Vedomosti gazetesine konuşan ithalatçı ve aracı firmalardan üç kaynak, Türk bankalarının Rus şirketlerinin Avrupa Birliği (AB) ve diğer ülkelere toplu ödeme yapma taleplerini reddetmeye başladığını bildirdi.
Kaynakların aktardığına göre, benzer bir durum en son yılbaşında yaşanmıştı. O dönemde Türk bankaları ve diğer “dost” ülkelerin finans kuruluşları, Rus şirketleriyle iş yaptıkları için ABD’nin ikincil yaptırımlarına maruz kalma endişesi taşıyordu. Ancak zamanla işlemler kademeli olarak normale dönmüştü.
Yaz aylarında, Türkiye üzerinden yapılan transit ödemelerle ilgili sıkıntılar yeniden baş gösterdi. İthalatçılardan biri, Avrupa bankalarının zaman zaman Rus ticari tedarikçileri adına yapılan Türkiye kaynaklı ödemeleri kabul etmemeye başladığını ifade etti.
Görüşülen bir başka kişi de bu durumu doğruladı: Bulgaristan’daki bir tedarikçi, Türkiye üzerinden ödeme yapmaya çalışırken kendisinden “normal” bir ülke üzerinden para transferi yapması istenmiş.
Vedomosti‘nin kaynağı, Avrupa’daki finans kuruluşlarının sıkı tutumunun, eylül ayı başında Türk bankalarının transit ödeme taleplerini geri çevirmeye başlamasına yol açtığını belirtti. Kaynağa göre, bankaya ek teslimat belgelerinin sunulması bile sorunu çözmeye yetmiyor.
FTL Advisers hukuk firmasının ortaklarından İgor Kuznets, Türkiye’de Rus malları için diğer ülkelere ödeme yapmaya hazır 2-3 banka bulunduğunu, ancak son dönemde bu bankalarla bile işlemlerin zorlaştığını teyit etti.
Kuznets’e göre asıl zorluklar dolar ve avro cinsinden ödemelerde ortaya çıkıyor, hatta yuan cinsinden ödemeler bile eskisi kadar kolay değil.
Kuznets, bu durumun nedeninin Türk bankalarının yaptırımlardan daha fazla çekinmeye başlaması ya da muhabir bankaların Türkiye’den gelen ödemeler için artık daha sıkı şartlar öne sürmesi olabileceğini belirtti.
Gazetenin bir kaynağı, aynı zamanda, resmi olarak transit ödeme yapmayan Türk kamu bankası Emlak Katılım’ın, diğer finans kuruluşlarının reddetmesine rağmen bu tür işlemler için ek bir ücret talep ettiğini söyledi.
Kaynak, ücretin miktarını belirtmedi ancak sadece büyük şirketlerin bunu karşılayabileceğini ifade etti.
Rusya’dan “dost” ülkelere yapılan ödemelerdeki durum, Aralık 2023’te ABD Başkanı Joe Biden’ın imzaladığı bir kararnameyle daha da kötüleşti. Bu kararname, ABD Hazine Bakanlığı’na, yaptırım uygulanmayan kişilere yardım ettikleri ve Rusya’nın savunma sanayiine malzeme sağladıkları gerekçesiyle üçüncü ülke bankalarına ikincil yaptırımlar uygulama yetkisi veriyor.
Bunun ardından Türkiye, Çin, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve diğer ülkelerdeki bankalar Rusya kaynaklı ödemeleri kabul etmemeye başladı.
