaları ihlal ettiği durumlarda dokunulmazlık sağlamadığını savundu.
ABD Bölge Yargıcı William Kayatta, üç yargıçlı mahkemenin pazartesi günkü kararında, Meksika hükümetinin ‘makul bir şekilde PLCAA’in genel yasağından yasal olarak muaf olan bir tür iddiada bulunduğunu’ belirtti.
Kayatta’ya göre yargıçlar, ‘şikayetin, sanıkların silahlarının Meksika’ya bilerek yasadışı bir şekilde kaçırılmasına yardım ve yataklık ettiklerini yeterince uygun bir şekilde iddia ettiğini’ tespit etti.
Silah endüstrisinin ana lobi gruplarından Ulusal Atıcılık Sporları Vakfı’ndan Larry Keane ise grubun karara katılmadığını ve yasal seçeneklerini gözden geçirdiğini söyledi.
Meksika hükümetinden ABD’ye çağrı
Öte yandan Meksika hükümeti, Amerikalı yetkililerden ülkedeki uyuşturucu kartellerinin neden ABD askeri sınıfı silahlara sahip olduğunu acilen araştırmasını talep ediyor.
Meksika Dışişleri Bakanı Alicia Bárcena, ülkesinin Savunma Bakanlığı’nın ABD’yi Meksika’ya giren ve ABD Ordusu’nun ‘münhasır kullanımı için olan silahlar’ konusunda uyardığını söyledi ve kartel üyelerinin silahların görüntülerini sosyal medyada paylaştığını belirtti.
AP’nin haberine göre, Meksika ordusunun ortaya çıkardığı silahlar arasında el bombaları ve roketatarlar da var.
AFP’nin haberine göre, ABD’nin Meksika büyükelçisi Ken Salazar pazartesi günü gazetecilere verdiği demeçte, ‘Meksika’da şiddete neden olan silahların %70’inin ABD’den geldiğini’ ve ‘silah kaçakçılığını azaltmanın’ Başkan Biden için bir öncelik olduğunu söyledi.
