Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ve Fransız mevkidaşı Emmanuel Macron pazartesi günü yaptıkları telefon görüşmesinde İsrail-Gazze ihtilafının ancak ‘iki devletli bir çözümle’ çözülebileceği konusunda mutabık kaldılar.
Çin devlet televizyonu CCTV’ye göre her ikisi de “en önemli önceliğin Filistin-İsrail durumunun daha da kötüleşmesini, özellikle de daha ciddi bir insani krize dönüşmesini önlemek olduğuna inanıyor”.
Liderler ayrıca iki devletli çözümün “Filistin-İsrail çatışması döngüsünü çözmenin temel yolu” olduğu konusunda da mutabık kaldılar.
Fransız hükümeti görüşmeyle ilgili henüz herhangi bir bilgi vermedi.
Çin medyasına göre Xi ayrıca Macron’a eski başbakan Jean-Pierre Raffarin başkanlığındaki bir heyeti Pekin’de düzenlenen Kuşak ve Yol Forumu’na gönderdiği için teşekkür etti.
CCTV’ye göre Xi, “[Çin] daha fazla Fransız ürününün Çin pazarına girdiğini görmekten mutluluk duyuyor, daha fazla Fransız şirketinin Çin’e yatırım yapmasını memnuniyetle karşılıyor ve Fransa’nın … işletmelerin yatırım yapması için adil ve ayrımcı olmayan bir iş ortamı sağlayacağını umuyor” dedi.
Çağrı, Avrupa Birliği ile Çin arasındaki ticari gerilimin arttığı bir dönemde geldi. Brüksel, Çin’in elektrikli araç sektöründeki sübvansiyonlara ilişkin bir soruşturma başlattı ve bu da Çin’den gelen tüm otomobil ithalatına vergi uygulanmasıyla sonuçlanabilir.
Çin’in titanyum dioksit ve inşaat bakım sektöründe kullanılan mobil erişim ekipmanlarında damping yaptığı iddiaları üzerine de soruşturmalar yürütülüyor. Tıbbi cihazlar, güneş enerjisi sistemi ekipmanları, metaller ve rüzgar türbinleri gibi sektörler için de başka soruşturmalar söz konusu.
Xi ayrıca Fransız mevkidaşını ilişkileri olumlu yönde ilerletmeye çağırdı: “Mevcut kaotik dünya karşısında Çin ve AB karşılıklı yarar sağlayan işbirliği ortakları olarak kalmalıdır. Fransa’nın Çin-AB ilişkilerinin olumlu gelişimini teşvik etmede yapıcı bir rol oynaması umulmaktadır.”
Arap ülkeleri yöneticileri Pekin’de
İki lider arasındaki görüşme, Arap ve Müslüman çoğunluğa sahip ülkelerin dışişleri bakanlarının Pekin’de temaslarda bulunduğu sırada gerçekleşti.
Pekin, Suudi Arabistan, Ürdün, Mısır, Endonezya ve Filistin Yönetimi’nden diplomatların yanı sıra İslam İşbirliği Teşkilatı temsilcilerinin de katıldığı bir turun ilk durağıydı. Diplomatlar daha sonra Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin diğer dört daimi üyesini de ziyaret edecekler.
Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi heyete İsrail’in “daha büyük bir insani felaketi önlemek için mümkün olan en kısa sürede” insani koridorlar açması ve “toplu cezalandırmadan” kaçınması gerektiğini söyledi.
Reuters’a göre Suudi Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Ferhan Al Suud, “Açık bir sinyal göndermek için buradayız: çatışmaları ve ölümleri derhal durdurmalı, Gazze’ye insani yardım malzemelerini derhal ulaştırmalıyız” dedi.
Filistinli yetkililere göre, İsrail’in, Hamas’ın 7 Ekim’de başlayan ve 1,200 kişinin ölümüne ve 200’den fazla kişinin rehin alınmasına yol açan saldırılarına karşılık olarak, Gazze’de sivillere yönelik başlattığı şiddetli saldırılar en az 5.500’ü çocuk olmak üzere 13.000’den fazla insanın ölümüne neden oldu.
Çinli liderler, İsrail’in meşru müdafaa kapsamında misilleme yapma hakkını destekleyen bazı Batılı ülkelerin aksine, bölgede derhal ateşkes sağlanması için bastırıyor.
AB-Çin zirvesinde de önemli gündemlerden biri Gazze olacak
Konu önümüzdeki ay Pekin’de yapılacak AB-Çin zirvesinde de gündemin üst sıralarında yer alacak.
AB’nin en üst düzey diplomatı Josep Borrell’in özel kalem müdürü Enrique Mora, pazar günü Bahreyn’de Çin’in Orta Doğu elçisi Zhai Jun ile bir araya geldi. Mora, eski adıyla Twitter olan X’te şunları yazdı: “Bölgedeki durumla ilgili derin endişelerimizi paylaştık ve Çin ile AB’nin birlikte çalışmasının yollarını araştırdık.”
Geçtiğimiz hafta Berlin’de düzenlenen bir etkinlikte, İsrail’in tutumunu güçlü bir şekilde destekleyen Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Çin’i çatışmayı sona erdirmek için daha fazlasını yapmaya çağırmıştı.
