Rusya’nın en büyük bankası Sberbank, yapay zekâ alanında Çinli araştırmacılarla ortak projeler yürütmeyi planlıyor. Bu işbirliği, ABD’nin yapay zekâ alanındaki hakimiyetine meydan okumayı ve açık kaynak kodlu modellere odaklanmayı amaçlıyor.
Rusya’nın en büyük bankası ve devlete ait olan Sberbank, DeepSeek’in başarısının ardından yapay zekâ (YZ) alanındaki ortak projelerde Çinli araştırmacılarla işbirliği yapmayı planladığını bildirdi.
Bankanın yönetim kurulu birinci başkan yardımcısı Aleksandr Vedyahin, Reuters ajansına yaptığı açıklamada, açık kaynak kodlu modellerin önemini vurguladı.
Sberbank, 2023’te büyük dil modeli GigaChat’i piyasaya sürerek Rusya’da yapay zekâ alanında liderlerden biri hâline geldi.
Vedyahin, “Çin, Rusya’nın uluslararası gündemdeki birçok konuda ortağıdır ve ülkelerimiz arasındaki bilimsel etkileşim düzeyi, bilim insanları arasındaki işbirliğiyle güçlendirilebilir,” dedi.
Vedyahin, “Sberbank’ta önde gelen dünya konferanslarında konuşma yapan ve farklı ülkelerden meslektaşlarıyla iletişim kuran birçok bilim insanı çalışıyor. Onların aracılığıyla Çin’den araştırmacılarla ortak araştırma projeleri yürütmeyi planlıyoruz,” diye ekledi.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Batı yaptırımları altındaki Sberbank ile birlikte hükümete, ABD’nin hakimiyetine meydan okumak amacıyla yapay zekâ alanında Çin ve diğer BRICS ülkeleriyle işbirliği kurma talimatı verdi.
Vedyahin, DeepSeek’in piyasaya sürülmesinden bu yana Sberbank’ın modeli test ettiğini ve kendi en gelişmiş modeli olan GigaChat MAX ile karşılaştırdığını söyledi.
Vedyahin, “Düşünmek için zaman gereken bilimsel görevlerde DeepSeek, GigaChat’ten daha iyi performans gösteriyor. Fakat birçok görevde, örneğin bankacılık uygulamalarında veya Rusça kullanımında GigaChat, DeepSeek’ten aşağı kalmıyor, hatta bazen onu aşıyor. Bu görevler arasında cari hesap hizmetleri, ödeme işlemleri, faktöring ve diğerleri var,” dedi.
Vedyahin’e göre DeepSeek’in başarısı, Sberbank’ın ABD Başkanı Donald Trump tarafından duyurulan Stargate gibi yüz milyarlarca dolar yatırım gerektiren mega proje bilgi işlem altyapılarına yatırım yapmak yerine, uygun maliyetli çözümler bulma stratejisiyle örtüşüyor.
Vedyahin, “Stargate gibi mega projeler yarışına rağmen DeepSeek, ‘kısıtlı’ kapasitelerde bile Amerikan modelleri düzeyinde kaliteye ulaşılabileceğini kanıtladı. Bu, mühendislik inovasyonları varsa aşırı yatırımların gerekliliğini sorgulatıyor,” değerlendirmesini yaptı.
DeepSeek, amiral gemisi YZ modelleri olan DeepSeek V3 ve DeepSeek R1’i piyasaya sürerek Amerikan modellerinin liderliğini sarstı.
Vedyahin, “Elbette Çin YZ pazarını takip ediyoruz ve DeepSeek her zaman Çin modelleri arasında favori olarak görülüyordu. Bize göre DeepSeek’in ortaya çıkışı büyük bir artı, model açık kaynaklı modellerin büyük çoğunluğundan daha iyi ve bu çok havalı,” yorumunda bulundu.
İngiltere merkezli Tortoise Media’nın Küresel YZ Endeksi’ne göre Rusya, YZ’nin benimsenmesi, inovasyon ve yatırımlar açısından 83 ülke arasında sadece ABD ve Çin’in değil, aynı zamanda diğer BRICS üyeleri Hindistan ve Brezilya’nın da gerisinde kalarak 31. sırada yer alıyor.
Çin gibi Rusya da en yeni Batı ekipmanlarının ithalatını kısıtlayan yaptırımlar nedeniyle yerli bilgi işlem kapasitesini geliştirmekte zorlanıyor ve YZ yarışında rekabetçi kalmak için alternatif çözümler arıyor.
Vedyahin, “Rekabet, süreçleri optimize etme yönünde kayıyor; bilgi işlem gücü için mücadeleden, modellerin ayrıştırılması, yaklaşımların şeffaflığı ve maliyetlerin en aza indirilmesi de dahil olmak üzere akıllı mühendisliğe doğru,” diye konuştu.
DeepSeek’in yaratıcıları gibi Sberbank da 20. yüzyıl avangart sanatçısı Vasiliy Kandinskiy’nin adını taşıyan metinden görüntüye dönüştürme modeli Kandinsky, temel model GigaChat Lite, Rusça için akustik modeller ailesi GigaAM dahil olmak üzere kendi üretken yapay zekâ modellerini kamuya açık hâle getirdi.
Vedyahin, “DeepSeek’in başarısı büyük ölçüde şeffaflığıyla (modelin ağırlıkları, teknik rapor) ilgili; bu da OpenAI’nin kapalılığıyla tezat oluşturuyor. Bu, büyük bir topluluğu cezbetti: 2,5 milyondan fazla indirme, erişilebilir çözümlere olan talebi gösteriyor,” dedi.
Vedyahin, “DeepSeek’in ayrıştırılması, mütevazı altyapıya uyarlanması ve kod optimizasyonuna odaklanması, temel avantajın sadece bütçe değil, mühendislik yaratıcılığı olduğu bir trendin örneği. Bu nedenle, günümüzde yapay zekâ pazarının, atılımların temel keşiflerden ziyade bilinen yöntemleri minimum maliyetle birleştirme yeteneğine bağlı olduğu bir aşamaya geçtiğini belirtmek önemlidir. DeepSeek ve benzeri projeler, açıklık ve mühendislik zekasının sınırlı kaynaklarla bile şansları eşitleyebileceğini kanıtlayarak devlerin tekelini sorgulatıyor,” ifadelerini kullandı.
Anthropic’in CEO’sundan DeepSeek’ten sonra Çin’e ambargoyu sıkılaştırma çağrısı