Rusya’nın 2022’de Ukrayna’ya askeri müdahalede bulunmasının ardından hizmet sektörü işletmeleri yabancı ziyaretçilerin gitmesi, faiz oranlarının yükselmesi ve halkın dışarıda yemek yemekten kaçınması nedeniyle işleri için kaygılıydı. Ancak iki yıl sonra Ruslar beklenmedik bir şekilde nakde boğuldular.
Savaş zamanı savunma sanayiinde artan ücretler, işgücü kıtlığı nedeniyle sivil işletmeleri de aynı şeyi yapmaya zorladı. Federal İstatistik Ofisine (Rosstat) göre reel ücretler yaklaşık yüzde 14, mal ve hizmetlere yapılan tüketici harcamaları ise yaklaşık yüzde 25 oranında arttı.
Bu ücret artışı mavi yakalı işçileri önemli ölçüde etkiledi; dokumacılar ve kamyon şoförleri önemli ücret artışları gördü.
Financial Times (FT) gazetesinde yer alan makaleye göre yaptırımlar nedeniyle servetlerini yurt dışına çıkaramayan zengin Ruslar, lüks sektörü canlandırarak Moskova ve St. Petersburg gibi kentlerde ‘boomtown havası’ estiriyor:
“Pek çok üst-orta sınıf vatandaş, lüks araçlardaki ve lüks restoranlardaki artıştan da anlaşılacağı üzere lüks bir yaşam tarzının tadını çıkarıyor.”
Başta savunma olmak üzere tarım ve emlak gibi diğer sektörlerdeki devlet harcamaları bu büyümeyi tetikledi.
Merkez Bankası’nın yüzde 8,7 gibi yüksek bir oranda seyreden enflasyonu kontrol altına alma çabalarına rağmen, yeni keşfedilen zenginlik ülke ekonomisini ve toplumu yeniden şekillendiriyor.
En önemli gelir değişikliklerini yaşayan demografik gruplar askeri personel ve mavi yakalı işçiler. Bu artan gelir tüketimi artırıyor ve daha iyi konut, ev onarımı, turizm ve yemek dahil olmak üzere mal ve hizmetlere yönelik yüksek talebi beraberinde getiriyor.
Perakendeciler ve tüketici işletmeleri buna hızla yanıt veriyor. Örneğin, Rusya’nın KFC’sinin halefi olan Rostic’s bu yıl 100 yeni mağaza açmayı planlıyor.
Uluslararası seyahatlere getirilen kısıtlamalar nedeniyle iç turizm gelişiyor.
Öte yandan Rusya’dan sermaye kaçışı yavaşladı ve varlıklı bireyler artık paralarını yurt içinde harcıyor. Özel okullar ve yerel sanat piyasası da artan talep görüyor.
Harcama patlaması eğlence sektörlerine de yaradı, pek çok orta ve üst-orta sınıf Rus ülke içinde macera arayışına girdi.
Premium pazar, üst düzey müşterilere Altay Dağları gibi uzak yerlerde bile arzu ettikleri deneyimleri sunmak için uyum sağlıyor.
İktisatçılar başlangıçta savaş sonrası Rusya için bir iktisadi gerileme öngörmüştü, ancak aksine devlet yatırımları ve çeşitli sektörlerde artan ücretler sayesinde bir tüketici harcaması patlaması yaşanıyor.
