İsrail’in eski Genelkurmay Başkanı ve Başbakanı Ehud Barak, eleştirilerin hedefindeki Binyamin Netanyahu’ya yönelik öfkenin en geç iki ay içinde kırılma noktasına ulaşacağını düşünüyor.
Ehud Barak, İsrail-Hamas savaşı ve İsrail’deki siyasi görünüm ile ilgili Foreign Policy’den Ravi Agrawal’ın sorularını yanıtladı.
Barak, 2000 yılında Filistinlilerin büyük ayaklanması İkinci İntifada sırasında savunma bakanlığı ve başbakanlık görevlerini birlikte yürüttü. Daha sonra 2008 sonunda savunma bakanı olarak görev yaptı. Barak, bu görevdeyken Dökme Kurşun Operasyonu adı verilen ve Filistinli gruplarla üç hafta süren ve İsrail’in Gazze’de bugüne kadar gerçekleştirdiği en büyük kara operasyonunu yönetti.
“İsrail savaşın yeni bir aşamasına geçtiğini söylüyor. Buna kara işgali demiyor ama kesinlikle öyle görünüyor. Siz bunu nasıl görüyorsunuz” sorusu üzerine Barak, şunları kaydetti: “Gazze’deki operasyon dört kısıtlama altında yürütülüyor. Bunlardan ilki rehineler. İkincisi çatışmanın Lübnan’daki Hizbullah’a, muhtemelen Batı Şeria’daki El Kaide ya da başka bir örgütün uyuyan hücrelerine ve hatta Suriye ya da Irak’taki İran destekli Şii milislere sıçrama riski. Üçüncü bir kısıtlama ise bağlı olduğumuz uluslararası hukuk. Deneyimlerimizden biliyoruz ki evrensel desteğimiz çok hızlı bir şekilde erozyona uğrayacak ve tüm operasyonun meşruiyeti sorgulanır hale gelecektir. Son olarak, Hamas’ın Gazze Şeridi’ndeki fiziki altyapısını ve yönetim kabiliyetlerini ortadan kaldırma hedefimize ulaşsak bile, önümüzdeki 10 ya da 20 yıl boyunca orada kalmaya niyetimiz yok, peki meşaleyi bizden kim alacak?”
Barak, kendi sorduğu bu soruya röportajın ilerleyen bölümlerinde şu yanıtı veriyor: “Savaş kabinemizin, Amerikalıların ve muhtemelen bölgedeki diğer bazı başkentlerin ne yapılacağı konusunda temas halinde olduğundan eminim. Muhtemelen şu anda çok uluslu bir gücün, Mısır liderliğinde olmasa bile Arap Birliği ve BM Güvenlik Konseyi kararıyla desteklenen uluslararası bir gücün Filistin Yönetimi’ni Gazze’ye geri getirmesi ve elektrik, su gibi ihtiyaç duydukları konularda mali yardımda bulunması ve burayı normal bir yer haline getirmesi mümkün.”
Katliamların haber verdi
Barak, bir iki hafta içinde İsrail’in özgür dünya diye tarif ettiği Batı’daki desteğini kaybetme riski ile karşılaşacağını söylemesi, İsrail’in Gazze’de gerçekleştireceği katliamların habercisi: “Bir ya da iki hafta içerisinde özgür dünyanın pek çok yerinde kamuoyunun ve pek çok hükümetin desteğini kaybedebileceğimizi biliyoruz. Bence Amerika hâlâ bizimle birlikte olacak ama arkamızda durmaları giderek daha da zorlaşacak.”
İsrail içinde Netanyahu’ya yönelik eleştiriler ve Netanyahu’nun istifasının gündeme gelip gelmeyeceği ile ilgili bir soru üzerine Barak şunları söyledi: “Normal bir ülkede olsa 8 Ekim sabahı istifa ederdi. Birleşik Krallık’ta bunu yapmasaydı, bakanları onu bir kulüpte öğle yemeğine davet ederdi ve yemeğin sonunda istifa kararını açıklardı. İsrail, onun kontrolünde geçen uzun yıllardan sonra bu konuda tam olarak normal değil. Son iki hafta içinde yapılan anketlerde halkın yüzde 80’i Netanyahu’yu ülke tarihinde eşi benzeri görülmemiş bu fiyaskonun baş sorumlusu olarak görüyor. Halkın yüzde 70’si onun istifa etmesini bekliyor. Yarısından biraz daha azı ise derhal istifa etmesini bekliyor. Yarısından biraz fazlası ise savaşın sonunda istifa etmesini bekliyor. Ancak İsrail’de savaş, zihinsel olarak çok kısa bir zaman dilimine bağlı. Altı Gün Savaşı bir hafta, 1973 savaşı -75 yıldır yaşadığımız en zorlu savaş- 20 gün sürdü. Hamas ile beş yıl önce yaşanan bir başka çatışma ise iki aydan kısa sürdü.
İki muhalefet liderinden biri ve eski genelkurmay başkanı olan Benny Gantz savaş kabinesine eklendi ve bunun aylar, muhtemelen bir yıl ya da daha fazla süreceğini söyledi. Eğer kuzeye yayılırsa bu bir yıl ya da yıllar sürer. Bu çok uzun bir yol ve Netanyahu halkın güvenini kaybetti. Mekaniği siyasi gerçeklere dönüştürmek kolay değil ama bunun gerçekleşeceğini tahmin ediyorum. Önümüzdeki haftalarda ya da en fazla iki ay içinde büyük bir öfke dalgası yaşanacak. Netanyahu şu anda bile kolay kolay bir hastaneye gidip yaralıların elini sıkamaz ya da bu olayda katledilenlerin aileleriyle bir araya gelip kabul göremez.”
