Gazze’de ateşkes ve esir takası için “son şans” olarak görülen müzakereler bugün Doha’da başlayacak. Hamas’ın heyet göndermediği müzakerelerde İsrail, Mossad ve Şin Bet direktörlerinin liderliğinde yüksel profilli bir heyetle temsil edilecek.
İsrailli yetkililerin anlaşmaya varmak için “son şans” olarak nitelediği Doha’daki zirve, İran ile Hizbullah’ın Tahran ve Beyrut’ta Hamas ve Hizbullah liderlerine yönelik son suikastlara misilleme olarak İsrail’e saldırma tehditlerinin ortasında gerçekleşiyor.
ABD Başkanı Joe Biden olası bir ateşkes ve rehine anlaşmasını, gerilimi azaltmanın ve beklenen misillemeleri engellemenin en önemli anahtarı olarak görüyor.
Doha’daki müzakerelere arabulucu olarak CIA direktörü Bill Burns ve Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Orta Doğu ve Kuzey Afrika Koordinatörü Brett McGurk, Katar Başbakanı Muhammed bin Abdurrahman bin Casim El Sani, Mısır istihbarat şefi Abbas Kamil katılıyor.
ABD’nin çağrılarına rağmen Hamas’ın temsilci göndermeyi reddettiği toplantıda İsrail tarafını Mossad direktörü David Barnea ve Şin Bet şefi Ronen Bar temsil edecek.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, dün İsrailli müzakerecilerin yetkilerini görüşmek üzere ilgili bakanlar, güvenlik ve istihbarat servislerinin başkanlarıyla beş saatten fazla süren bir toplantı yaptı. İsrail basınında yer alan bilgilere göre toplantının konusu İsrail müzakere ekibinin daha önce oldukça sınırlı olduğu gerekçesiyle eleştirdiği yetki meselesiydi. Toplantıda Netanyahu’nun müzakerecilere “makul bir yetki” vermeyi kabul ettiği ileri sürüldü. Kaynaklar, Netanyahu’nun kabul ettiği yeni manevra alanının Doha’da ciddi müzakereler yürütmeyi mümkün kılacağını, ancak bu esnekliğin anlaşmaya varmak için yeterli olup olmadığının net olmadığını vurguladı.
İsmi açıklanmayan bir kaynak Kanal 12’ye “Çok az bir hareket alanı elde ettik. Bu başlangıç için bir şey ama yeterli olmayabilir” dedi.
Toplantıyla ilgili Axios’ta yer alan habere göre güvenlik ve istihbarat servislerinin başkanları Netanyahu’ya anlaşmaya varmak için zamanın daraldığını söyledi ve müzakerelerde gecikmenin ve belirli pozisyonlarda ısrar etmenin rehinelerin hayatına mal olabileceğini ilettiler.
Axios’a konuşan İsrailli bir yetkiliye göre toplantıda gündeme gelen konulardan biri de İran ve Hizbullah’ın olası bir saldırısı ile rehine anlaşması ve Gazze’de ateşkes sağlanması arasındaki bağlantıydı.
Öte yandan müzakerelere katılmayacağını duyuran Hamas’ın ise daha sonra arabulucularla bir araya gelerek İsrail’in anlaşma için ciddi ve pratik bir öneri sunup sunmadığını görmek istedikleri ileri sürüldü. Hamas’tan Usame Hamdan AP’ye yaptığı açıklamada örgütün ABD’nin Gazze’de ateşkes için arabuluculuk yapabileceğine olan inancını kaybettiğini ve ancak ABD Başkanı Joe Biden tarafından mayıs ayında açıklanan önerinin uygulanmasına odaklanılması halinde görüşmelere katılabileceklerini söyledi.
İsrail’in 27 Mayıs’ta açıkladığı anlaşma çerçevesi üç aşamadan oluşuyordu: İlk altı haftalık dönemde İsrail kara operasyonlarına ara verecek ve askerlerini çekecek; karşılığında da kadın, çocuk, yaşlı ve yaralı 33 rehineyi serbest bırakılacaktı. İsrail de karşılığında 990 Filistinli mahkûmu serbest bırakacaktı.
Kanal 12’nin dünkü haberine göre İsrail ilk aşamada serbest bırakılacak 33 rehinenin tamamının canlı olmasını ve aralarında kadın askerlerin de yer almasını istiyor ve bir isim listesi hazırladı. Anlaşmanın orijinal şartlarında teslim edilecek ilk 33 rehine, cenazeleri de kapsıyordu.
