Tayvan’ın seçilmiş başkan yardımcısı Hsiao Bi-khim, Pekin’in tepkisine rağmen “kişisel” bir gezi için ABD’yi ziyaret ediyor.
Çin karşıtlığıyla öne çıkan 52 yaşındaki Hsiao, ABD’li yetkililer tarafından tutulan bir isim.
Mayıs ayında başkan yardımcısı olarak yemin edecek olan Washington’un eski ‘fiili büyükelçisi’ Hsiao’nun ziyareti adanın iktidardaki Demokratik İlerleme Partisi tarafından doğrulandı.
Reuters’ın salı günkü haberine göre, Çin’in Washington Büyükelçiliği sözcüsü Liu Pengyu, Pekin’in Hsiao’nun ABD’ye yapacağı herhangi bir ziyarete “ne ad altında ya da hangi bahaneyle olursa olsun” kesinlikle karşı olduğunu söyledi.
Liu, Hsiao’yu “koyu bir Tayvan bağımsızlığı ayrılıkçısı” olarak nitelendirdi ve Washington’un ABD hükümet yetkilileri ile Hsiao arasında “herhangi bir temas şekli ayarlamaması” gerektiğini söyledi.
Bağımsızlık yanlısı Hsiao, “ABD ile işbirliği yaptığı” ve Tayvan ile anakara arasında “çatışmayı kışkırttığı” gerekçesiyle Pekin tarafından iki kez kara listeye alındı ve yaptırıma tabi tutuldu.
Seçilmiş Başkan ve mevcut Başkan Yardımcısı William Lai Ching-te, ocak ayındaki seçimlerde Hsiao’yu aday olarak seçti.
Hsiao, Tayvan’ın ‘sözde’ ABD temsilcisi olarak geçirdiği üç yıl boyunca bir dizi ABD’li yetkili, milletvekili ve düşünce kuruluşu akademisyeniyle bağlantılar geliştirdi ve kasım ayında Lai’ye kampanya yolunda katılmasıyla bu süreç sona erdi.
Lai’nin, görevdeki Başkan Tsai Ing-wen’in yardımcısı olarak yemin etmesinden üç ay önce, Salı günü hem Tayvan başkanlık ofisi hem de adanın dışişleri bakanlığı Hsiao’nun ABD ziyareti hakkında bilgi sahibi olmadıklarını söyledi.
Ancak DPP sözcüsü Wu Cheng, Hsiao’nun “kişisel bir sıfatla seyahat ettiğini” ve seyahat hakkında “daha fazla ayrıntıya” sahip olmadığını söyleyerek ziyareti doğruladı.
Bir ABD Dışişleri Bakanlığı yetkilisi Reuters’e yaptığı açıklamada Hsiao’nun “kişisel meseleleriyle ilgilenmek üzere” birkaç günlüğüne Washington’da olduğunu söyledi ancak ziyaret sırasında herhangi bir ABD yetkilisiyle görüşüp görüşmeyeceğini belirtmedi.
Yetkili, “Amerika Birleşik Devletleri’nin Tayvan yetkililerinin geçişlerine ve adayların ve seçilmiş başkan yardımcısının göreve başlamadan önce ziyaretlerine ilişkin uzun süredir devam eden bir teamülü var” dedi.
Wall Street Journal’ın ismi açıklanmayan kaynaklara dayandırdığı haberine göre, Hsiao ziyareti sırasında ABD’li yetkililerle görüşmeyi planlıyor ve geçen yıl Lai ile birlikte kampanya yürütmek üzere Tayvan’a döndüğünde ABD’de bıraktığı kişisel eşyalarını da toplayacak.
Haberde Hsiao’nun Lai hükümetinin gündemini Joe Biden yönetiminin üyeleriyle görüşeceği ve ardından yine özel bir sıfatla Avrupa’daki çeşitli başkentlere seyahat edeceği belirtildi.
Taipei’deki Ulusal Chengchi Üniversitesi’nden emekli Çin güvenlik çalışmaları ve uluslararası ilişkiler profesörü Arthur Ding, Hsiao’nun gezi sırasında Lai’nin boğaz ötesi politikasını ABD’li yetkililerle görüşmesinin beklenebileceğini söyledi.
ABD destekli ayrılıkçı
Eski liderler Barack Obama ve Donald Trump dönemlerinde üst düzey bir ABD Ulusal Güvenlik Konseyi yetkilisi olan Ivan Kanapathy, “Hsiao yorulmak bilmeden Washington’daki fırsatları en üst düzeye çıkardı” dedi.
Hsiao, 2021 yılında ABD Başkanı Joe Biden’ın yemin törenine katılmış ve Çin’den büyük tepki almıştı. Pekin, Hsiao’ya karşı yaptırım kararı almıştı.
Adaylık sürecindeki ilk konuşmasında kendisini “savaşçı bir kedi” olarak tanımlayan Hsiao, Çin’i eleştirmişti: “Tüm dünya Tayvan Boğazı’ndaki statükonun korunmasını umut etse de, bu durum sürekli olarak diğer tarafın tek taraflı değişikliklerine maruz kalmaktadır.”
