Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, Rusya ile ilişkileri geliştirmenin “stratejik tercih” olduğunu söyledi.
Çin haber ajansı Xinhua’nın bildirdiğine göre Xi, ülkesini ziyaret eden Rusya Başbakanı Mihail Mişustin ile Pekin’de görüştü.
Xi, görüşmede Çin’in Rusya halkının kendi seçtiği kalkınma yolunu izlemesini desteklediğini belirterek, “Çin-Rusya ilişkilerini sürdürmek ve geliştirmek iki ülkenin kendi halklarının temel çıkarları için yaptığı stratejik tercihtir” ifadesini kullandı.
Yıl başından bu yana Rus mevkidaşı Vladimir Putin ile iki kere bir araya geldiklerini hatırlatan Xi, ayrıca iki ülkenin hükümetler, yasama organları, siyasi partiler ve yerel yönetimler düzeyinde toplantılar yaparak farklı alanlarda pragmatik işbirliğini geliştirdiğini söyledi.
Xi, Çin ve Rusya’nın 2023 için hedeflediği 200 milyar dolar ticaret hacmine 11 ayda ulaştığına işaret ederek, bunun ekonomik ilişkilerin direncini ve işbirliği potansiyelini ortaya koyduğunu vurguladı.
Bu arada dün Çin Başbakanı Li Qiang ile görüşen Mişustin’in heyetinde enerji, bilim ve teknoloji, finans ve kültür sektörlerini denetleyen üst düzey bakanlar yer alıyor.
Pazartesi günü iki taraf sermaye akışını ve tahvil ihracını kolaylaştırmak için denetim ve gözetim anlaşmaları imzaladıkları bir mali diyalog gerçekleştirdi.
İki ülke arasındaki ticaret hacmi bu yıl ilk kez 200 milyar ABD dolarını aşarken, Rusya Başbakan Yardımcısı Dmitry Chernyshenko pazartesi günü yaptığı açıklamada bu rakamın 2030 yılına kadar 300 milyar ABD dolarına ulaşacağını söyledi.
Xi-Putin dostluğu
Pekin, ABD ve Avrupa’nın yaptırım uyguladıkları Rusya’yı desteklememesi uyarılarına karşın Moskova ile başta enerji olmak üzere ekonomik ilişkilerini geliştirmeyi sürdürüyor.
Çin lideri, martta düzenlenen Ulusal Halk Kongresi’nde yeniden devlet başkanı seçilerek iktidarını üçüncü döneme taşımasının ardından ilk yurt dışı ziyaretini Rusya’ya yapmıştı.
Xi, ziyarette, Putin’e hitaben, “Şu anda dünya yüzyılda bir görülecek değişimden geçiyor ve bu değişime biz yön veriyoruz” ifadesini kullanmıştı.
Ziyarette, ilişkilerin yeni boyuta yükseltilmesine dair anlayış birliğine varılmış, Pekin ile Moskova arasında stratejik işbirliğinin küresel boyutta genişletilmesi vurgulanmıştı.
Rus lider de Pekin’de düzenlenen 3. Kuşak ve Yol Forumu’na katılmak üzere 18-20 Ekim’de Çin’i ziyaret etmişti.
Enerji işbirliğine odaklanacaklar
Mişustin’in ziyaretini Global Times’a değerlendiren Çinli uzmanlar, düzenli toplantının iki ülke ekonomisi ve ticaretindeki altyapı bağlantısı ve yetersiz tahıl taşıma kapasitesi gibi bazı “darboğazların” yanı sıra Kuzey Deniz Yolu’nun inşasını da kolaylaştırmasının beklendiğini söyledi.
Çin Sosyal Bilimler Akademisi (CASS) Rusya, Doğu Avrupa ve Orta Asya Çalışmaları Enstitüsü’nde araştırma görevlisi olan Zhang Hong, salı günü Global Times’a verdiği demeçte, iki ülkenin enerji sektöründeki işbirliğine odaklanmasının muhtemel olduğunu, örneğin ikinci Rusya-Çin kara doğalgaz boru hattı olan Sibirya’nın Gücü 2 boru hattının inşasının yanı sıra nükleer ve rüzgar enerjisi alanındaki işbirliğinin görüşüleceğini söyledi.
Cui’ye göre Çin-Rusya ‘Yeni Kara Tahıl Koridoru’nun aralık ayında faaliyete geçmesinin ardından Çin ve Rusya arasındaki tahıl ticareti de odak noktası olacak ve önümüzdeki 12 yıl boyunca 70 milyon ton Rus tahıl bakliyatı ve yağlı tohumları Çin’e ihraç edilecek.
En son Çin gümrük verilerine göre, Çin ve Rusya arasındaki ticaret 2023 yılının ilk 11 ayında istikrarlı bir şekilde artarak yıllık %26,7 artışla 218 milyar dolara ulaştı ve ilk kez 200 milyar doları aştı. TASS’a göre işlemlerin yüzde 90’ından fazlası iki ülkenin kendi ulusal para birimleri olan ruble ve yuan ile yapıldı.
“Geçmişte Çin ve Rusya’nın iyi siyasi ilişkileri vardı, ancak buna karşılık gelen ekonomik bağlantıları yoktu. Ancak son yıllarda Çin ve Rusya ticaret ve yatırım alanlarında daha da yakınlaştı” diyen Cui, özellikle makine imalat zincirinde olmak üzere üretim alanındaki işbirliğine dikkat çekti.
Cui, ilişkinin daha güçlü içsel dinamikler kazandığını ve iki ekonominin karşılıklı olarak daha tamamlayıcı ve birbirine bağımlı hale geldiğini söyledi.
İşbirliğinin arttığı bir diğer nokta ise kültürel alışverişler.
Sputnik’in haberine göre salı günü Rusya Başbakan Yardımcısı Dmitry Chernyshenko Pekin Üniversitesi’nde (PKU) Rus ve Çinli öğrencilerle bir araya geldi ve PKU Başkan Yardımcısı Ning Qi’ye Çin-Rusya kültürel alışverişine katkılarından dolayı “Dostluk Nişanı” takdim etti.
Chernyshenko, Rusya’da giderek daha fazla insanın Çince öğrendiğini ve Rus hükümetinin iki ülke arasında eğitim ve bilim alanlarında verimli işbirliğini teşvik etmek için her türlü çabayı göstermeye devam edeceğini söyledi.
