Eski ABD Başkanı Donald Trump, NATO müttefiklerini, ittifak üyelerinin savunma harcama hedeflerini karşılayamaması durumunda Rusya’yı ‘ne isterse’ yapmaya teşvik edeceği konusunda uyardığını söyledi.
Trump bu açıklamaları Güney Carolina’daki bir mitingde yaptı. Uzun süredir NATO’yu ve yeterli savunma harcaması yapmayan NATO üyelerini eleştiren eski ABD başkanı, destekçilerine, “Ben gelene kadar NATO çökmüştü,” dedi ve görev süresi boyunca Avrupalı müttefiklerine ‘herkesin ödeme yapacağı’ konusunda ısrar ettiğini söyledi.
Trump, NATO üyesi bir ülkenin başkanının kendisine bir Rus saldırısı durumunda ABD’nin kendisini savunup savunmayacağını sorduğunu hatırlattı. Trump buna yanıt olarak, “Seni korumam. Aslında, onları [Rusları] ne isterlerse yapmaya teşvik ederdim. Ödemek zorundasın. Faturalarını ödemek zorundasın,” dediğini aktardı.
Stoltenberg’den tepki
Trump’ın açıklamaları üzerine yorum yapan NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, ittifakın askeri tehditler karşısında ‘tüm müttefikleri savunmaya hazır ve muktedir’ olduğunu söyledi.
NATO şefi, “Müttefiklerin birbirlerini savunmayacaklarına dair herhangi bir öneri, ABD de dahil olmak üzere tüm güvenliğimizi baltalıyor ve Amerikan ve Avrupalı askerleri daha fazla risk altına sokuyor. Başkanlık seçimlerini kim kazanırsa kazansın, ABD’nin güçlü ve kararlı bir NATO müttefiki olarak kalacağını umuyorum,” dedi.
Stoltenberg ayrıca, üyelerinin ‘en az yarısının’ gayri safi yurtiçi hasılalarının yüzde 2’sini savunmaya harcama hedefine ulaşmasını beklediğini söyledi.
Stoltenberg, geçen ay Washington’a yaptığı bir gezi sırasında, ABD’yi ittifaka olan bağlılığını yeniden ifade etmeye çağırmış ve bölünmüş bir NATO’nun ‘ABD’nin gücünün azaldığı’ anlamına geleceğini söylemişti.
Avrupa tedirgin
Polonya Savunma Bakanı Władysław Kosiniak-Kamysz, pazar günü Trump’ın yorumlarını eleştirdi ve “Hiçbir seçim kampanyası, ittifakın güvenliğiyle oynamak için bir bahane değildir,” dedi.
Avrupa Konseyi Başkanı Charles Michel, X’te yaptığı açıklamada, “NATO’nun güvenliği ve [karşılıklı savunma] dayanışması konusundaki pervasız açıklamalar yalnızca Putin’in çıkarına hizmet ediyor. Dünyaya daha fazla güvenlik veya barış getirmiyor,” dedi.
Savunma ile de ilgilenen Avrupa İç Pazardan Sorumlu Komisyon Üyesi Thierry Breton, Fransa’nın LCI televizyonuna verdiği röportajda, Trump’ın yorumlarıyla ilgili olarak, “Bunu daha önce duyduk (…) Güneşin altında yeni bir şey yok,” ifadelerini kullandı.
Almanya Dışişleri Bakanlığı, Trump’ın yorumlarının ardından X hesabından #StrongerTogether (Birlikte Daha Güçlü) etiketiyle ‘Birimiz hepimiz, hepimiz birimiz için’ mesajını yayınladı.
ABD’de Demokratlar kızgın, Cumhuriyetçiler bölündü
ABD’de ise Demokratlar ve bazı Cumhuriyetçiler, Donald Trump’ı kınadı.
Demokrat Hawaii Senatörü Brian Schatz, “Trump, Rusya’nın belirli koşullar altında bir Avrupa ülkesini almasına izin vereceğini söyledi ve sanırım Azarlama Sanayi Kompleksi bize Rusya, Trump, Trump, Rusya demememizi söyleyecek,” dedi.
Demokrat California Temsilcisi Temsilci Adam Schiff de X’teki bir gönderide Trump’ı eleştirdi ve “Müttefiklerimizi korumaktan ziyade kendini yüceltmek ve Putin’i memnun etmekle ilgileniyor. Reagan’ı hasta etmek için yeterli olurdu,” dedi.
Nikki Haley ve John Bolton gibi Cumhuriyetçiler Trump’ın sözlerini eleştirirken, CNN’e konuşan Cumhuriyetçi Florida Senatörü Marco Rubio, Trump’ın Rusya’yı NATO ülkelerine saldırmaya davet ettiğini düşünmediğini söyledi.
Rubio, Trump’ın sadece bir hikaye anlatarak bir noktaya değindiğini söyledi ve “[Trump] Geleneksel bir politikacı gibi konuşmuyor,” diye ekledi.
