Türkiye, AB savunma fonuna katılmaya hazırlanıyor

Atina ve Lefkoşa’nın itirazlarına rağmen, Türkiye’nin yeni Avrupa savunma programlarına katılımının ilerlemesi bekleniyor, zira nihai kararlar Avrupa Birliği içinde oybirliği ile değil, nitelikli çoğunluk oyuyla alınacak.

Salı günü Yunanistan Savunma Bakanı Nikos Dendias, Türkiye’ye dolaylı olarak atıfta bulunarak bu gelişmeye karşı çıktığını dile getirmişti.

Brüksel’de düzenlenen Dışişleri Konseyi toplantısı öncesinde yaptığı açıklamada bakan, “Düşman kendi duvarlarımızın içindeyse Avrupa’yı savunamayız,” demişti.

Kathimerini’ye göre Türkiye’nin AB savunma girişimlerine dahil edilmesi sürpriz değil. Son aylarda, Avrupa’nın savunma kapasitesini güçlendirmenin aciliyeti nedeniyle AB’nin Türkiye ile savunma konusunda işbirliği yapma niyetinde olduğu mesajı, Almanya Şansölyesi Friedrich Merz’den Yunanistan Başbakanı Kyriakos Mitsotakis’e ve çalışma düzeyindeki temaslara kadar birçok düzeyde Atina’ya iletilmişti.

Yunanistan ve Kıbrıs dışında neredeyse tüm AB üye ülkeleri için, ittifakın en büyük ikinci ordusuna sahip bir NATO üyesini dışlamak, özellikle de blok Ukrayna ve Orta Doğu’da daha fazla nüfuz arayışında olduğu bir dönemde, pek mantıklı değil.

Atina, Brüksel’de de dirençle karşılaştı ve bu durum Yunan hükümetini AB başkentlerindeki büyükelçilerini harekete geçirmeye sevk etti. Diplomatlara, Yunanistan’ın endişelerini ortak ülkelerin dışişleri ve savunma bakanlıklarına iletmeleri ve kararların nitelikli çoğunlukla değil, oybirliğiyle alınması gerektiğini vurgulamaları talimatı verildi.

Yunanistan, AB ile aday ülkeler arasında ikili ve gelecekteki anlaşmaları düzenleyen Avrupa Birliği’nin İşleyişi Hakkında Antlaşmanın (TFEU) 212. maddesini gerekçe gösterdi.

Ne var ki pratikte Atina’nın manevra alanı sınırlı. Üçüncü ülkeleri ilgilendiren tekliflerin seçimi nitelikli çoğunlukla kararlaştırılacak ve bu da Yunanistan ve Kıbrıs’a AB içinde bu konuda sadece kırılgan ve değişken ittifaklar bırakacak.

Müzakereler 27 Mayıs’ta yapılacak Genel İşler Konseyi toplantısı öncesinde birkaç gün daha devam edebilir. Zorluklara rağmen, diplomatik kaynaklar, müzakerecilerin önemli farklılıkları gidermek için çalıştıkları için görüşmelerin hassas bir aşamada olduğunu belirtiyor.