Atina, Avrupa savunma fonuna Ankara’nın erişimini engellemek istiyor

Atina yönetimi, 150 milyar avroluk Avrupa silahlanma fonuna Ankara’nın da dahil olmasını engellemek için harekete geçti.

Kathimerini’de yer alan habere göre Yunanistan Dışişleri Bakanlığı, AB başkentlerindeki büyükelçilere, konuyu ilgili makamlara –yani dışişleri ve savunma bakanlıklarına– resmi olarak gündeme getirmeleri talimatını verdi.

Talimatta, Yunanistan’ın “esnekliğini zaten gösterdiği ve endişelerinin dikkate alınması gerektiği” vurgulandı.

Konu zaman açısından da hassas, çünkü Polonya’nın AB başkanlığı, yeni SAFE (Avrupa için Güvenlik Eylemi) yönetmeliğinin ideal olarak 27 Mayıs’taki Genel İşler Konseyi toplantısında kabul edilmesini hedefliyor.

Yunan diplomatlara, Atina’nın bu toplantıda olası bir çıkmaza girmemek için uygulanabilir bir çözüm aradığını vurgulamaları talimatı verildi.

Şimdiye kadar, SAFE düzenlemesi ile ilgili müzakereler, üçüncü ülkelerin AB savunma sanayine katılımına ilişkin kararların nitelikli çoğunluk oyuyla alınmasına izin veren Avrupa Komisyonu’nun önerisi üzerinde yoğunlaştı.

Bu öneri kabul edilirse, Yunanistan, aralarında Türkiye’nin de bulunduğu aday ülkelerle bağlantılı şirketlerin dahil olduğu ikili veya çok taraflı AB anlaşmalarını veto etme hakkını kaybedecek.

Kathimerini’ye göre tartışma özellikle acil çünkü Türkiye şu anda AB ile güvenlik ve savunma ortaklığı anlaşması imzalayamıyor. Bu tür anlaşmalar, AB’nin Ortak Dış ve Güvenlik Politikası (CFSP) ile uyum gerektiriyor ve Türkiye bu şartların sadece %6’sını yerine getirmiş durumda. Buna karşılık, Sırbistan bu şartların yaklaşık %60’ını yerine getiriyor.

Ayrıca, bu tür ortaklıklar tüm AB üye ülkeleriyle iyi komşuluk ilişkileri gerektiriyor ve bu da Türkiye’nin durumunda çözülmemiş Kıbrıs sorunu nedeniyle imkansız hale geliyor.

Habere göre bu koşullar altında Atina’nın somut seçenekleri çok az. Yunan yönetimi, Piaggio Aerospace veya Baykar gibi nihai sahipliği AB dışında bulunan şirketlerin ortak girişimlerinde bile oy birliğinin korunması gerektiğini ısrarla savunuyor.

Atina’nın uygulamaya koymak istediği en katı koşul, Başbakan Kyriakos Mitsotakis’in Berlin’de Almanya Şansölyesi Friedrich Merz ile yaptığı son görüşmede kamuoyuna açık bir şekilde ima ettiği üzere, bu tür işbirliklerinin yalnızca AB değerlerine tam olarak uyum sağlayan ülkelerle devam edebileceği. Başka bir deyişle, “aynı görüşte” bir devletin kriterleri açık ve net bir şekilde tanımlanmak durumunda.

Birleşik Krallık ile müzakereler kısa süre önce sonuçlandı ve bir çalışma formülü üzerinde anlaşmaya varıldı. Yakında resmi bir açıklama yapılabilir. Fakat Türkiye ile ilgili görüşmelerin daha uzun sürmesi bekleniyor.

Bu arada Yunanistan, AB kaynaklarının Avrupa içinde kalmasını sağlamak için, AB savunma konsorsiyumlarına üçüncü ülkelerin katılım payının mevcut %35’ten %15’e düşürülmesi konusunda Fransa ile aynı çizgiye geldi.