ABD Ticaret Bakanı Gina Raimondo’nun, Çin ile gerilimleri yumuşatmak için bu ülkeye yaptığı ziyaret sona erdi.
Reuters’ın haberine göre Raimondo, ABD’nin Çin’den ‘ayrışmak’ istemediğinde ısrar etti fakat Çin’deki ABD’li şirketlerin karşılaştığı zorluklara ilişkin yorumu gerilimin devam ettiğini gösterdi. Raimondo, Amerikan firmalarının, kendisine Çin’de ‘yatırım yapılamaz’ hale geldiğini söylediğini aktardı. Raimondo geçen Cuma günü Pekin’e hareket etmeden önce gazetecilere yaptığı açıklamada, “Çin bizim en büyük üçüncü ihracat pazarımız. Amerika’da 800.000’den fazla istihdamı destekliyor ve bu arada bundan yararlananlar sadece Amerika’daki en büyük şirketler değil. Geçen yıl ABD’nin Çin’e yaptığı 150 milyar doları aşkın ihracatın 33 milyar doları 25.000 küçük ve orta ölçekli işletmeden, 35 milyar doları ise Amerikalı çiftçilerden geldi,” demişti.
Raimondo’nun Çin’de yaptığı yorumlara yanıt vermesi istenen Washington’daki Çin Büyükelçiliği sözcüsü Liu Pengyu, Çin’de iş yapan 70.000 ABD firmasının çoğunun kalmak istediğini, yaklaşık %90’ının kârlı olduğunu ve Pekin’in yabancı şirketlerin pazara erişimini daha da kolaylaştırmak için çalıştığını savundu.
Pengyu, “Çin üst düzey dışa açılma sürecini aktif bir şekilde ilerletiyor ve sağlam bir yasal çerçeveyle yönetilen dünya standartlarında, pazar odaklı bir iş ortamı sağlamak için çaba sarf ediyor. Çin kapılarını dış dünyaya daha da açacaktır,” ifadelerini kullandı.
Raimondo Çarşamba günü ABD’ye dönmeden önceki son gün toplantıları için Şanghay’daydı. Raimondo, Çin’deki ABD iş dünyasına mesajının ne olduğu sorusu üzerine, “Mesajım, yaptığınız işi yapmaya devam etmeniz. Burada yatırım yapmanızı, büyümenizi istiyoruz,” cevabını verdi.
Fakat Raimondo, Salı günü Pekin’den Şangay’a giden hızlı trende gazetecilere yaptığı açıklamada, ABD’li şirketlerin kendisine Çin’in ‘yatırım yapılamaz’ hale geldiğinden şikayet ettiklerini söyledi ve para cezaları, polis baskınları ve ‘iş yapmayı riskli hale getiren diğer eylemlere’ işaret etti. Raimondo ve Biden yönetimi, Çin’e ‘iş koşullarını iyileştirecek’ adımlar atması için baskı yapıyor.
Raimondo, Çin’in bu yıl Pekin tarafından ürünleri kısıtlanan çip üreticisi Micron’a yönelik eylemleri için ‘herhangi bir gerekçe gösterilmediğini’ söyledi ve ABD ihracat kontrolleriyle karşılaştırma yapılamayacağını ileri sürdü.
Raimondo, Çarşamba günü Şanghay Komünist Parti Sekreteri Chen Jining ile yaptığı görüşmenin açılış konuşmasında, ‘iş hedeflerine ulaşmak ve daha öngörülebilir bir iş ortamı, öngörülebilir bir düzenleyici ortam ve Amerikan işletmeleri için eşit bir oyun alanı sağlamak için birlikte çalışabileceğimiz somut yolları’ tartışmak istediğini söyledi. Chen ise Çin ve ABD arasında’istikrarlı bir ilişkinin’ dünya için çok önemli olduğunu söyledi ve Şanghay’ın ABD’li işletmelerin en yoğun olduğu yer olduğunu hatırlattı.
Öte yandan Çin’in Boeing uçaklarının Çinli havayolu şirketlerine on milyarlarca dolarlık teslimatını engellediğini söyleyen Raimondo, havayolu şirketlerinin Boeing 737 MAX uçaklarının teslimatını kabul etmemesini gündeme getirdiğini fakat hiçbir taahhüt almadığını söyledi.
