Rusya ve Çin hükümetleri, ABD’nin Bering Denizi, Pasifik Okyanusu, Atlantik Okyanusu ve Meksika Körfezi deniz yatağının bir kısmı ve buralardaki potansiyel kaynaklar üzerindeki hak iddialarının hiçbir temeli olmadığını ve reddedilmesi gerektiğini duyurdu.
Aralık 2023’te Washington yönetimi, tek taraflı olarak kıta sahanlığının dış sınırlarını esas hatlardan itibaren 200 deniz milinin ötesinde onaylamıştı.
Bloomberg‘in haberine göre Moskova ve Pekin, Jamaika’nın Kingston kentinde düzenlenen Uluslararası Deniz Yatağı Otoritesi toplantısında görüşlerini kamuoyuna bildirdi.
Haberde, 1982 BM Deniz Hukuku Sözleşmesini onaylayan ülkelerin, denizaltı kıta sahanlıklarının sınırlarının nereden geçtiği konusunda anlaşmaya varmak için uzun tartışmalar yürüttükleri bilgisine verildi.
Rus tarafı, ABD’nin BM Sözleşmesini onaylamadığını hatırlattı. Bu bağlamda ismi belirtilmeyen Rus yetkili, ABD’nin tek taraflı iddialarının ‘kırılgan uluslararası dengeyi ve sözleşmenin bütünlüğünü tehlikeye attığı’ görüşünde.
Yetkili, Moskova’nın ‘Washington’un uluslararası hukuka yönelik seçici yaklaşımını reddettiğini’ vurguladı. Çin yetkilisi de ABD’nin tek taraflı olarak bu tür taleplerde bulunmaya hakkı olmadığını ve ‘sözleşmeyi onaylamadan sözleşmeden yararlanmayı bekleyemeyeceğini’ söyledi.
Yetkili, uluslararası deniz yatağı kaynaklarını ‘insanlığın ortak mirası’ olarak nitelendirdi ve bunu tehlikeye atacak herhangi bir eylemin onaylanmaması gerektiğini vurguladı.
Bloomberg, Deniz Yatağı Otoritesinin, ülkeleri adına konuşan delegelerin isimlerini vermediğine, fakat her iki ülkeden yetkililerin de kendi pozisyonlarını savunmakta ‘ısrarcı’ olduklarına dikkat çekti.
ABD Temsilcisi Gregory O’Brien iddialara yanıt vererek Washington yönetiminin kıta sahanlığı iddialarında bulunurken konvansiyonun kurallarına uyduklarını iddia etti.
Geçen yıl aralık ayında ABD, dünya okyanusunun yedi bölgesinde kıta sahanlığında bir artış olduğunu bildirdi. Tahsis edilen deniz yatağı alanının toplam alanı yaklaşık 1 milyon kilometrekare.
Bloomberg‘e göre, bu genişleme sayesinde devlet, elektrikli otomobiller için batarya üretimine yönelik minerallerin yanı sıra petrol ve doğalgaz yataklarına da erişim sağlamayı planlıyor.
Söz konusu Arktik bölge, Rusya ve Kanada tarafından hak iddia edildiği için stratejik bir öneme sahip. Bunun üzerine Rusya Dışişleri Bakanlığı, Washington’a ihtarname göndermişti.
