Pakistan hükümeti üzerinde, bütçesindeki en büyük kalemlerden birini oluşturan ve halk için ezici bir yük olan enerji faturasını düşürmek için başta Çinli şirketler olmak üzere enerji üreticileriyle anlaşmalar yapması yönünde baskılar artıyor.
Maliye Bakanı Muhammad Aurangzeb ve Enerji Bakanı Sardar Awais Ahmad Khan Laghari Çinli yetkililerle görüşmek üzere Pekin’de bulunuyor. Yerel basında yer alan haberlere göre amaçları Pakistan’ın 15 milyar doları aşan borç ödemelerini beş yıl ertelemek.
Bu sayede Pakistan önümüzdeki üç yıl içinde borç servis maliyetlerinden yaklaşık 2 milyar dolar tasarruf edecek ve bu da enerji maliyetlerini düşürmeye ve döviz krizini hafifletmeye yardımcı olacak.
Çin-Pakistan Ekonomik Koridoru (CPEC) planları kapsamında, toplam 9,000 megawatt’tan fazla elektrik üretim kapasitesine sahip 21 enerji santralinin (bazıları hala yapım aşamasında) tamamlanması gerekiyordu. Ancak elektrik hırsızlığı ve hat kayıplarının yol açtığı dağıtım sorunları, hükümeti gelir sıkıntısına sokarak Çinli enerji üreticilerine geri ödeme yapmasını engelledi. Bu da ek işletme ve kapasite maliyetlerinin bir sonucu olarak borcun 1,8 milyar dolar artmasına yol açtı.
Ancak konu hakkında bilgi sahibi olan iki hükümet yetkilisi Nikkei Asia’ya isimlerinin açıklanmaması kaydıyla Çin’in Pakistan’ın talebini kabul etmesinin pek olası olmadığını söyledi.
Analistler, Çinli yetkililerin yeniden müzakere etmek için çok az teşviki olduğu konusunda hemfikir. Harvard Kennedy School Ash Center’da Çin kamu politikası doktora sonrası araştırmacısı olan Stella Hong Zhang, Çinli şirketlerin Pakistan’a verdikleri kredileri yeniden yapılandırma konusunda kendi kârlılıkları nedeniyle isteksiz olacaklarını söyledi.
Nikkei’ye konuşan Zhang, “Çin hükümetinin de, hükümet bir şekilde sübvansiyon sağlayarak zararları karşılamadığı sürece, şirketlere zararları kabul etmeleri için baskı yapması kolay olmayacaktır” dedi.
ABD’deki William and Mary Üniversitesi’nde bir araştırma enstitüsü olan AidData’da kıdemli araştırmacı olan Ammar A. Malik de Nikkei’ye şunları söyledi: “[Çin] emsal teşkil etmek konusunda isteksiz olacaktır ve kesinlikle herhangi bir BRI (Kuşak ve Yol Girişimi) projesinde saç kesimi yapıyor olarak görülmek istemeyecektir. … Pakistan’a önerecekleri anlaşma ya da çözüm, diğer ev sahibi ülkeler tarafından benzer tavizler talep etmek için emsal olarak kullanılabilir.”
Çin haziran ayında Pakistan’ın CPEC kapsamında yeni yatırım önerisini reddetti. Uzmanlara göre, ödenmemiş enerji borçlarının yanı sıra Pakistan’daki Çinli personele yönelik güvenlik tehditleri ve ölümcül saldırılar da Pekin’in soğuk davranmasına neden oldu.
İslamabad’daki bir düşünce kuruluşu olan Politika Çalışmaları Enstitüsü’nün başkanı Halid Rahman, “Pakistan ve Çin arasında ekonomik angajmanlarla ilgili artan bir güvensizlik var, bu da enerji müzakerelerini zorlaştırabilir” dedi.
