Pakistan meclisi ülkedeki tartışmalı seçimlerden haftalar sonra Şahbaz Şerif’i ikinci kez başbakan olarak seçti. Hapisteki eski Başbakan İmran Han’ın parlamentodaki müttefikleri seçimlerde hile yapıldığı iddiasıyla Şerif’in seçilmesini sloganlarla protesto etti.
Pakistan Ulusal Meclis Başkanı Serdar Ayaz Sadık, Pakistan Müslüman Ligi-Navaz Partisi (PML-N) Başkanı Şahbaz Şerif’in, 201 oy alarak ikinci kez başbakan seçildiğini duyurdu. PML-N, Pakistan Halk Partisi (PPP) ve farklı siyasi partilerden oluşan ittifakın ortak adayı Şerif, Pakistan’ın yeni başbakanı oldu.
Başbakanlık seçiminde, Şerif’in rakibi olan İmran Han’ın partisi Pakistan Adalet Hareketi (PTI) adayı Ömer Eyüp Han ise 92 oy aldı.
Şerif, 2022-2023 arasında da Pakistan Başkanı olarak görev yapmıştı. Üç dönem başbakanlık yapan Navaz Şerif’in kardeşi Şahbaz Şerif, 11 Nisan 2022’de mecliste düzenlenen seçimde 174 oyla çoğunluğun desteğini alarak başbakan seçilmiş ve ülkeyi Ağustos 2023’e kadar yönetmişti.
Sert muhalefetle karşı karşıya kalacak
Yemin ettikten sonra resmi olarak ikinci kez başbakanlık koltuğuna oturacak olan Şerif, seçimlerde kendilerine karşı hile yapıldığını iddia eden hapisteki eski Başbakan İmran Han’ın müttefiklerinin sert muhalefetiyle karşılaşacak. Yeni lider aynı zamanda, destek veren ancak kabinesine katılmayı reddeden partisinin kilit koalisyon ortağıyla ilişkileri de yönetmek zorunda kalacak.
Nikkei Asia’ya konuşan Lahor Yönetim Bilimleri Üniversitesi’nde (LUMS) siyaset bilimi doçenti olan Asma Faiz, “Şehbaz Şerif, kendi partisi Pakistan Müslüman Ligi-Navaz ve koalisyon ortağı Pakistan Halk Partisi’nden ülkenin askeri kurumuna kadar çeşitli aktörler için uzlaşma adayıdır” dedi.
72 yaşındaki Şerif, İmran Han’ın güvensizlik oylamasıyla devrilmesinin ardından 2022 yılında benzer bir koalisyonla başbakan olmuştu. Şerif’in başbakanlığı 16 ay sürmüş ve geçtiğimiz ağustos ayında seçimleri yönetecek geçici bir hükümetin kurulması için istifa etmişti.
Çoğu kişi, ağabeyi PML-N’nin lideri ve üç kez başbakanlık yapan Navaz Şerif’in 8 Şubat seçimlerinden sonra iktidara dönmesini bekliyordu. Ancak parti, rakiplerinin seçim günü beklenenden çok daha iyi bir performans sergilemesinin ardından – PTI’nın tek bir parti olarak yarışması yasaklanmış ve lideri İmran Han yolsuzluk ve reddettiği diğer suçlamalar nedeniyle hapse atılmış olsa bile – yeniden toparlandı.
PTI’nın desteklediği ve artık çoğunlukla Sünni İttihad Konseyi’nin (SIC) bir parçası olan bağımsızlar 93 sandalye ile en büyük tek grup olarak ortaya çıktı. PTI gerçekten 177 sandalye kazandığını ve sonuçlarla oynandığını iddia ediyor ki seçim yetkilileri bu suçlamayı reddediyor.
PTI seçimlere hile karıştırıldığı iddiasını protesto etmeye devam ediyor. Cumartesi günü PTI destekçileri büyük şehirlerde gösteriler düzenledi.
Ancak Şerif’in seçilmesi, dört eyalette de yöneticilerin seçilmesinin ardından Pakistan’ın yeni liderliğinin büyük kısmının işbaşında olduğu anlamına geliyor. Navaz Şerif’in kızı Maryam Navaz da bu isimler arasında yer alıyor ve şu anda en kalabalık ve siyasi açıdan en kritik eyalet olan Pencap’ın başında bulunuyor.
PPP’nin adayı Asıf Ali Zardari’nin seçilmesi beklenen cumhurbaşkanlığı seçimi ise 9 Mart’ta yapılacak ve bunu mart ortasında yapılacak Senato seçimleri izleyecek.
Ekonomik zorluklar ön planda
Uzmanlar Şerif’in en başından itibaren birçok zorlukla karşılaşacağını söylüyor.
Nikkei’ye konuşan İslamabadlı siyasi analist Syed Muhammad Ali, “Şahbaz Şerif hükümeti IMF’den ekonomik yardım almak, yüksek enflasyonun ortasında günlük emtia fiyatlarını yükseltmeden vergi geliri taahhütlerini yerine getirmek ve hem Parlamento içinde hem de sosyal medyada çok düşmanca bir muhalefetle siyasi bir çatışmanın içine çekilmeden yönetişimi yönetmek zorunda kalacak” dedi. Pakistan borcunu ödeyememekten kaçınmak için Uluslararası Para Fonu’nun desteğine güveniyor.
Başkentteki bir başka analist Shahid Maitla, Şerif hükümetinin iktidarda kalmak için askeri kurumların desteğine ihtiyaç duyacağına inanıyor. Maitla, ordunun bu desteği sağlayacağını çünkü koalisyon hükümeti aracılığıyla ekonomik canlanmayı teşvik etmek ve istikrarı sağlamak istediğini tahmin ediyor.
Ancak yasama sürecinin gergin geçeceği kesin. Şu anda PTI’nın Ulusal Meclis’te SIC ile uyumlu 86 üyesi bulunuyor. Bu sayı, SIC’nin nispi temsil sistemi kapsamında kadınlar ve azınlıklar için ayrılan sandalyelerden payını alması halinde artabilir. Uzmanlara göre bu üyeler Şerif hükümetinin başını ağrıtacak ve işlerini zorlaştıracak.
Maitla şu ana kadar meclis oturumlarının PTI destekli milletvekillerinin sloganlarıyla kesintiye uğradığını söyledi. “Çalışma ortamı uyumsuz olmaya devam ederse, PTI liderliğine ve yasama grubuna karşı [hükümet tarafından] bazı zorlayıcı tedbirler uygulanabilir” dedi.
Şerif için bir başka mesele de PPP’nin kabineye girmeye direnmesi ve bunun da popüler olmayan politikaların yükünü PML-N’ye bırakacak olması.
Asma Faiz, PPP’nin “[kabineden] uzak durmaktaki tek çıkarı, zor ekonomik kararlar alındığında halkın öfkesinden kaçınmaktır” dedi ve ekledi: “Aksi takdirde Şahbaz hükümetinin PPP ile bir anlaşması var.”
Siyasi analist Maitla, PPP’nin haziran ayında federal bütçe sunulduktan sonra, zorlu ekonomik seçimler yapıldıktan sonra kabineye katılabileceğini öne sürdü.
