Tayvan’ın başkanlık seçimlerine dört ay kala Pekin, Fujian eyaletini adayla “entegrasyon” için “örnek” bir bölgeye dönüştürmek ve “barışçıl birleşmeyi” ilerletmek amacıyla Tayvan sakinleri üzerindeki uzun süreli bir sosyal kısıtlamayı kaldırmak için kapsamlı bir kılavuz açıkladı.
Politika yapıcılar salı günü 21 maddelik bir belgeyle anakaranın güneydoğusundaki eyaleti Tayvan Boğazı boyunca entegre kalkınma için bir gösteri alanına dönüştürmek üzere ayrıntılı tedbirler açıkladı.
Salı günü Çin Komünist Parti Merkez Komitesi ve Çin’in kabinesi olan Devlet Konseyi tarafından ortaklaşa yayınlanan plana göre, bu hamle “her alanda boğazlar arası entegre kalkınmayı derinleştirmeyi ve barışçıl yeniden birleşme sürecini teşvik etmeyi” amaçlıyor.
Plana göre yetkililer, kıyı eyaletini Tayvan sakinleri ve şirketleri için anakaraya açılan ilk kapı haline getirecek ve karşılıklı insanlar arası değişimleri, ticareti ve yatırımı daha da kolaylaştıracak.
Buna göre amaç, anakaradaki liman kenti Xiamen ile Tayvan’da 5 km’den (üç mil) daha az uzaklıkta bulunan Kinmen olarak da adlandırılan Quemoy arasında ve Fujian eyaletinin başkenti Fuzhou ile yaklaşık 20 km (12,4 mil) ile ayrılan Matsu arasında birbirine bağlı yaşam çevreleri oluşturmak.
Boğazın batı kıyısında yer alan Fujian, coğrafi ve kültürel olarak anakaranın, Pekin’in “gerekirse güç kullanarak kontrol altına almaya” söz verdiği Tayvan’a en yakın bölgesi.
Yeni taslağın açıklanmasından bir gün önce, partinin 4 numaralı yetkilisi Wang Huning, barışçıl birleşmeyi teşvik etmekle görevli bir kuruluşun başkanı olarak yeni görevine başlarken, Tayvan’daki ayrılıkçılar ve dış müdahalelerle mücadele için çaba gösterilmesi çağrısında bulundu.
Çin Barışçıl Ulusal Birleşmeyi Teşvik Konseyi’nin pazartesi günü yapılan genel kurul toplantısında konuşan Wang, “kamuoyunun temelini güçlendirmek” için boğazlar arası değişim ve etkileşimleri teşvik etmek için daha fazla çaba gösterilmesi çağrısı yaptı.
Yeni plan kapsamında Tayvan’dan gelen ziyaretçilerin Fujian’da geçici ikamet için kayıt yaptırmalarına gerek kalmayacak ve eyalete yerleşmeleri, ev satın almaları ve anakaranın sosyal refah sistemine katılmaları teşvik edilecek.
Şirketler için de fırsatlar sunulacak
2015’ten itibaren geçerli olan revize edilmiş yönetmelik, ister bir otelde ister bir akrabanın evinde kalsın, tüm Tayvanlı ziyaretçilerin geçici ikamet için kayıt yaptırmasını, aksi takdirde 100-500 yuan (13-68 ABD$) arasında bir uyarı veya para cezası riskiyle karşı karşıya kalacağını öngörmekteydi.
Yeni kılavuz ayrıca Fujian’daki üniversitelere ve araştırma enstitülerine daha fazla Tayvanlı öğrencinin kaydolmasını ve adadan gelen işçiler ve şirketler için iş fırsatlarının ve iş ortamının iyileştirilmesini de destekliyor.
Belgede, başta Tayvanlı firmalar olmak üzere çeşitli işletme türlerine adadan daha fazla personel istihdam etmeleri için destek verileceği ve pazara erişimi kolaylaştırmak için özel tedbirler alınacağı belirtildi.
Fujian eyaleti ayrıca Tayvanlı operatörlerin radyo ve televizyon programı yapım ve işletme şirketleri kurmak için yatırım yapmalarına izin verecek bir projenin pilot uygulamasını yapacak.
South China Morning Post’a konuşan Taipei’deki profesyonel hizmetler firması PwC’nin ortaklarından Kent Chong’a göre ise, Tayvanlı start-up’ların çoğu daha çok ABD bağlantılı olduğu için anakaraya taşınmak istemeyecektir.
Chong, “Fujian eyaletine çekilecek olanlar zaten Çin’de bulunan ve Çin’e bağımlı olanlardır” dedi ve ekledi: “Çünkü Tayvan hükümeti de Tayvanlıların Çin’deki yatırımlarını, özellikle de yeni teknoloji ve kritik endüstrileri mercek altına alıyor.”
