Kremlin tarafından yönetilen kredi kuruluşu VTB’nin Washington’un yaptırım rejimi altında kalan parasını geri almak için en büyük ABD bankasına karşı yasal işlem başlatmasından bir hafta sonra, bir Rus mahkemesi JPMorgan Chase’in toplam 439,5 milyon dolarlık fonuna el konulmasına karar verdi.

Financial Times’ta (FT) yer alan ve Petersburg’daki tahkim mahkemesi tarafından verilen karara göre, çarşamba günü Rus mahkeme kayıtlarında yayınlanan el koyma kararı, JPMorgan’ın hesaplarındaki fonları ve Rus iştiraklerindeki hisseleri hedef alıyor. Söz konusu varlıklar Batı yaptırımlarının ardından yetkililer tarafından dondurulmuştu.

Anlaşmazlık, VTB’nin ABD’deki bir JPMorgan hesabında tuttuğu 439 milyon dolarlık fon üzerinde yoğunlaşıyor. Washington, Kremlin tarafından yönetilen bankaya yaptırım uygulayınca JPMorgan fonları ayrı bir emanet hesabına taşımıştı. ABD yaptırım rejimi uyarınca ne VTB ne de JPMorgan fonlara erişiyor.

Bunun üzerine VTB geçen hafta New York merkezli gruba karşı dava açarak Rus makamlarının Rusya’daki eşdeğer miktarı dondurmasını sağladı. VTB, JPMorgan’ın Rusya’dan ayrılmak istediği ve herhangi bir tazminat ödemeyi reddedeceği uyarısında bulundu.

Ertesi gün JPMorgan, varlıklarına el konulmasını önlemek için Rus kredi kuruluşuna karşı bir Amerikan mahkemesinde kendi davasını açtı ve Rusya’daki davadan kaynaklanan kendi potansiyel kayıplarını telafi etmek için VTB’nin el konulan ABD fonlarını geri almanın hiçbir yolu olmadığını savundu.

JPMorgan ve Goldman Sachs, dünya çapındaki operasyonlarının sadece küçük bir bölümünü oluşturan Rusya’daki işletmelerini kapatma niyetlerini açıkladıklarında, uzmanlar herhangi bir çıkışın gerçekleştirilmesinin bir yıldan fazla sürebileceği konusunda uyarıda bulunmuştu. Aralarında Citigroup, İtalyan UniCredit ve Avusturyalı Raiffeisen Bank International’ın da bulunduğu diğer batılı bankalar Rusya’da faaliyet göstermeye devam ediyor.

2022’de yayınlanan bir kararnameye göre Rusya’dan çıkmak için Kremlin’in yeşil ışık yakması gerekiyor. Ülkede faaliyet gösteren 45 bankadan aralarında Mercedes-Benz Bank, Ikano, J&T ve Intesa’nın da bulunduğu yedi bankaya başkanlık onayı verildi.

Rusya ayrıca 2022 yılı başında ABD de dahil olmak üzere ‘dost olmayan ülkelerden’ hissedarların temettülerini çekmelerini yasakladı.

Geçtiğimiz yaz bir Rus mahkemesi, devlet bankası Otkritie’nin açtığı davayı takiben Goldman’a ait yaklaşık 36 milyon dolar değerindeki varlığı dondurmuştu. Birkaç ay sonra mahkeme Wall Street yatırım bankasının bu parayı Otkritie’ye ödemesi gerektiğine karar vermişti.

Rusya’nın Ankara Büyükelçiliği, ülke vatandaşlarını Latin Amerika ülkelerine yapılan transit uçuşlardan çıkaran Türk Hava Yolları’nın (THY) hizmetlerini kullanırken ‘dikkatlice düşünme’ tavsiyesinde bulundu.

RBK gazetesinin haberine göre elçilikten yapılan açıklamada, “Sorun çok ciddi. Türk makamlarının bu ciddiyetin ne kadar farkında olduğu ise bizim açımızdan belirsiz. Rusya’nın İstanbul Başkonsolosluğu, havayolu şirketinin sağlıksız durumuna dikkat çekmişti. Büyükelçilik ise Türk Dışişleri Bakanlığı’na hem yazılı, yani resmi bir nota ile hem de sözlü olarak müracaat etti. Henüz net bir yanıt alınamadı,” denildi.

Büyükelçiliğin verdiği bilgiye göre, geçtiğimiz haftalarda İstanbul havalimanından Latin Amerika’ya transit geçiş yapmakta olan Rusya vatandaşlarının uçağa alınmadığı vakalar yaşandı.

Büyükelçilik, “Aynı zamanda havayolu çalışanlarının da pek makul davranmadığı oluyor,” dedi.

THY esas olarak, varış güzergahlarının Rusların kabulü için katı kurallar koyduğuna dikkat çekiyor.

Bu şartlar arasında dönüş biletinin bulunması, para, otel rezervasyonunun teyidi, seyahat amacının turistlik dışında olması durumunda ilgili destekleyici belgeler ve diğerleri yer alıyor.

Büyükelçilik, ayrıca THY’nin bu bilgileri internet sitesinde Türkçe ve İngilizce olarak yayımladığını, ancak Rusça olarak yayımlamayı reddettiğini vurguladı.

Bu bağlamda büyükelçilik, 23 Nisan sabahı bilgi kaynaklarında ‘Türk havalimanlarında hak ihlallerine maruz kalan’ Ruslar için bir dizi tavsiye yayınlayacak.

12 Nisan’da Rusya’nın Ankara Büyükelçiliği Sözcüsü İrina Kasimova, diplomatik misyonun, THY’nin Latin Amerika uçuşlarına Rusları almayı toplu olarak reddetmesiyle ilgili durumdan haberdar olduğunu bildirmişti.

Nisan ayı başında, İstanbul üzerinden Meksika’nın Cancun kentine seyahat eden üç Rus kadın THY uçağına alınmamıştı. Aynı zamanda tur için bilet ödemesi yapmış ve otel rezervasyonlarını teyit etmişlerdi.

Ocak 2023’te Rusya Tur Operatörleri Birliği (ATOR), Meksika’daki sınır muhafızlarının, ülkeyi transit bölge olarak kullanma vakalarındaki artış nedeniyle Rusların geçişine daha az izin vermeye başladığını duyurdu.

Açıklamada, “Gerçek şu ki, son zamanlarda sadece ABD sınırını geçmek ve Amerika’da yasa dışı olarak kalmak amacıyla Meksika’ya seyahat eden Rusların sayısında artış oldu. Bu tür teşebbüslere engel olmak adına Meksika’daki göçmenlik bürosu görevlileri, dönüş bileti de dahil olmak üzere giriş için gerekli tüm belgeleri eskisinden daha kapsamlı bir şekilde kontrol ediyor,” ifadelerine yer verildi.

Rusya Soruşturma Komitesi, Savunma Bakan Yardımcısı Timur İvanov’un rüşvet aldığı şüphesiyle gözaltına alındığını bildirdi.

Komiteden yapılan yazılı açıklamada, “Rusya Savunma Bakan Yardımcısı Timur Vladimiroviç İvanov, Rusya Ceza Kanununun 290. maddesinin 6. fıkrası (rüşvet) kapsamında suç işlediği şüphesiyle gözaltına alındı,” ifadelerine yer verildi.

Komite sözcüsü Svetlana Petrenko, olayla ilgili gereken soruşturma sürecinin yürütüldüğünü belitti.

Kolluk kuvvetlerinden bir kaynak, İnterfaks ajansına yaptığı açıklamada yakında İvanov’un tutuklanması istemiyle mahkemeye sevk edileceğini belirtti.

Öte yandan Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov da “Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Savunma Bakan Yardımcısı Timur İvanov’un gözaltına alındığı konusunda bilgilendirildi. Öncesinde Savunma Bakanı Sergey Şoygu’ya da bilgi verilmişti,” diye konuştu.

Ceza Kanununun ilgili maddesi, ‘büyük ölçekte rüşvet’ suçlamasını içeriyor. Suçlama, 1 milyon ruble üzeri rüşvet suçlarını kapsıyor.

Söz konusu suçlarda öngörülen hapis cezası azami 15 yıl veya rüşvet miktarının yetmiş katına kadar para cezası öngörüyor.

Savunma Bakanlığı’nın internet sitesine göre 49 yaşındaki İvanov, 1997 yılında Lomonosov Moskova Devlet Üniversitesi’nden mezun oldu.

1999-2012 yılları arasında ülkenin yakıt ve enerji işletmelerinde, ardından Moskova oblastı hükümetinde çalıştı.

Mayıs 2016’da devlet başkanlığı kararnamesiyle Rusya Savunma Bakan Yardımcılığına atandı.

Rusya’da yolsuzluktan hüküm giyenlerin sayısı artıyor