Nikkei Asia tarafından yapılan bir araştırmaya göre, Tesla’nın elektrikli araç bataryalarında kullanılan malzemelerin tedarikçilerinin yaklaşık %40’ı Çinli şirketler.
Amerikan elektrikli araç üreticisinin tedarik zinciri üzerine hazırlanan bir analize göre Çin, Tesla’nın elektrikli araçlarda kullanılan lityum-iyon piller için en büyük malzeme tedarikçisiydi ve “depolama bataryası” kategorisindeki 61 şirketin %39’unu oluşturuyordu.
Çin, elektrikli araçların üretiminde çok önemli olan batarya malzemeleri için küresel pazarda üstünlük kazanıyor.
Nikkei, Tesla’nın tedarik zincirini analiz etmek için belirli özelliklere sahip verileri bulmak için orijinal bir makine öğrenimi algoritması kullanan Tokyo’nun Fronteo şirketi ile çalıştı.
Mali tablolarda ve basın bültenlerinde yer alan kamuya açık bilgilerin yapay zeka kullanılarak yapılan bir analizi, Tesla’nın elektrikli araç üretimi için tedarik zincirinin beş basamağı olan “beş aşamalı” tedarikçilere kadar ürün tedarik ettiğine inanılan 13.428 şirket belirledi.
Buna göre, alüminyum eritme tesisleri hariç “demir dışı eritme” alanında faaliyet gösteren 42 firmanın %40’ı Çin’de yer almaktadır. Çinli şirketler aynı zamanda “inorganik kimya” grubundaki 102 tedarikçi arasında da %33 ile en yüksek paya sahip. Analize göre, bu rakamlar Tesla’nın Çinli ortaklara olan “yoğun bağımlılığını” gösteriyor.
Fronteo’nun nihai ürün üreticisinin belirli bir tedarikçiye bağımlılığının derecesini 10 puanlık bir ölçekte ölçen ve 10’un en ağır bağımlılığı temsil ettiği endeksi kullanılarak Tesla’nın büyük tedarikçilere olan bağımlılığı derecelendirildi.
Tesla için hayati öneme sahip tedarikçiler olduğu tespit edilen Çinli şirketler arasında, 6.8’lik bir puana sahip önemli bir lityum ürünleri üreticisi Ganfeng Lithium da vardı. Büyük bir inorganik bileşik üreticisi olan Novoray 7,1 puan alırken, kobalt malzemeleri üreten Zhejiang Huayou Cobalt 5,7 puan aldı.
Nikkei, Tesla’ya Çinli tedarikçilere bağımlılığını soran bir mektup gönderdi, ancak yanıt alamadı.
Tedarik zincirinde kopma olursa, üretim kesinti riski doğabilir
ABD şirketleri, Tesla tedarikçilerinin toplam sayısının %22’sini oluştururken, Çinli şirketler %17’sini oluşturuyor. Tesla’nın Çinli tedarikçilerdeki payı, General Motors’un yüzdesinden 4 puan daha yüksekti.
Fronteo’da bir yönetici olan Mari Yamamoto, Tesla için en endişe verici riskin, ABD ve Çin’in küresel hegemonya savaşı sırasında yaşanabilecek bir tedarik zinciri sıkıntısının Amerikan otomobil üreticisinin batarya satın almasını zorlaştırabilmesi olduğunu söyledi. Böyle bir durumda üretim kesintisi riskiyle karşı karşıya kalınabilir.
ABD Jeoloji Araştırması ve Uluslararası Enerji Ajansı raporuna göre Şili, toplamın %36’sı ile dünyanın en büyük lityum rezervlerine sahip. Şili ve Avustralya, elektrikli araç bataryalarında gerekli olan metalin küresel üretiminin %80’ini oluşturuyor. Ancak Çin, metalin en büyük rafinerisi ve lityum arıtmanın %60’ı ülkede gerçekleştirilmektedir.
Musk tedarik zincirini çeşitlendirmeye çalışıyor
Tesla, lityum tedarik zincirinin dayanıklılığını artırmak için uğraşıyor.
Tesla’nın 2022’de yayınladığı bir rapora göre şirket, ABD’den Albemarle ve Livent gibi tedarikçilerden ve Çin’den Ganfeng gibi tedarikçilerden lityum satın alıyor.
Ganfeng, 2021’de Tesla’ya batarya sınıfı lityum ürünleri tedarik etmek için üç yıllık bir sözleşme imzaladı ve ABD’li otomobil üreticisi, 2022’de de Avustralya’dan Liontown Resources ile beş yıllık bir lityum tedarik anlaşması imzaladı.
Bu anlaşmalar, Tesla’nın elektrikli araç bataryalarını yapmak için kullanılan önemli bir bileşen olan lityum hidroksitin %95’inden fazlasını doğrudan sözleşmeler yoluyla satın almasına olanak tanıyacak. Şirket ayrıca, Çin’in hakim olduğu sektöre girerek bir lityum arıtma tesisi kurmaya başladı.
Musk, mayıs ayının sonunda üç yıl sonra ilk kez Çin’e sürpriz bir ziyaret gerçekleştirerek hükümet yetkilileriyle görüşmeler gerçekleştirmişti. Bir yandan Çin pazarına olan bağlılığını gösteren Musk diğer yandan riski azaltmak için stratejik hamleler yapıyor.
