NATO’nun Soğuk Savaş dönemi sonrası en büyük askeri tatbikatı olarak bilinen Steadfast Defender-24 (Sarsılmaz Savunucu-2024) başladı.
Bu tatbikat, hem çapı hem de hedefi gereği tarihsel bir niteliğe sahip ve ABD önderliğindeki Atlantik İttifakı’nın ‘büyük resminde’ önemli bir yer tutuyor.
Ancak, tatbikatın hem Batı medyasında hem de Türk medyasında kendine yeterince yer bulmaması dikkat çekici. Günümüzde askeri hareketlilikler dünya kamuoyu için sıradanlaştı mı bilinmez, ancak Steadfast Defender-24 ve halihazırda devam etmekte olan çok sayıda diğer tatbikat, Kolektif Batı’nın savaşa hazırlıklarda vites artırdığının önemli bir göstergesi.
Peki, Steadfast Defender-24 ve diğer tatbikatlar bize ne anlatıyor, nasıl bir askeri hareketlilik bekleniyor?
Steadfast Defender-24 tatbikatı, tek bir ana askeri hareketliliği değil, 15 tatbikatlık bir döngüyü temsil ediyor.
Tatbikat kapsamında, başta 11 çok uluslu ve 4 ulusal kuvvet eğitim tatbikatı düzenlenmesi planlanmıştı. Ancak yapılan son düzenlemenin ardından, 13 tatbikat ve 6 ulusal tatbikat düzenlenecek. Böylece, ABD Ordusunun Avrupa ve Afrika bölgelerindeki en büyük manevralarını Steadfast defender-24 komutanlığı nisandan mayısa kadar yapmaya karar verdi.
Şimdiye kadar planlanan en büyük tatbikatlar şu şekilde:
‘Joint Warrior-24’ – Birleşik Krallık, Şubat – Mart
‘Solid Approach-24’ – Doğu Avrupa ülkeleri, Şubat – Mayıs
‘Arctic Dolphin-24’ – Norveç ve Kuzey Denizi sularının yanı sıra Birleşik Krallık, Norveç ve İsveç toprakları, Şubat – Nisan
‘Northern Response-24’ – Norveç, İsveç ve Finlandiya, Mart
‘Brilliant Jump-24’ – Polonya, Almanya, Şubat
‘Movable Defender-24’ – Birleşik Krallık, Şubat – Mayıs
‘Slovak Kalkanı-24’ – Slovakya, Mayıs
‘Trojan Trail-24’ – Yunanistan, Romanya, Gürcistan, Şubat-Mayıs
‘Bahar Fırtınası-24’ – Estonya, Mayıs
Almanya kritik
Aynı zamanda, dikkat çekici tatbikatlardan bir diğeri olan Alman Quadriga-24 tatbikatı da dört aşamada gerçekleştirilecek.
İlk aşama ‘Büyük Kuzey-24’… 5 – 14 Mart tarihleri arasında Hızlı Kuvvetler Tümeni (Stadtallendorf) ve Gebirgsjägerbrigade 23 (Bad Reichenhall) birlikleri Norveç’e konuşlandırılacak.
İkinci aşamada, 21 Nisan – 26 Mayıs tarihleri arasında, Oldenburg’daki 1. Zırhlı Tümeni birlikleri Polonya ve Litvanya’ya konuşlandırılacak.
‘Büyük Güney-24’ isimli üçüncü aşamada, Hızlı Kuvvetler Tümeni (Stadtallendorf) 7 – 24 Mayıs tarihleri arasında Norveç’ten Macaristan ve Romanya topraklarına demiryolu, hava ve karayolu ile nakledilecek.
4. aşama ‘Büyük Quadriga-24’te ise 15-30 Mayıs tarihleri arasında 10. Kolordu’ya bağlı birlikler Norveç’ten Litvanya topraklarına, Baltık Devletleri ile diğer Avrupa NATO ülkeleri arasındaki tek NATO kara köprüsü olan Suvalki Koridoru’na ulaşacak.
Quadriga-24 tatbikatına ayrıca Hollanda’dan bireysel birlikler, Fransız-Alman Piyade Tugayı, siber ve bilgi güvenliği oluşumları ve destek birimleri de katılacak.
Ulusal tatbikatlar
Steadfast Defender-24 manevraları ile ortak bir operasyonel arka plan çerçevesinde, ulusal düzeyde gerçekleştirilecek tatbikatlar ise şu şekilde:
‘Winter-24’ (Letonya, Şubat) ve ‘Crystal Arrow-2024’ (Mart)
‘Kış Kampı-2024’ (Estonya, Şubat)
‘Vihuri-24’ (Finlandiya, Şubat)
‘Dragoon-24’ (Polonya, Şubat-Mart)
‘Brave Warrior-2024’ (Macaristan, Mayıs).
Bunların yanında, nisan-mayıs aylarında 3 çok uluslu tatbikat planlanıyor:
‘Rapid Response-24’ (Bulgaristan, Estonya, Finlandiya, Macaristan, İtalya, Litvanya, Moldova, Polonya, Romanya, Kuzey Makedonya, İsveç, Finlandiya ve Estonya)
‘Immediate Response-24’ (Danimarka, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Almanya, Macaristan, Norveç, Polonya, Slovenya, Slovakya, İsveç)
‘Sabre Strike-24’ (Almanya, Litvanya, Polonya, Slovakya, Letonya, Litvanya, Polonya, Çek Cumhuriyeti, Estonya)
Toplamda, tüm NATO üyesi ülkelerden askeri birliklerin dışında, ittifaka yeni katılan İsveç ve Gürcistan, Moldova ve Kosova güvenlik güçlerinin de yukarıda sayılan askeri faaliyetlere katılması planlanıyor.
Tatbikatta, ilgili kuvvetlerin ve araçların toplam sayısının 100 bin askeri personele, 15 bine kadar hava savunma teçhizatına, yaklaşık 300 uçağa ve 300’den fazla hava aracına ve 70’ten fazla gemiye ulaşması bekleniyor.
Aynı zamanda, ABD Hava Kuvvetleri de dahil olmak üzere toplamda 600-700 uçuş sortisinin gerçekleştirilmesi öngörülmektedir.
Steadfast defender-24’ün ana özelliği, üç koalisyon birlik grubunun (kuvvetlerinin) eşzamanlı olarak konuşlandırılması ve uygulanması olacak. Batı’daki ana grup ve Arktik ve Güney-Batı yönlerindeki ek gruplar iki aşamada hareket edecek:
Şubat – Nisan aylarındaki birinci aşamada ‘United Warrior-24’, ‘Brilliant Jump-24’, ‘Saber Strike-24’, ‘Dragoon-24’ ve ‘Northern Response-24’ tatbikatları çerçevesinde, ABD Hava Kuvvetleri ve ABD Deniz Kuvvetleri’nin hava ve deniz nakliye komutanlıklarının imkanları kullanılarak Amerika kıtasından Avrupa’ya personel, askeri teçhizat ve kargo transferi gerçekleştirilecek.
Nisan – Mayıs aylarındaki ikinci aşamada ise, ‘Acil Müdahale-24’, ‘Mobil Savunucu-24’ ile koalisyon grubunun ana kuvvetlerinin Doğu Avrupa ülkeleri sınırlarına taşınması planlanıyor.
Hızlı Müdahale-24’te ise, stratejik açıdan önemli bölgelerin taktik hava kuvvetleri tarafından ele geçirilmesi ve elde tutulması tatbik edilecek.
‘Great Quadriga-2024’ ve ‘Slovak Shield-24’ ile de, yerleşik birlikler tarafından bir saldırı başlatılması tatbik edilecek.
Ukrayna işin neresinde?
Bir başka ‘ilginç’ askeri etkinlik olarak da, Ukrayna Hava Kuvvetleri’ne ait uçakların ‘karşı saldırı’ konusunda eğitilmesinin planlandığı ‘Livex-24’ adlı çok uluslu özel tatbikat düzenlenecek. Tatbikatın şubat ayı sonunda, Atlantik bölgesi ve İspanya’da gerçekleştirilecek olması oldukça dikkat çekici.
Şu evrede, NATO askeri liderliği ve ulusal silahlı kuvvetler, kuvvetlerin ve araçların transferi için rotaları, üye ülkeler arasındaki sınırları geçme sırasını belirlemekte konuşlanma yerlerini netleştirme evresinde.
Bu arada, bütün bu tabloda, Türkiye’nin de üyeliğine onay verdiği, NATO’nun İsveç’e yönelik ilgisinin asıl sebebinin ise, İsveç’in stratejik konumundan kaynaklandığı ortada. İsveç, hem coğrafi olarak, hem de siyasi olarak bu yeni savaş konseptine ‘iyi bir şekilde’ hazırlanıyor.
Bütün bunlar ne demek?
Steadfast Defender-24 tatbikatı gibi büyük çaplı askeri faaliyetler, ABD’nin öncülüğündeki Kolektif Batı’nın söylemler düzeyinde ‘güç gösterisi’ ve ‘caydırıcılık politikasının’ birer yansıması.
Ancak, bu tatbikatlar sadece birer savaş provası olarak değil, aynı zamanda savaş tehdidini artırma ve çatışma alanlarını genişletme niyetinin birer işareti olarak da okunmalı. Özellikle Rusya-Ukrayna çatışmalarıyla bağlantılı olarak hayata geçirilen bu tür faaliyetler, Batılı güçlerin barışa vurgu yapsalar da aslında savaş potansiyelini artırma eğiliminde olduklarını gösteriyor.
Baltık ve İskandinav bölgelerindeki askeri etkinliğin ve söz konusu ülkelerin askeri harcamalarının artırması ise bu eğilimin en büyük göstergelerinden.
‘Barış’ dönemlerinin ‘savaşlar arasındaki mola dönemleri’ olduğu söylenir hep. Bu söylem aslında biraz eksik. Savaş, kimi zaman sıcak askeri çatışma, kimi zaman soğuk, kimi zaman ekonomik ve kimi zaman sosyal alanda ‘renkli’ versiyonlarıyla aslında hiç sona ermeyen bir konsept.
Yukarıda saydığımız bütün bu tatbikatlar listesinin karmaşıklığını bir kenara bırakıp ‘büyük resme’ bakıldığında, NATO askeri güçlerinin Avrupa’nın kuzey, doğu ve güney kanatlarında eş zamanlı olarak koordineli bir şekilde hareket edeceği görülüyor. Dolayısıyla, Steadfast Defender-24 tatbikatının uygulanacağı coğrafya ve tatbikatların niteliğinin, Rusya ve Belarus’a karşı doğrudan bir ‘savaş tatbikatı’ olduğu ortada.
Özetle, Avrupa kıtasında tarih büyük oranda tekerrür ediyor diyebiliriz. Sosyal huzursuzlukların arttığı, ekonomik krizin derinleştiği, aşırı sağın yükseldiği bir iklimde Batılı yöneticiler -aynı 3. Reich’in yaptığı gibi- askeri harcamaları artırarak doğuya doğru ilerlemeye hazırlanıyor…
