Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in davetlisi olarak 20-22 Mart tarihlerinde Rusya’yı ziyaret edecek.
Ziyareti duyuran Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hua Chunying, iki liderin ortak ilgi alanlarına yönelik pratik işbirliği konularında derinlemesine görüş alışverişinde bulunacaklarını kaydetti.
Çin Dışişleri Bakanı Sözcüsü, “İki taraf karşılıklı saygı, karşılıklı yarar ilkelerini izlemeye ve tedarik zincirini ortaklaşa istikrarlı bir şekilde sürdürmeye devam edecek” dedi.
Açıklamada, iki tarafın, “Kuşak ve Yol girişimi ile Avrasya Ekonomik Birliği arasındaki koordinasyonu ilerleteceği, her seviyede alışverişi güçlendireceği, Çin-Rusya işbirliğinin istikrarlı ve uzun vadeli gelişimini ortaklaşa teşvik edecekleri ve dünyanın iyileşmesine pozitif enerji enjekte edecekleri” ifade edildi.
Sözcü ayrıca, Çin’in Ukrayna krizi konusunda tarafsız ve adil bir tutum sergileyeceğini ve barış görüşmelerini ilerletmede yapıcı bir rol oynayacağını vurguladı.
Zelenski ile görüntülü görüşme iddiası
Ziyaret, Çin’in Ukrayna’da barışın sağlanmasına aracılık teklif ettiği bir zamanda gerçekleşecek.
Wall Street Journal gazetesi ise, Xi Jinping’in, Putin’le görüşeceği Moskova ziyaretinin ardından Zelenski ile görüntülü görüşme gerçekleştirmesinin beklendiğini yazmıştı. Konuya ilişkin Pekin ve Moskova’dan bir açıklama yapılmadı.
Bir dizi önemli ikili belge imzalanacak
Pekin tarafından daha fazla ayrıntı paylaşılmazken, Kremlin basın servisi, Çin liderinin ziyareti sırasında “bir dizi önemli ikili belgenin imzalanacağını” bildirdi.
Kremlin’den yapılan açıklamaya göre, iki lider “Rusya ile Çin arasındaki kapsamlı ortaklık ve stratejik etkileşim ilişkilerinin geleceğine ilişkin acil konuları” görüşecek.
Tarafların ayrıca uluslararası sahnede Rusya-Çin işbirliğini geliştirmenin yolları hakkında görüş alışverişinde bulunmalarının beklendiği kaydedildi.
Bu ziyaret, Xi’nin St Petersburg’da üç günlük bir ekonomi forumuna da katıldığı Haziran 2019’dan bu yana Kremlin’e yaptığı ilk ziyaret olacak.
Putin davet etmişti
Putin ve Xi Jinping, en son Eylül 2022’de Şanghay İşbirliği Örgütü zirvesi için gittikleri Özbekistan şehri Semerkant’ta yüz yüze bir araya gelmişti.
Putin, Aralık ayı sonlarında ise Xi Jinping ile bir video konferans görüşmesi yaparak onu Moskova’ya davet etmişti.
Geçen hafta Xi Jinping, üçüncü beş yıllık dönem için Çin Devlet Başkanı olarak yeniden seçildi. Putin, tebrik mesajında Moskova ve Pekin’in kilit konularda koordinasyonu sürdüreceğini iletti. Rusya lider ayrıca Çin Devlet Başkanı ile birlikte iki ülke arasındaki çeşitli alanlarda işbirliğini artırabileceğine olan güvenini dile getirdi.
Batı’nın baskıları sonrası ilişkiler gelişti
Rusya’nın 24 Şubat 2022’de başlayan Ukrayna operasyonu, Moskova’ya Batılı ülkeler tarafından yaptırım uygulanmasına yol açtı. Pekin, Batı’nın baskılarına rağmen Rusya’ya yaptırımlara katılmadı ve savaşın başlamasına NATO’nun Avrupa’da genişleme stratejisinin yol açtığını söyleyerek ABD’yi suçladı.
Çin on yıldan fazla bir süredir Rusya’nın en büyük ticaret ortağı olmayı sürdürürken, Batı’nın yaptırımları da ticaret hacminin hızla artmasına neden oldu. Rusya ayrıca, Çin’in en büyük petrol tedarikçisi, ikinci en büyük boru gazı tedarikçisi ve dördüncü en büyük sıvılaştırılmış doğal gaz tedarikçisi konumunda.
Çin ve Rusya, Moskova’nın Ukrayna müdahalesinden haftalar önce 2022 yılı Şubat ayında “sınırsız ortaklık” anlaşması imzalamıştı.
ABD Başkanı Joe Biden’ın savaşın birinci yıldönümünde Kiev’i ziyaret ettiği sırada, Çin’in en kıdemli diplomatı, Çin Komünist Partisi Dış İlişkiler Merkez Komisyonu Direktörü Wang Yi de aynı hafta Moskova’yı ziyaret etmişti.
Wang Yi, iki ülke arasındaki ilişkileri, “kaya gibi sağlam” diye nitelendirmişti.
Rusya’ya yönelik yaptırımlara katılmayı reddeden Pekin’in defalarca barış görüşmesi çağrısında bulunmasına rağmen Moskova ile “derin” ortaklığı, ABD ve birçok Avrupa ülkesini endişelendiriyor.
Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, Ukrayna krizi boyunca Rusya’yı izole etmeye yönelik Batı baskısına direnerek Putin’in yanında yer aldı. Çin-Rus ticaret hacmi Ukrayna savaşından bu yana artarken, Rusya’nın Çin’e petrol satışı da artış gösterdi.
