Diplomasi
Trump yetkilisinden Avrupa’ya teknoloji ültimatomu: ABD veya Çin, tarafınızı seçin

Donald Trump yönetiminin üst düzey yetkililerinden biri, Elon Musk’ın uydu internet şirketiyle çalışma konusunda tereddüt eden Avrupalı müttefiklerini ABD ve Çin teknolojisi arasında seçim yapmaları gerektiği konusunda uyardı.
Federal İletişim Komisyonu (FCC) Başkanı Brendan Carr, Financial Times’a (FT) verdiği demeçte “müttefik batı demokrasilerinin” uzun vadede “gerçek öcü olan Çin Komünist Partisi’nin yükselişine odaklanmaları” gerektiğini savundu.
Avrupa hükümetleri ve bazı Avrupa şirketleri, Musk’ın SpaceX şirketine ait uydu genişbant ve sınırlı mobil hizmetler sağlayan Starlink’in, Washington’un Ukrayna’daki hizmetlerini kapatmakla tehdit etmesinin ardından güvenilir bir ortak olup olmadığını değerlendiriyor.
Musk’ın uzun süredir müttefiki olan ve Trump’ın yeniden başkan seçilmesinin ardından FCC’yi yönetmesi için görevlendirdiği Carr, siyasetin uzun vadeli kararları etkiliyor gibi görünmesinin “talihsizlik” olduğunu söyledi.
Carr, “Starlink konusunda endişeliyseniz, ÇKP’nin versiyonunu bekleyin, o zaman gerçekten endişeleneceksiniz,” iddiasında bulundu.
İngiliz telekom şirketleri BT ve Virgin Media 02, Starlink’in teknolojisini mobil ya da geniş bant hizmetleri için deneyen şirketler arasında yer alıyor fakat ikisi de henüz sağlayıcıyla tam bir anlaşma imzalamış değil.
Carr daha önce Musk’ın ABD’deki işletmelerini savunmuş ve milyarderin 2022 yılında Twitter’ı devralmasından bu yana “düzenleyici tacizin” hedefi olduklarını iddia etmiş ve ayrıca Biden yönetiminin Starlink’e kırsal genişbant için ABD hükümeti sübvansiyonlarını vermeyerek ayrımcılık yaptığını da defalarca öne sürmüştü.
Carr FT’ye verdiği demeçte, Avrupa’nın Washington ve Pekin arasında “sıkıştığına” inandığını söyledi ve yapay zeka ve uydu teknolojisinde “ÇKP’ye bağlı ülkeler ile diğerleri” arasında “büyük bir uçurum” açıldığı uyarısında bulundu.
Heritage Foundation tarafından yayınlanan Project 2025 planının bir bölümünü yazan FCC lideri, Avrupalı düzenleyicilerin ABD’li teknoloji şirketlerine karşı “önyargılı” olduğunu da ileri sürdü ve Avrupa Komisyonu’nu “korumacılık” ve “Amerikan karşıtı” bir tutum sergilemekle suçladı.
Carr, “Eğer Avrupa kendi uydu takımyıldızına sahipse harika, bence ne kadar çok olursa o kadar iyi. Fakat daha geniş anlamda, Avrupa’nın biraz ABD ve Çin arasında sıkıştığını düşünüyorum ve bir tür seçim yapma zamanı geldi,” diye konuştu.
Bir Avrupa Komisyonu sözcüsü ise, “AB’de faaliyet gösteren tüm şirketlere ayrımcılık yapmadan ve küresel kurallara tam uyum içinde yasaları her zaman adil bir şekilde uyguladıklarını ve uygulamaya devam edeceklerini” söyledi.
Eutelsat ve SES gibi Avrupalı uydu sağlayıcılarının hisseleri, şirketlerin ağır borçlarına rağmen, komisyonun Brüksel’in “Ukrayna’nın [askeri] AB merkezli ticari sağlayıcılar tarafından sağlanabilecek hizmetlere erişimini finanse etmesi gerektiğini” söylemesine yanıt olarak son haftalarda yükseldi.
Sektör uzmanları bu olumlu havaya rağmen hiçbir Avrupa şebekesinin Starlink’in sunduklarıyla rekabet edemeyeceği uyarısında bulunuyor.
Carr, Avrupalı telekom şirketleri Nokia ve Ericsson’un üretimlerini daha fazla ABD’ye taşımaları gerektiğini, zira her iki şirketin de Trump’ın gümrük tarifeleriyle karşı karşıya olduğunu söyledi. Bu iki şirket ABD’deki en büyük mobil ağ altyapı ekipmanı tedarikçileri.
Carr, ABD’nin sanayi politikasında tarihi bir “hata” yapıldığını ve bunun da telekom tedarikçisi pazarında rekabet eden önemli bir Amerikan şirketi olmadığı anlamına geldiğini söyledi.
“İçinde bulunduğumuz bu mevcut durumu sevmiyorum,” diyen Carr, ABD’ye taşınmaları halinde şirketlere yeni teknolojiler için daha hızlı yasal izinler verilmesine “bakacağını” da sözlerine ekledi.
Geçtiğimiz ay Ericsson CEO’su Börje Ekholm FT’ye verdiği demeçte, şirketin potansiyel gümrük vergilerinin kendisini nasıl etkilediğine bağlı olarak ABD’deki üretimi genişletmeyi düşüneceğini söylemişti.
İsveçli telekom ekipmanı üreticisi ilk olarak 2020 yılında Lewisville, Teksas’ta bir Amerikan fabrikası açmıştı.
Ekholm, “Zaten [ABD’deki] üretimi artırıyorduk. Daha büyük değişikliklere ihtiyacımız var mı? Göreceğiz,” diye ekledi.
Nokia’nın bir sözcüsü ise, ABD’nin şirketin “ikinci evi” olduğunu söyledi ve “Tüm ABD iletişiminin yaklaşık yüzde 90’ı bir noktada Nokia ekipmanı kullanıyor. ABD’de beş üretim tesisimiz ve Nokia Bell Labs dahil beş Ar-Ge merkezimiz var,” dedi.