Çin’in güçlü ihracat motorunun, ABD Başkanı seçilen Donald Trump’ın yüksek gümrük vergileri tehdidi altında Çin mallarını istiflemek için acele eden Amerikalı müşteriler dalgasının etkisiyle bu yıl yeni bir rekor kırması bekleniyor.
Tayland’dan Çin’in Pearl River Deltası’na kadar uzanan bölgelerde geniş bir fabrika ağı kullanan aydınlatma ürünleri üreticisi Shenzhen Lingke Technology’nin CEO’su Wu Zhiqiang, Nikkei Asia’ya verdiği demeçte birçok ABD’li şirketin “gelecekteki belirsizliklere karşı bir miktar tampon oluşturmak istediğini” söyledi.
Wu’ya göre, Lingke’nin kaynak sağladığı bazı Çinli üreticiler, Trump’ın seçimleri kazanmasından bu yana aralarında büyük perakendecilerin de bulunduğu ABD’li ithalatçıların normalden daha büyük siparişler verdiğini bildirdi. Wu, “Amerikalı müşterilerin yeni gümrük vergileri devreye girmeden önce mümkün olduğunca çok kâr elde etmek istedikleri düşünülüyor,” dedi.
Pil parçalarından şırıngalara kadar Çin mallarına yönelik talep artışı, ABD’nin Çin’den yaptığı ithalatı tatil sezonu öncesinde haziran-ekim arasındaki en yoğun dönemde yıllık bazda yaklaşık %6 artırdı. Chicago merkezli tedarik zinciri hizmetleri sağlayıcısı Project44 tarafından hazırlanan bir rapora göre bu durum, Joe Biden yönetimi tarafından başlatılan yeni gümrük vergilerinin eylül ayında yürürlüğe girmesiyle nakliyecilerin ek maliyetlerden kaçınmak için siparişlerini öne çektiğini gösteriyor.
Rapora göre, Trump’ın ocak ayında göreve gelmesinin ardından daha fazla gümrük vergisi uygulanacağı beklentisi göz önüne alındığında, bu eğilimin zirve sonrası da devam etmesi bekleniyor.
Trump seçim kampanyası sırasında tüm Çin mallarına %60’a varan oranlarda gümrük vergisi getirme sözü vermişti. Bu hafta, Pekin “çoğunlukla Meksika üzerinden yasadışı uyuşturucu akışını durdurmaya yardımcı olana kadar Çin’den herhangi bir ek gümrük vergisinin üzerinde” %10 vergi alacağını ve Kanada ve Meksika’dan gelen mallara %25 gümrük vergisi uygulayacağını” söyledi.
Geçtiğimiz hafta Trump, gümrük vergilerinin kullanılmasını savunan ve Çin’i açık ABD pazarını istismar etmekle eleştiren hedge fon yöneticisi Scott Bessent ‘i Hazine Bakanı olarak atadı.
Pek çok şirket bunun etkilerine hazırlanıyor. Nikkei Asia’nın haberine göre Microsoft, HP ve Dell ocak ayından önce mümkün olduğunca çok elektronik parça temin etmek için çabalıyor.
Los Angeles Limanı’nda çalışanlar ekim ayında bir önceki yıla göre %25 artışla 900.000’den fazla yirmi ayak eşdeğeri konteyner taşıdı. Limanın icra direktörü Gene Seroka, kargo hücumunun kısmen Trump’ın göreve başlamasından sonra gelebilecek yeni gümrük vergilerini aşmak için yarışan nakliyecilerden kaynaklandığını söyledi.
Economist Intelligence Unit’in küresel ticaret baş analisti Nick Marro Nikkei Asia’ya verdiği demeçte, “Bu yıl makul miktarda ön yükleme görüyoruz,” dedi. “Jeopolitik belirsizliklerin arttığı bir ortamda şirketlerin bu duruma alışması gerekecek” diye ekledi.
Marro, yeni gümrük vergilerinin Çin’i ne zaman vuracağı ve nihai olarak ne kadar yüksek olacağı belirsizliğini korurken, Trump’ın son açıklamasının muhtemelen önden yükleme etkisini yoğunlaştıracağını ve aralık ayında Çin için “çok daha yüksek” ihracat büyümesine yol açacağını sözlerine ekledi.
Çin’in ihracatı ekim ayında beklenmedik bir şekilde bir önceki yıla kıyasla %12,7 oranında artarak son 27 ayın en yüksek hızına ulaştı ve bu artışta çipler ve ev aletleri gibi teknolojiyle ilgili ürünler etkili oldu. ABD’ye yapılan ihracat eylül ayında %2,2 iken ekim ayında %8,1 arttı.
Macquarie Group’un baş Çin ekonomisti Larry Hu, Çin’in şimdiye kadar denizaşırı ülkelere gönderdiği en yüksek mal miktarını kaydetme yolunda ilerlediğini söyledi. İhracat değerinin 2024 yılında %5 artarak yaklaşık 3,54 trilyon dolara ulaşması ve 2022 yılında kırılan rekoru geçmesi bekleniyor. Ülkenin ticaret fazlasının da tüm zamanların en yüksek seviyesi olan 1 trilyon dolara ulaşacağı tahmin ediliyor.
Bu durum, yurtiçindeki zayıf tüketim nedeniyle büyük ölçüde ihracata dayanan Çin ekonomisi için bir destek sağlayacak olsa da, birçok gözlemci erken siparişlerden elde edilen faydaların muhtemelen geçici olacağı konusunda uyarıyor.
Barclays ekonomistleri müşterilerine gönderdikleri bir notta, “Sevkiyatın önden yüklemeli olabileceğini, 2025’in ilk yarısında ihracatı artırdıktan sonra ikinci yarısında azaltabileceğini düşünüyoruz” dedi. Yatırım bankası, önümüzdeki yılın ikinci yarısında ABD’nin Çin mallarına uygulayacağı %30’luk gümrük vergisi artışının Çin’in 2025 yılındaki ekonomik büyümesini toplamda %4 ile sınırlayacağını tahmin ediyor.
Macquarie’den Hu, Çin mallarına yönelik %60’lık bir tarife artışının Çin’in toplam ihracatının önümüzdeki 12 ay içinde %8 oranında düşmesine neden olabileceğini, bunun da iş dünyasının güvenini daha da azaltacağını ve yeni yatırımları engelleyeceğini söyledi.
Çin Ticaret Bakan Yardımcısı Wang Shouwen geçtiğimiz cuma günü yaptığı açıklamada, Çin’in küresel ticarette karşılaştığı zorlukları kabul ederek, ihracatçıların siparişlerini dengelemelerine ve dış pazar payı kazanmalarına yardımcı olmak için yeni mali ve lojistik politikalar yoluyla ülkenin dış ticaretini destekleme sözü verdi. Bakan, Çin’in istikrarlı ikili ticaret bağlarını geliştirmek için ABD ile “aktif görüşmeler” yapmaya istekli olduğunu da sözlerine ekledi.
