Rusya merkezli Makroekonomik Analiz ve Kısa Vadeli Tahmin Merkezi (CMASTF) tarafından hazırlanan rapora göre, ülkedeki gelir eşitsizliği 2023 yılında arttı.
Bu eşitsizlik temel olarak nüfusun en varlıklı kesimlerinin gelirlerindeki hızlı büyümeden kaynaklanırken, yoksulluk seviyelerindeki düşüşle aynı zamana denk geldi.
Artan eşitsizlik, 2025 yılında uygulanmaya başlanacak olan artan oranlı gelir vergisi ölçeğine geçişin ardındaki kilit faktör olarak görülüyor.
Kommersant gazetesinin aktardığına göre ‘Nüfusun Refahı: Eşitsiz Büyüme’ başlıklı rapor, geçtiğimiz yıl Rusya toplumunun maddi refahında genel bir iyileşme görülmesine rağmen gelir eşitsizliğindeki artışın devam ettiğini vurguladı.
Federal İstatistik Kurumu (Rosstat) verilerine ve CMASTF uzmanlarının bağımsız hesaplamalarına dayanan rapor, Rusya’da reel gelirlerin 2023 yılında yüzde 5,6 gibi rekor bir oranda artarak İktisadi Kalkınma Bakanlığı ve bağımsız uzmanların tahminlerini aştığını ortaya koydu.
Bu büyüme 2024’ün ilk yarısında hızlanarak yüzde 7,4’e ulaşırken, ücret artışları büyümenin ana itici gücü oldu.
2023’te yüzde 7,8’lik artışla 2018’den bu yana en yüksek seviyeye ulaşan ücretlerdeki artış, ocak-mayıs döneminde yüzde 10,1’lik bir artışla 2024’te de devam etti.
Ücretlerdeki artış, özellikle finans sektörü (yüzde 16), inşaat (yüzde 13), idari faaliyetler (yüzde 12) ve imalat ve maden çıkarma sektörlerinde (sırasıyla yüzde 13 ve yüzde 12) yaygın bir şekilde gerçekleşti.
Rusya Merkez Bankası bu ücret artışını, şirketlerin işçi talebinin 2023 yılında tarihi zirvelere ulaşması nedeniyle işgücü açığına bağlıyor.
İşgücü piyasasındaki bu sıkışıklık, Rusya Merkez Bankası’nın artan ücretlerden kaynaklanan enflasyonist baskıları engellemek amacıyla para politikasını sıkılaştırmasının ardındaki faktörlerden biri.
Yaşam standartlarındaki genel iyileşmeye rağmen, 2023 yılında zenginler ve yoksullar arasındaki uçurum genişledi. 2018’den beri düşüşte olan gini katsayısı, 2022’de 14 iken 2023’te 15’e yükseldi ve 2018 zirvesi olan 16’ya yaklaştı.
Bu artan eşitsizlik, yoksullukta devam eden düşüşle birlikte gerçekleşti ve yoksulluk oranı 2023 yılında yüzde 8,5 ile tarihin en düşük seviyelerinden birine ulaştı.
Rapor, genişleyen gelir uçurumunun büyük ölçüde yüksek gelirli gruplar arasındaki orantısız gelir artışından kaynaklandığını öne sürdü.
Bu gruplar arasında Ukrayna’daki askeri müdahaleye katılanlar gibi ücretleri ulusal ortalamayı kayda değer ölçüde aşanlar ve makine, kimya ve bilişim gibi ithal ikamesi ve artan üretimden yararlanan sektörlerdeki işçiler yer alıyor.
Sonuç olarak, ayda 100 bin rubleden fazla kazanan vatandaşların oranı 2021’de yüzde 5,7’den 2023’te yüzde 10’a yükseldi ve 2024’te daha da artması bekleniyor.
Bu eğilim, yakın zamanda Vergi Kanunu’nda yapılacak değişikliklerle tamamlanacak olan kişisel gelir vergisi ölçeği reformunun önemini vurguluyor.
Sadece 2025 yılından itibaren artan yüksek gelirliler grubunu (yıllık geliri 2,4 milyon rublenin üzerinde olanlar) etkileyecek olan artan oranlı vergi ölçeğinin genişletilmesi, servetin gelir yelpazesinin alt ucuna doğru yeniden dağıtılmasını ve böylece yoksulluğun azaltılması çabalarının finanse edilmesine yardımcı olmayı amaçlıyor.
