Çin’in Şanghay kentinde, son dönemde Avrupa’da seçim başarıları elde eden sağ hareketler ve ABD-AB ilişkilerine ilişkin bir konferans düzenlendi.
Fudan Üniversitesi Avrupa Çalışmaları Merkezi Direktörü, Avrupa Birliği Jean Monnet Kürsüsü Profesörü ve Şanghay Avrupa Topluluğu Başkanı Ding Chun, 2 Temmuz’da Şanghay Uluslararası Çalışmalar Üniversitesi Avrupa Çalışmaları Merkezi ve Şanghay Avrupa Topluluğu tarafından düzenlenen “ABD-AB İlişkileri Üzerine 2024 Düşünce Kuruluşu Raporu Yazımı” ve “Avrupa’nın Dış Stratejisinde Yeni Durum” seminerinin açılış toplantısında yaptığı video konuşmasında bir dizi soruyu gündeme getirdi.
Chun’un gündeme getirdiği sorular arasında, “AB’ye geçiş süreci kademeli olarak tamamlandıkça AB’nin dış politikası ABD’ninki ile daha uyumlu hale gelecek mi? ABD genel seçimlerinde Trump yeniden seçilerek Avrupa Birliği ile ticari sürtüşmeleri ve hatta ticaret savaşlarını yeniden başlatacak mı? AB içinde popülist güçlerin belirgin yükselişi AB’nin dış politikasını nasıl etkileyecek? ABD seçimlerinden sonra Avrupa’nın stratejik özerkliği nasıl gelişir?” yer aldı.
Ding Chun, geçtiğimiz yıl içinde ABD-AB ilişkilerinin ekonomik ve ticari ilişkiler, ikili diplomasi ve çok taraflı işbirliği gibi konularda giderek yakınlaştığını, fakat gelişen teknolojiler ve Filistin-İsrail çatışması gibi konulardaki tutumlarında farklılıklar olduğunu savundu.
AB-ABD ilişkileri pürüzsüz değil
Chun, gelecekte Rusya ile Ukrayna ve Filistin ile İsrail arasındaki iki çatışma ve ABD seçimleri gibi birçok önemli değişkenin ABD-AB ilişkilerinin gelişimini etkilemeye devam edeceğini ve ABD-AB ilişkilerinde hâlâ birçok önemli nokta ve değişken bulunduğunu söyledi.
ABD-AB ilişkilerinin incelenmesinin Avrupa entegrasyonunun incelenmesi ile birleştirilmesi gerektiğini savunan Çinli akademisyen, “AB’nin ekonomik durumu yavaş toparlanma ve bütçe açığı sorunlarını, siyasi entegrasyon ise stratejik özerklik eğilimini ve sosyal düşüncelerdeki değişiklikleri içermektedir. Özellikle, popülizmin devam eden yükselişinin ABD-AB ilişkileri üzerindeki etkisi gözlemlenmeye değerdir ve gelecekteki Çin-ABD-AB üçgeni ilişkisi de izlenmeye değerdir,” dedi.
Şanghay Sosyal Bilimler Akademisi’nde araştırmacı ve Şanghay Avrupa Topluluğu’nun onursal başkanı olan Xu Mingqi, seminerde ABD-AB ilişkisinin nispeten karmaşık ve çok yönlü bir ilişki olduğuna dikkat çekti.
Xu, ana gövdesi ve temelleri itibariyle hâlâ “işbirliğine dayalı bir ittifak ilişkisi” olduğunu, fakat ABD-AB ilişkisinin “sağlam” olmadığını savundu.
İki tarafın ticaret, yönetişim modeli, iç yönetişim ilkeleri, uluslararası yapının geleceğine ilişkin görüşler, küresel yönetişim ve diğer konularda “geniş ve tutarsız anlayış ve görüşlere” sahip olduğunu öne süren Xu, “Bu nedenle, ABD-AB Atlantik ilişkisinin esnekliğini ve küresel yapının şekillenmesindeki etkisini göz ardı etmek tehlikelidir. Fakat bazı alanlarda ABD ve Avrupa arasındaki farklılıklar da göz ardı edilemez,” dedi.
“Aşırı sağ ile ana akım arasındaki etkileşime bakmak gerek”
Şanghay Uluslararası Çalışmalar Enstitüsü Avrupa Çalışmaları Merkezi araştırmacısı ve Şanghay Avrupa Çalışmaları Derneği başkan yardımcısı Zhang Yinghong ise Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerinin Çin-AB ilişkileri üzerindeki etkisi üzerine konuştu.
Zhang, haziran ayında yapılan AP seçimlerinin Avrupa siyasetinde sağa doğru bir kayma olduğunu gösterdiğini, fakat ana akım partilerin hâlâ baskın konumlarını koruduğunu söyledi.
Çin ile ilgili konularda Zhang Yinghong, aşırı sağın dış politikaya fazla önem vermediğine dikkat çekti. Giderek daha fazla sağ parti iktidara geldikçe, bu partilerin AB’nin Çin ile ilgili stratejilerini, özellikle Rusya-Ukrayna çatışması, İsrail-Filistin çatışması ve ticaret politikaları açısından değerlendirmeleri gerektiğini savunan akademisyen, “Genel olarak, sağa kayış AB’nin Çin stratejisini temelden değiştirmeyecektir ve merkez partiler Çin politikasına karar verme gücünü hâlâ ellerinde tutuyor, bu nedenle aşırı sağ partiler ile merkez ve ana akım partiler arasındaki etkileşime daha fazla dikkat etmek gerekiyor,” dedi.
