Trump’ın ‘harika’ vergi yasasında sona doğru

ABD Temsilciler Meclisi Bütçe Komitesi, Başkan Trump’ın daha önce askıya alınan “büyük ve harika” vergi ve harcama yasasını iki gün önce kabul etti.

Böylece perşembe günü Temsilciler Meclisi’nde tasarı oylamaya sunulacak.

Tasarıyı engelleyen muhafazakâr kesimleri yatıştırmak için iki büyük değişiklik yapıldı. Birincisi, “Medicaid” çalışma şartlarının zaman çizelgesinin öne alınması. Bu değişiklik, Enerji ve Ticaret Komitesi Cumhuriyetçilerine göre tasarruf sağlayacak, fakat tahmini 5 milyon Amerikalının sağlık sigortasını kaybetmesine neden olacak.

İkincisi ise, elektrikli araçlar gibi ürünlere sağlanan temiz enerji vergi indirimlerinin daha hızlı kaldırılması. Temsilciler Meclisi Çoğunluk Lideri Steve Scalise salı gecesi gazetecilere verdiği demeçte, tasarının Enflasyonu Düşürme Yasası’nın teşviklerini kullanarak “yeni projelerin başlatılmasını önemli ölçüde kısıtlayacağını” söyledi.

Tasarı, şu anki haliyle yaklaşık 4 trilyon dolarlık vergi indirimi içeriyor. Mevcut öneri, Trump’ın ilk döneminde 2017 yılında uygulamaya konulan bireyler için daha düşük vergi oranlarını kalıcı hale getirecek.

Tasarı ayrıca, fazla mesai ücretleri ve bahşişler üzerindeki vergileri ortadan kaldıracak geçici vergi indirimlerini de içeriyor.

Yasa tasarısını geciktiren Cumhuriyetçi Kongre üyeleri daha fazla değişiklik istiyor ve partilerinin diğer üyeleri de aynı görüşte. 

Fakat bazı analistler, bu yasa tasarısının önümüzdeki on yıl içinde ABD’nin 36,2 trilyon dolarlık borcuna 5 trilyon dolar daha ekleyeceğini düşünüyor.

Vergilerin daha yüksek olduğu Demokrat eğilimli “mavi eyaletlerden” Cumhuriyetçiler, eyalet ve yerel vergi indirimleri artırılmazsa tasarıyı torpillemekle tehdit ediyor.

Tasarının mevcut haliyle, yıllık geliri 400.000 doların altında olan ortak vergi beyannamesi verenler için mevcut SALT indirimi üç katına çıkarılacak ve 30.000 dolara yükseltilecek.

“SALT” olarak kısaltılan eyalet ve yerel vergi indirimi 2017 Vergi Kesintileri ve İstihdam Yasasının kabulünde siyasi bir tartışma konusu olmuştu ve yine öyle olacağa benziyor.

Birçok Amerikalı yüksek konut maliyetleri ile mücadele ederken, emlak vergisi indirimi bu yükü hafifletmenin bir yolu olabilir fakat bazı gözlemciler, ülke genelindeki vergi mükelleflerinin diğer eyalet ve yerel yönetimlerin kararlarının yükünü üstlenmemesi gerektiğini savunuyor.

SALT, bireylerin federal vergi faturalarından eyalet ve yerel yönetimlere ödenen vergileri düşme imkânını ifade ediyor. 2017 tarihli yasa, bu tutarı 10.000 dolar ile sınırladı, fakat bu tutar, yüksek vergili eyaletlerdeki birçok vergi mükellefi tarafından kolaylıkla aşılıyor.

Bazı eleştirmenler, sınırın kaldırılması veya artırılması halinde, hangi eyalette yaşarlarsa yaşasınlar, ülke genelindeki mülk sahiplerinin bundan faydalanacağını belirtiyor.

Lobi grubu Ulusal Emlakçılar Birliği’nin (National Association of Realtors) yaptığı bir analiz, 2022 yılında ülke genelindeki tüm vergi mükelleflerinin %9,4’ünün SALT indirimi talep ettiğini ortaya koydu.

Bunların yanı sıra 100’den fazla grup, eyaletlerin 10 yıl boyunca yapay zeka teknolojisini düzenlemesine izin vermeyen yasa tasarısındaki bir hükme karşı bayrak açtı.

Cumhuriyetçi Parti içindeki çeşitli fraksiyonlar yasa tasarısının birçok yönü üzerinde tartışırken, Temsilciler Meclisi Başkanı Mike Johnson, tasarıyı tatilden önceki son hafta sonuna girmeden geçirmeyi umuyor. 

POLITICO’ya göre Cumhuriyetçi liderler, birkaç saat süren yoğun müzakerelerin ardından, kilit rol oynayan Cumhuriyetçi Parti mega tasarısını desteklemeyenlerle nihai bir anlaşmaya varabileceklerinden ve önümüzdeki günlerde nihai oylamaya geçebileceklerinden giderek daha emin hale geliyorlar.

Sık sık çalkantılı geçen görüşmelerdeki olumlu dönüş, görüşmelere katılan altı üst düzey Cumhuriyetçi tarafından açıklandı. Bu dönüş, Başkan Donald Trump’ın salı sabahı Kongre’yi ziyaret ederek şahsen savaşan tarafları taleplerinden vazgeçmeye ve trilyonlarca dolarlık vergi indirimi paketini içeren geniş kapsamlı iç politika tasarısı üzerinde anlaşmaya varmaya çağırmasının ardından geldi.

İtiraz edenlerden bazıları sabah toplantısından çıkarak mevcut teklife karşı muhalefetlerini sürdüreceklerini açıkladılar. Fakat POLITICO’ya göre perde arkasında, bu inatçı üyelerin çoğu bir çıkış yolu arıyorlar, “kendi çıkarlarını savunurken aynı zamanda ‘evet’ diyebilecek bir yol bulmak için can atıyorlardı.”

Müzakerelere katılan kişilere göre, “mavi eyalet” Cumhuriyetçileri tarafından SALT konusunda yürütülen sert savaş, Cumhuriyetçilerin liderlerinin tekliflerini biraz yumuşatmasının ardından nihai bir çözüme yaklaşıyor.

Grup salı akşamı Meclis Başkanı Mike Johnson ile bir araya geldi ve Trump’ın da onayladığı geçici bir anlaşma ile çıktı.