Moskova, Rus tahılının satışı önündeki engellerin kaldırılmadığı gerekçesiyle Tahıl Koridoru anlaşmasından çekildiğini duyurdu. Geçen yıl Temmuz ayından bu yana devam eden anlaşmanın yeniden devreye girebilmesi için gözler Pekin’in arabuluculuk girişiminde çevrildi.
Gıda fiyatları yükselebilir
Rusya Dışişleri Bakanlığı, Tahıl Koridoru anlaşması kapsamında geçerli olan Karadeniz’de seyrüsefer garantilerinin Pazartesi gününden sonra geçerliliği olmadığını ilan etti. Rusya’nın Tahıl Koridoru anlaşmasından çekilmesi küresel gıda pazarında beklenmedik bir gelişme olarak şok etkisi yarattı. Dünyadaki buğday ticaretinin yüzde3 27’sine Rusya ve Ukrayna’nın hakim olduğu düşünüldüğünde Moskova’nın çekilme kararının fiyatları yukarı yönlü baskılaması söz konusu olabilir.
Küresel buğday ticaretinde yaşanacak olası bir daralmanın ise gıdaya erişimde kronik sorunları olan Afrika’daki az gelişmiş ülkeler başta olmak üzere bütün dünyada yıkıcı etkileri olabilir. Koridorun sona ermesiyle birlikte tahıl piyasasında yaşayacak olası manüplatif eylemlerde fiyatları yukarı çekebilir.
Rusya neden çekildi?
Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov, “Tahıl Koridoru anlaşması fiilen son buldu, durduruldu. Rusya, ilgili şartlar uygulanır uygulanmaz derhal tahıl anlaşmasına geri dönecek. Anlaşmanın Rusya ile ilgili kısmı yerine getirilmedi” dedi.
Türkiye, Birleşmiş Milletler (BM), Rusya ve Ukrayna arasında varılan anlaşma uyarınca Rus tahılının önündeki engellerin kaldırılması öngörülüyordu. Görünürde Rusya iki şartı öne sürüyor. Birinci şart; Rus tahıl ve gübresine yönelik kısıtlamaların kaldırılması. İkinci konu ise Moskova’nın Ukrayna’daki buğdayın yoksul ülkeler yerine gelişmiş ülkelere gittiğini düşünmesi ve bu konunun düzeltilmesi.
Rusya’nın çekilme kararından duyduğu “derin üzüntüyü” Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e bir mektup yazarak dile getiren BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, küresel gıda güvenliğini güvence altına almanın öncelikleri olduğunu kaydetti.
Gözler Çin’e çevrildi?
Politico dergisinde yer alan bir makaleye göre Batılı başkentler Rusya’nın anlaşmaya geri dönmesi için Pekin’in Moskova’ya baskı yapmasına bel bağlamış durumda. Makaleye göre “Şimdi Batılı yetkililer, Rusya’nın en etkili müttefiklerinden biri olan Çin hükümetinin onları yeniden müzakere masasına oturtmasını bekliyor.”
Dergiye adının açıklanmaması kaydıyla konuşan Ukraynalı bir yetkili de Rusya’yı anlaşmaya yeniden katılmaya teşvik etmek için “Umarım (Pekin) bir işaret verir” diyor.
