Eski ABD Başkanı Donald Trump’ın, Cumhuriyetçi aday belirleme sürecinde ağırlığını iyice koymasıyla birlikte yeni bir Biden-Trump kapışmasına doğru gidildiğine ilişkin beklentiler arttı.
Mevcut başkan Joe Biden ile eski başkan Donald Trump’ın tekrar karşı karşıya gelmesi durumunda terazinin eski başkandan yana olduğu düşünülüyor. Bu kapsamda hem dünya liderleri, hem de iş dünyası yeni bir Trump dönemine hazırlık yapıyor.
The Economist’te yer alan değerlendirmeye göre, birçok CEO ikinci Trump döneminin birincisinden daha kötü olacağını düşünüyor. Trump’ın 2017’de kurumsal ve kişisel vergi indirimleri ve çevresel düzenlemeleri pek önemsemeyen düzenleme karşıtı adımları ile birlikte önceki tereddütlerini bir kenara bırakan ve memnuniyetini gizlemeyen şirketler, 6 Ocak 2021 Kongre baskını ile birlikte bu tutumdan vazgeçmişti.
O dönem imalat sanayicileri baskını ‘iğrenç bir olay’ olarak nitelendirirken, büyük şirketler için bir lobi grubu olan Business Roundtable, Trump’ı ‘kaosa son vermeye’ çağırmıştı. Bazı önde gelen firmalar, Trump’ın yenilgisini onaylamayı reddeden 147 Cumhuriyetçi temsilciyi mali destek sağlamama ile tehdit etmişti.
İş dünyası memnuniyetsizliğini kapalı kapılar ardında dile getiriyor
Bununla birlikte, The Economist’e göre, Amerikan iş dünyası Trump’a yönelik memnuniyetsizliğini şu anda ancak kapalı kapılar ardından dile getiriyor. Şu an için, çoğu danışman ve lider, patronlara ‘başlarını eğmelerini’ tavsiye ediyor.
The Economist’e göre, bu profili düşük tutma siyasetinin nedenlerinden biri, önümüzdeki 10 ay içerisinde ‘her şeyin olabileceğine’ ilişkin düşünce. Her iki adayın da çok yaşlı olduğunu ve bir sağlık sorunu yaşayabileceğini öne süren dergi, bunun yanı sıra Trump’ın devam eden davalarına da işaret etti.
Şirket yöneticileri ayrıca, Trump’ın ‘elit karşıtı’ söylemini körükleyecek bir açıklama yapmaktan da kaçınıyor. “Son yıllarda büyük şirketlere olan güvenin azalmasıyla birlikte, popülistlerin iş dünyası karşıtı bir renk tonu oluşturması ve ağlaması daha kolay hale geldi,” diyen The Economist, önde gelen bir iş örgütünün başkanının, Trump’ın kampanya önerilerine karşı açık bir tavır alırsa, ‘eski başkanın memnun olacağını’ üzüntüyle itiraf ettiğini aktarıyor.
Makalede, ABD’deki ‘kültür savaşları’ kapsamında özellikle muhafazakâr gruplardan gelen boykot çağrılarının da şirketleri geri basmaya zorladığı ileri sürülüyor. Örneğin reklam kampanyasında trans bir ‘influencer’ı kullanan Bud Light bira şirketine yönelik gayriresmi bir boykot, PR kampanyacılarını düşündürüyor. Bir reklamcı, ‘ilerici’ çalışanlar ve tüketicilerle ‘MAGA’ (Make America Great Again – Amerika’yı Yeniden Büyük Yap) kitleleri arasında kaldıklarını söylüyor.
Şirketlerin düşük profil sergiliyor olmalarının bir başka nedeni de Biden’ın politikalarına ve söylemlerine yönelik hoşnutsuzluk. Bir tercihini ifade etmeye zorlandığında, birçok iş adamı Biden’ı politika oluşturma ve jeopolitikte daha istikrarlı bir lider olarak gördüğünü söylüyor.
Fakat şirket yöneticileri, Biden yönetiminin ‘iş dünyası karşıtı’ söyleminden bıkmış durumdalar. The Economist’e göre bu da onları Trump’a karşı daha hoşgörülü yapıyor. Milyarder bir finansör, bu ikiliden Biden’ın ‘zenginlik için daha büyük bir tehdit oluşturduğunu’ ileri sürüyor.
Bunun bir ucunda, Biden’ın ‘tekel karşıtı’ olduğu ileri sürülen yaklaşımı var. Dergiye göre Biden’ın destekçileri bile, ‘büyük kötüdür’ duruşuna karşı çıkıyor. ABD Ticaret Odası’ndan Neil Bradley, Trump’ın idari kurumları şirketler dünyasındaki düşmanlarına karşı ‘silah haline getirme’ riski iddialarına karşı olarak, Biden’ın da yönetimini havayollarından bankacılığa ve sağlık hizmetlerine kadar çeşitli sektörlerde fiyatlar konusunda şirketlere baskı yapmaya çağırdığını söylüyor. Bradley, her iki partinin ‘ekonomik popülizmi’ arasında çok az fark olduğunu öne sürüyor.
Fakat bazı iş dünyası temsilcileri, Biden’ın Trump ile eşitlenmesine öfkeyle yanıt veriyor ve eski başkanın yeniden seçilmesi ihtimali karşısında endişe duyuyor. İlk döneminde etrafındaki ‘makul’ muhafazakârlar tarafından frenlenen Trump’ın, ikinci döneminde bu sefer ‘kendisine gerçekten inanan havarileri’ ile birlikte daha da radikal politikalar izleyeceğini düşünüyorlar.
Olası bir Trump döneminde şirketler Amerika’sını en çok ilgilendiren meselelerin ticaret, göç, mali açık ve kamu borcu ve temiz enerji olacağı vurgulanıyor.
Bunlar arasındaki en büyük korku, Çin ile başlatılacak yeni bir ticaret savaşı. ABD şirketleri, Trump’ın yeni gümrük vergilerinin Çin’le ticareti tamamen bitirmesinden korkuyor.
Öte yandan bazı yöneticilerin hem içeride hem dışarıda Trump’ın etkisinin o kadar da fazla olmayacağı görüşünde. The Economist’in aktardığına göre birkaç hafta önce, uluslararası bir varlık yöneticisinin başkanı bir grup Amerikalı bankacıyla bir araya geldi ve onları seçim konusunda ‘şok edici derecede iyimser’ buldu.
Bankacılar ona sonuç ne olursa olsun ‘sistemin devam edeceğini’; borsaların her iki başkan döneminde de iyi performans gösterdiğini ve Amerikan ekonomisinin gücü sayesinde ‘seçim maskaralıklarından’ bile kurtulabileceğini söylemişlerdi.
