Polonya’da Başbakan Donald Tusk ve hükümeti, sığınma haklarının geçici olarak askıya alınmasını da içeren bir göç ve sığınma yasa tasarısı paketini kabul ederek tartışmalara yol açtı.
Polonya 2021 yılından bu yana artan göç baskısıyla karşı karşıya. Tusk, hükümetinin Avrupa Komisyonu tarafından onaylanan fakat Tusk’ın iktidar koalisyonunun bir kısmı ve insan hakları grupları tarafından sığınma haklarını kısıtladığı için eleştirilen yeni göç stratejisini açıkladı.
Başbakan, AB-Batı Balkanlar zirvesi için Brüksel’e gitmeden önce verdiği demeçte, “Polonya sınırları ve vize verme sistemi üzerindeki kontrolü yeniden ele alıyoruz. Bugün parlamentoya teklif edeceğimiz bir yasa paketini kabul ettik,” dedi.
Hükümete iltica başvurularını askıya alma hakkı
İçişleri Bakanlığı tarafından geçen hafta sunulan yasa teklifi uyarınca hükümet, yoğunlaşan göç baskısı karşısında sınırın belirli kesimlerinde sığınma haklarını 60 güne kadar askıya almasına olanak tanıyacak bir kararname çıkarabilecek.
Bu sürenin ötesindeki uzatmalar için parlamentonun onayı gerekecek.
Refakatsiz çocuklar, hamile kadınlar ve ciddi zarar görme riski altında olanlar gibi hassas durumdaki bireyler için de kısıtlamalara istisnalar getirilecek.
Kişiler sınırı güç kullanarak ya da kaçakçılarla koordinasyon halinde geçmediği sürece her vaka sınır muhafızları tarafından ayrı ayrı değerlendirilecek.
Göçün “araçsallaştırılması” terimine yasal açıklama getiriliyor
Ayrıca yasa, kısıtlamalar yürürlükteyken aile üyelerinin ortak iltica başvurularına geçici bir durdurma getiriyor. Bu, aile birimlerinin bu dönemlerde birlikte başvuru yapamayacağı anlamına geliyor.
Yasa aynı zamanda “araçsallaştırma” kavramına yasal bir tanım getirilmesini öneriyor. Bu terim, “şiddet içeren” sınır geçişleri veya sınır altyapısının tahrip edilmesi gibi taktikler de dâhil olmak üzere, göçü “Polonya’yı istikrarsızlaştırmak için siyasi bir araç olarak kullanan devletlerin veya kuruluşların” eylemlerini tanımlayacak.
Muhalefetteki muhafazakar Hukuk ve Adalet (PiS) ile iktidardaki koalisyonun bir parçası olan Sol’un (Lewica) ilk itirazlarına rağmen parlamentodaki çoğunluğun yasaları geçireceğini umduğunu söyledi.
Tusk, hükümetinin kimseyi sığınma hakkından mahrum bırakma niyetinde olmadığını savunurken, sığınma hakkının Belarus ve Rusya tarafından Polonya ve AB’ye karşı bir “hibrit savaş aracı” olarak kullanıldığını ileri sürdü.
Tusk, insan kaçakçılarından oluşan organize bir şebekenin, Belarus gizli servislerinin, Rus servislerinin de katılımıyla, “Polonya sınırında fiilen hibrit ama giderek daha sıcak bir savaş ilan ettiğini” kaydetti.
Polonya sert tedbirleri uygulamaya devam edecek
Bu ayın başlarında Avrupa Parlamentosu Başkanı Roberta Metsola ile ortak bir konferansta konuşan Tusk, hükümetinin göç politikasından “herkesin etkilenmediğini” kabul ederek “Bunun bazı insanların duygularını harekete geçirdiğini biliyorum,” demişti.
Fakat Tusk, Polonya’nın yaklaşımını tersine çevirmeye niyeti olmadığını açıkça belirtmiş ve bunun yerine ikna olmayanları ikna edebileceği umudunu dile getirmişti.
Tusk, Avrupa’daki herkesi, “Belarus ve Rusya gibi rejimler tarafından araçsal olarak kullanılan sınırın yasadışı göçe karşı etkili bir şekilde korunmasının” ortak bir şey olduğu ve “bu konuda tartışmamıza gerek olmadığı” konusunda ikna etmek için çok sayıda argüman bulacağını savunmuştu.
