ABD ve Almanya’nın Ukrayna’ya muharebe tankları gönderilmesine yeşil ışık yakmasının ardından şimdi de F-16 tartışmaları başladı.
Ukrayna Dışişleri Bakan Yardımcısı Andrij Melnyk, tank kararının olumlu sonuçlanmasının ardından bunun yetmeyeceğini, Kiev’in savaş uçaklarına, savaş gemilerine ve denizaltılara ihtiyacı olduğunu söylemişti.
Şimdi, Ukrayna’nın Avrupa’daki müttefikleri, ABD yapımı F-16 savaş uçaklarının Ukrayna’ya temini için harekete geçmiş durumda.
F-16 jetlerinin üreticisi Lockheed Martin’in operasyon direktörü Frank St John, Financial Times’a (FT) konuştu. St John, F-16’ların üçüncü parti transferleri hakkında birçok tartışma olduğunu söyledi ve kendi şirketinin bu uçakların Kiev’e verilmesi üzerine yapılan müzakerelerde yer almadığını kaydetti.
St John, bununla birlikte, Lockheed Martin’in Greenville, South Carolina’daki üretim tesisindeki üretimini artıracaklarını açıkladı. Bu artırımın, ‘devam eden çatışmaya yardımcı olmak için üçüncü parti transfer yapmak isteyen herhangi bir ülkede oluşacak boşluğu kapatmak için’ yapılacağı da vurgulandı.
Lockheed Martin, Ukrayna savaşında kullanılan hafif çoklu roketatar sistemi (HIMARS), güdümlü çok namlulu roketatar sistemi (GMLRS), Javelin tanksavar füzeleri ve Patriot gibi silahları üretiyor.
Beyaz Saray, şu ana kadar Kiev yönetiminden gelen F-16 taleplerini reddetti. ABD, Ukrayna ordusunun Rusya içine operasyon düzenleyebilecek silahları vermeyi savaşı genişleteceği düşüncesiyle istemiyor.
F-16’ların satışı veya yeniden ihracatı için Biden yönetiminin izni gerekiyor.
FT’ye konuşan ABD’li bir savunma yetkilisi, uluslararası müttefikleri ve ortakları ile birlikte Ukraynalıların ihtiyaçları ve talepleri hususunda sürekli iletişimde olduklarını ama şu anda F-16’larla ilgili duyuracak bir şeylerinin olmadığını söyledi.
Almanya Başbakanı Olaf Scholz de dün yaptığı açıklamada Ukrayna’ya savaş uçağı göndermeyeceklerini bir kez daha tekrar etti.
Avrupalı yetkililer, AB ülkelerinin F-16’ları Ukrayna’ya yeniden ihracat yoluyla direkt vermesinin bir seçenek olduğunu belirtiyorlar. Bir başka seçenek ise, batılı ülkelerin F-16’ları eski Varşova Paktı ülkelerine göndermesi ve bu ülkelerin de ellerindeki Sovyet yapımı savaş uçaklarını Kiev’e vermesi.
Geçen sene Polonya, elindeki MIG-29 savaş uçaklarını Ukrayna’ya vermeyi teklif etmiş, eksiklerin de F-16’larla kapatılmasını önermişti. ABD, bu öneriyi ‘savaşı yükselteceği’ gerekçesiyle reddetmişti.
Geçen hafta konuşan Hollanda Dışişleri Bakanı Wopke Hoekstra, F-16’ları göndermeye yönelik her talebi ‘açık bir zihinle’ değerlendireceklerini ve askeri destek konusunda ‘hiçbir tabularının olmadığını’ söylemişti.
Hollanda’da 40 F-16 savaş uçağı bulunuyor ve bu ülke, F-16’ları daha gelişmiş F-35 uçakları ile değiştirmeyi hedefliyor.
F-16’lar Türkiye’nin yanı sıra Polonya, Norveç, Romanya gibi NATO ülkelerinde bulunuyor.