Rus bankaları geçen yıl, devlet destekli konut kredisi furyasının yanı sıra ülkeyi terk eden Batılı şirketlerin sattığı varlıkların satın alınmasının da etkisiyle rekor kârlar elde etti.
Rusya Merkez Bankası, salı günü yayımladığı raporda, ülkenin finansal sistemini tecrit etmeye çalışan amaçlayan katı uluslararası yaptırımlara rağmen, bankalarının 2023 yılında bir önceki yıla göre yaklaşık 16 kat artışla 3,3 milyar ruble (37 milyar dolar) gelir elde ettiğini bildirdi.
Financial Times‘ın (FT) haberine göre Merkez Bankası’nın bankacılık düzenleme departmanı başkanı Aleksandr Danilov, performansın ‘biraz sürpriz’ olduğunu söyledi. Mart ayında banka, kârın daha mütevazı olacağı ve sadece ‘1 milyar rubleyi (11 milyar dolar) aşacağı’ tahmininde bulunmuştu.
Rekor kârlar, ABD ve Avrupa’nın ticari kısıtlamalar yoluyla zarar verme çabalarına rağmen Rus ekonomisinin göreli direncinin bir başka işareti olarak öne çıkıyor.
Uluslararası Para Fonu (IMF) da Rusya ekonomisinin bu yıl ekim ayında beklenenden iki kat daha hızlı bir şekilde yüzde 2,6 büyüyeceğini tahmin ettiğini duyurmuştu.
Ukrayna’daki savaş nedeniyle ülkenin bankacılık sektörünün büyük bir kısmının Swift uluslararası bankalar arası ödeme sistemiyle bağlantısı kesildi ve Batı sermaye piyasalarına erişimi ya çok az ya da hiç yok.
Konut kredilerindeki yüzde 34,5’lik artış, hükümetin tüketici talebini canlandırmak üzere tasarladığı cömert teşvik programının etkisiyle banka kazançlarındaki artışın başlıca nedeni oldu. Yeni konut kredilerinin yarısından fazlasını sübvansiyonlu ipotekler oluşturdu.
Merkez Bankası’nın kritik faiz oranı, yüzde 7,5 olduğu temmuz ayından bu yana yapılan beş artışın ardından yüzde 16 seviyesinde bulunuyor. Bu oran, Ukrayna’ya dönük askeri müdahalenin hemen ardından ulaşılan tüm zamanların en yüksek seviyesi olan yüzde 20’ye yaklaşıyor.
Rus ipotek piyasasında genel faiz oranları yüzde 14 civarındayken, sübvansiyonlu konut kredileri yüzde 8’e kadar – genç aileler için yüzde 6 – veriliyor ve aradaki fark devlet bütçesi tarafından karşılanıyor.
Merkez Bankası’nın raporuna göre, Rusya vatandaşları ya programın yazdan sonra uzatılmayacağı korkusuyla ya da değer kaybeden rubleyi hızla gayrimenkule yatırmak için ipotek almakta aceleci davrandı.
Öte yandan raporda bankaların toplam kurumsal kredi portföyünün 2023 yılında yüzde 20’den fazla büyürken, 500 milyar rublelik yeni kredi Rusya’dan ayrılan yabancı şirketlerle yapılan anlaşmaların sonucu oldu.
Carnegie düşünce kuruluşundan eski Merkez Bankası personeli Aleksandra Prokopenko, gazeteye verdiği demeçte, “Bankacılık sektörü istikrarlı görünüyor ve şu anda herhangi bir tehlike işareti görmüyorum. Sektör yeniden para biriktiriyor. Rus ekonomisi başka bir dış şokla karşılaşırsa, kullanabileceği tamponları olacak ve hükümet ekonomiyi kurtarmak için para harcamak zorunda kalmayacak,” yorumunu yaptı.
