Vietnam ve Filipinler salı günü, Güney Çin Denizi’ndeki çatışmalar karşısında bir denizcilik işbirliği anlaşması imzaladı.
Denizde birbiriyle örtüşen hak iddiaları bulunan iki ülke, Filipinler Devlet Başkanı Ferdinand Marcos Jr’ın Vietnam’a gerçekleştirdiği devlet ziyaretinin ikinci gününde anlaşmayı imzaladı.
Marcos ikili görüşmenin açılışında yaptığı konuşmada, “Vietnam, Filipinler’in ASEAN bölgesindeki tek stratejik ortağı olmaya devam ediyor ve bu toplantının ülkelerimiz arasında ve bölgede barış ve refahı teşvik etmek amacıyla ikili ilişkilerimizi güçlendirmek için yeni fırsatlar sağlayacağını umuyorum” dedi.
“Yeni güçlüklerle yüzleşmeye devam ederken, işbirliği için de çok sayıda fırsatla karşı karşıyayız” diye ekledi.
Anlaşmanın, Güneydoğu Asya ülkelerinin ihtilaflı sulardaki çatışmaları daha iyi yönetmelerine olanak tanıyacağı kaydedildi. Filipinler Dışişleri Bakanlığı anlaşmanın her iki ülkenin sahil güvenliklerini de kapsadığı için “kapasite geliştirme” ile ilgili olduğunu söyledi.
Vietnam Diplomasi Akademisi Başkan Yardımcısı Nguyen Hung Son, Vietnam’ın, özellikle Manila ABD’nin askeri müttefiki olduğu için, Filipinler’in Çin’e karşı daha iddialı bir denizcilik duruşu sergilemesine dikkat ettiğini söyledi.
Analistler sahil güvenlik anlaşmasını, küçük ülkelerin en büyük komşularıyla ilgili ortak bir endişe etrafında bir araya gelmelerinin bir yolu olarak tanımladılar.
Crisis Group’un Asya direktör yardımcısı Huong Le Thu, X’te, anlaşmanın “Güney Çin Denizi konusunda Pekin ile toprak anlaşmazlıklarına kilitlenmiş ülkeler arasında birleşik bir cephe oluşturmaya yönelik bir hamle” olduğunu öne sürdü.
Filipinler’deki Amador Araştırma Hizmetleri’nin CEO’su Julio Amador, işbirliği anlaşmasının iki ülkeyi daha yakın çalışmaya zorlayan “Çin’in agresif eylemlerinin bir etkisi” olduğunu belirtti.
Nikkei Asia’ya konuşan Amador, “İki ülkenin radar altında [bir mutabakat zaptı] imzalayabilmiş olması, iki ülkenin deniz güvenliği konularında hissettiği aciliyet ve endişe düzeyini gösteriyor” dedi.
Çin ve Filipinler, Marcos’un bu ayın başlarında ayrılıkçı Lai Ching-te’nin Tayvan’ın bir sonraki başkanı olarak seçilmesini kutlamak için gönderdiği mesajdan bu yana sözlü bir tartışmanın içinde. O zamandan bu yana iki ülke deniz iletişimini “geliştirme” konusunda anlaşsa da gerilim sürüyor.
Diğer alanlarda ikili ilişkiler
Vietnam ve Filipinler, 2015 yılında iki ülkenin resmi diplomatik ilişkilerini yükseltme kararı almasının ardından hayata geçirilen stratejik bir ortaklığa sahip.
İki ülke ayrıca beş yıllık bir pirinç ticareti anlaşması imzalayarak Vietnam’ın ihracatının herhangi bir kriz sırasında Filipinler’deki pirinç arzını sabit tutmasını sağladı. Filipin pazarlarındaki ithal pirincin yaklaşık %90’ı, dünyanın üçüncü en büyük temel gıda maddesi ihracatçısı olan Vietnam’dan geliyor.
Devlet ziyareti kapsamında Marcos ve Manila heyeti, elektrikli araç markası VinFast’in sahibi Vingroup ile bir araya geldi. Vietnamlı holding Filipinler’de yatırım yapmakla ilgilendiğini ifade etti.
VinFast’tan yapılan açıklamada, şirketin bu yıl Filipinler’e yapacağı yatırımlar arasında elektrikli otomobil ve motosiklet bayilikleri ağı oluşturmanın da yer alacağı ve şirketin 2024 yılında 50 ülkeye yayılmayı hedeflediği belirtildi.
