Trablus Temyiz Mahkemesi, Türkiye ile Libya arasında Ekim 2022’de imzalanan hidrokarbon alanında ortaklık öngören mutabakat muhtırasının yürütmesini durdurdu.
Türkiye ile Trablus’taki Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) arasında imzalanan Akdeniz’de ortak sondaj yapılmasını öngören mutabakat muhtırası, nihai mahkeme kararı verilinceye kadar Trablus Temyiz Mahkemesi tarafından askıya alındı. İki ülke Doğu Akdeniz’de ortak hidrokarbon arama faaliyetinin yasal dayanağı olması öngören muhtıra ile 2019 Kasım ayında Ankara ile Trablus arasında imzalanan deniz yetki sınırlandırma anlaşmasının artık uygulama aşamasına gelmesi bekleniyordu.
Mahkemenin yürütmesini durdurduğu muhtıra, Libya’nın Akdeniz’deki karasularında iki ülkenin ortak sondaj yapmasını öngörüyor. Libya kamuoyunda tartışma yaratan anlaşmada UBH Başkanı Abdülhamit Dibeybe, Libya’nın zenginliklerini Türkiye’ye peşkeş çekmekle suçlanmıştı. Petrol Bakanı Muhammed Aoun’un bilgisi dışında ve Libya Ulusal Petrol Şirketi’ne danışılmadan imzalandığı iddia edilen anlaşmanın Libya’nın sondaj rekabetine zarar verdiği ileri sürülmüştü. Anlaşmayı eleştirenler sondaj faaliyeti söz konusu olduğunda deneyim, teknoloji ve bilgi birikimi bakımından Türkiye en iyi seçenek olmadığını ifade etmişti.
Ancak asıl itiraz noktası, geçici olarak görevde bulunan UBH’nin ülkeyi uzun vadede bağlayıcı böyle bir anlaşma imzalamaya yetkili olmadığıydı. Abdülhamit Dibeybe, Birleşmiş Milletler denetiminde Cenevre’de Libyalı tarafların katılımıyla yürütülen müzakerelerde varılan anlaşma gereği ülke seçime gidene kadar geçici olarak yönetime getirilmişti. Bu müzakereleri yürüten Libya Siyasi Diyalog Forumu’nun hazırladığı siyasi yol haritası geçici hükümetin ülkenin dış ilişkilerdeki istikrarına zarar veren veya ona uzun vadeli yükümlülükler getiren uluslararası anlaşmalar yapmasını yasaklıyor.
Anlaşmaya ilan ettikleri deniz yetki alanları Türkiye-Libya anlaşması ile çakışan Yunanistan ve Mısır dışında Avrupa Birliği (AB) de tepki göstermişti.
