Pakistan’ın güneybatısındaki Gwadar limanı yakınlarında meydana gelen terör saldırısı, Çin’in ülkedeki Kuşak ve Yol projelerine ilişkin güvenlik endişelerini yeniden alevlendirdi. İslamabad’daki yeni hükümetin Pekin’e verdiği güvenceleri zayıflattı.
Sekiz saldırgan çarşamba günü limana 7 kilometre uzaklıkta bulunan ve Çin-Pakistan Ekonomik Koridoru (CPEC) kapsamında China Overseas Ports Holding tarafından işletilen Gwadar Liman İdaresi kompleksine baskın düzenledi. Patlayıcı dolu bir aracı kompleksin kapısına çarptırdılar ancak araç tam olarak infilak etmedi. Yerel yetkililerin Nikkei Asia’ya verdiği bilgiye göre sekiz saldırganın yanı sıra beş kadar güvenlik personeli de öldürüldü.
Adının açıklanmasını istemeyen bir güvenlik yetkilisi saldırının “güvenlik güçleri tarafından engellendiğini” söyledi. Saldırının sorumluluğunu Pakistan’ın terör örgütü olarak tanıdığı ayrılıkçı Belucistan Kurtuluş Ordusu’na (BLA) bağlı Majeed Tugayı üstlendi. BLA saldırıyı Gwadar’a ilgi duyan yabancı yatırımcılara yönelik bir uyarı olarak nitelendirdi – Gwadar limanını işleten Çin’e açık bir gönderme.
Çin’den destek mesajı
Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Lin Jian perşembe günü yaptığı açıklamada Pekin’in Pakistan’ın yanında olduğunu yineledi. Sözcü gazetecilere yaptığı açıklamada “Pakistan’ın terörle mücadele ve ulusal güvenlik ve istikrarı koruma çabalarını kararlılıkla destekliyoruz” dedi.
Ancak ölümcül olay, Pakistan’ın ülkedeki Çin çıkarlarının güvenliğini artırma çabalarının etkinliğini sorgulatıyor. Pekin defalarca İslamabad’ı, nakit sıkıntısı çeken Pakistan’ın vatandaşlarını ve yatırımlarını korumak için daha fazlasını yapmaya çağırdı. Halihazırda Çinli personelin 50 milyar dolarlık CPEC’in merkezi olan Gwadar’daki liman yerleşkesine girişi kısıtlandı.
Saldırının Pakistan’daki tartışmalı seçimlerin ardından Başbakan Şahbaz Şerif’in göreve başlamasından haftalar sonra gerçekleşmesi ise dikkat çekti. Çiçeği burnunda hükümet CPEC projeleri üzerinde aktif olarak çalışmaya devam etmeyi hedefliyor.
Gwadar’ın yatırım için ‘güvenliği olmadığı’ mesajı
Pakistan’da militanlık konusunda uzmanlaşmış bağımsız bir analist olan Fakhar Kakakhel, Nikkei Asia’ya verdiği demeçte, çarşamba günkü saldırıyı sembolik açıdan önemli olarak nitelendirdi. “Manşetlere taşındı ve Beluç isyancıların istediği de bu. BLA sıkı güvenlik önlemlerine rağmen hedeflerine ulaşabildiklerine dair bir mesaj vermek istedi” dedi.
Belucistan’daki şiddet olaylarını takip eden başka bir analist Kiyya Baloch, saldırının Pakistan’ın en iyi korunan şehirlerinden birinde yüksek güvenlikli bir bölgede gerçekleştiğini söyledi. Baloch, “Beluc ayrılıkçılar bu saldırıyla dünyaya Gwadar’ın Çin ya da diğer ilgili yabancı taraflar için yatırım yapmak için güvenli olmadığı mesajını verdi” dedi.
Salı günü bir basın toplantısı düzenleyen Dışişleri Bakanlığı yetkilisi Lin, Pekin’in “iki halka daha fazla fayda sağlamak üzere geliştirilmiş bir CPEC inşa etmek için Pakistan’la birlikte çalışmaya hazır olduğu” konusunda ısrar etti. Uzmanlar bu saldırının Pakistan hükümetini bir kez daha Çin’in kaygıları doğrultusunda güvenliği artırmaya zorlayacağını söylüyor.
Uzmanlara göre, hem Beluç isyancılar hem de Pakistan Talibanı CPEC’in geçtiği bölgeyi hedef alıyor. CPEC’in tamamlanması için tek çözüm ise bölgede barışın ve güvenliğin sağlanması.
Analist Baloch ise, Pakistan’ın 2022’de geri çevirdiği bir öneri olan Çin’in yeniden kendi güvenliğini sağlama hakkını talep edebileceği yorumunu yaptı.
Uzmanlar, saldırının en azından Gwadar ve çevresinde daha sert önlemlerin alınmasına yol açacağını söylüyor.
Baloch, “Artık Gwadar’da daha fazla güvenlik kontrol noktası kurulabilir ve isyancılara karşı hedefli operasyonlar da düzenlenebilir,” dedi ve ekledi: “İslamabad bu konuyu İran’a ileterek İran’da üslendiği iddia edilen Beluç ayrılıkçılara karşı harekete geçmesini talep edebilir.”
Gwadar Kırsal Toplum Kalkınma Konseyi Başkanı Nasir Sohrabi, son saldırının yerel halkı tedirgin ettiğini belirtti: “Gwadar’da durum gergin ve insanlar saldırı sonrasında güvenlikleri ve hareket kabiliyetleri konusunda endişeliler.”
Sohrabi, sonuç olarak Gwadar’ın yatırım için bir hedef bölge olarak imajının olumsuz etkileneceğini söyledi.
