ABD Hazine Bakanı Janet Yellen pazartesi günü Çin’deki dört gün süren toplantılarını tamamladı. Yellen, Washington’un yeni endüstrilerin Çin ithalatı tarafından yok edilmesini kabul etmeyeceği konusunda uyarıda bulunurken, Çin Başbakanı Li Qiang da Washington’ı ticari meseleleri ‘siyasileştirmemesi’ konusunda uyardı.
Yellen düzenlediği basın toplantısında ABD Başkanı Joe Biden’ın, Çin’den yapılan ithalatın yaklaşık 2 milyon Amerikan imalat işini yok ettiği 2000’li yılların başındaki “Çin şokunun” tekrarlanmasına izin vermeyeceğini söyledi.
Yellen dokuz ay içinde Çin’e yaptığı ikinci ziyaretinde, Çin’in aşırı yatırımlarının iç talebin çok üzerinde fabrika kapasitesi yarattığından ve bu ürünlerin hızla artan ihracatının ABD ve diğer ülkelerdeki firmaları tehdit ettiğinden şikayet etti.
Aşırı kapasite konusunu yoğun bir şekilde tartışmak üzere yeni oluşturulan bir değişim forumunun konuyu ele almaya çalışacağını, ancak çözüme ulaşmak için zamana ihtiyaç olduğunu söyledi.
Yellen, geçmişte ABD çelik sektöründe yaşanan sıkıntılarla paralellikler kurdu.
Gazetecilere “Bu hikayeyi daha önce de gördük. On yıldan uzun bir süre önce, ÇHC hükümetinin büyük desteği, küresel pazarı dolduran ve dünya genelinde ve Amerika Birleşik Devletleri’nde endüstrileri yok eden düşük maliyetli Çin çeliğine yol açtı” dedi.
Yellen sözlerini şöyle sürdürdü: “Başkan Biden ve benim bu gerçeği bir daha kabul etmeyeceğimizi açıkça belirttim.”
Küresel pazar yapay olarak ucuz Çin ürünleriyle dolup taştığında, “Amerikan ve diğer yabancı firmaların yaşayabilirliği sorgulanır hale gelir” dedi.
Yellen, Çinli yetkililerle yaptığı görüşmelerin Amerikan çıkarlarını ilerlettiğini ve ABD’nin aşırı sanayi kapasitesine ilişkin endişelerinin Avrupa, Japonya, Meksika, Filipinler ve diğer gelişmekte olan piyasalardaki müttefikleri tarafından paylaşıldığını sözlerine ekledi.
Daha fazla talep
Yellen kısa vadede olası bir çözümün Çin’in hane halkına ve emekliliğe yönelik desteklerle tüketici talebini destekleyecek adımlar atması ve büyüme modelini arz yönlü yatırımlardan uzaklaştırması olduğunu söyledi.
Yellen pazar günü Başbakan Li Qiang ile konu hakkında uzun uzun konuştu ve Maliye Bakanı Lan Foan ile de bir araya geldi. Pazartesi günü ise Çin Halk Bankası (PBOC) Başkanı Pan Gongsheng ve eski başbakan yardımcısı Liu He ile bir araya geldi.
Hazine yetkilileri, ABD ve Çin’in finansal istikrar konularında işbirliğini derinleştirdiğini ve büyük bir bankanın iflasıyla başa çıkma konusunda yakın zamanda yapılan bir tatbikatın ardından iki finansal şok simülasyonunun daha planlandığını söyledi.
Tatbikatlar, geçen yıl Yellen’in ekonomik bağları yeniden inşa etmek üzere Çin’i ilk ziyaretinde oluşturulan bir ABD-Çin mali çalışma grubu tarafından geliştirildi. ABD Hazinesi ve PBOC temsilcileri tarafından yönetilen grup son olarak ocak ayında Pekin’de bir araya geldi.
Çin’in parlamentosu Ulusal Halk Kongresi mart ayında hükümetin endüstriyel kapasite fazlasını azaltmak için adımlar atacağını söyledi.
Ancak Pekin, Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa’nın son zamanlarda Çin’in fazla kapasitesinin diğer ekonomiler üzerindeki risklerine odaklanmasının yanlış yönlendirildiğini savunuyor.
Çinli yetkililer, eleştirilerin kilit sektörlerdeki şirketlerinin yenilikçiliğini hafife aldığını ve büyümelerinde devlet desteğinin önemini abarttığını söylüyor.
Ayrıca gümrük tarifeleri ya da diğer ticari kısıtlamaların küresel tüketicileri küresel iklim hedeflerine ulaşmada kilit öneme sahip yeşil enerji alternatiflerinden mahrum bırakacağını söylüyorlar.
Devlet haber ajansı Xinhua’nın aktardığına göre Başbakan Li Qiang, ABD’nin “ekonomik ve ticari meseleleri siyasi ya da güvenlik meselelerine dönüştürmekten kaçınması” ve üretim kapasitesi konusuna “pazar odaklı ve küresel bir perspektiften” bakması gerektiğini söyledi.
Çin Ticaret Bakanı Wang Wentao ise, Paris’te Çinli elektrikli araç üreticileriyle yaptığı yuvarlak masa toplantısında daha sert itirazlarda bulunarak, ABD ve Avrupa’nın Çin’in fazla elektrikli araç kapasitesine ilişkin iddialarının temelsiz olduğunu söyledi.
Wang, Avrupa Birliği’nin sübvansiyon karşıtı bir soruşturmasını görüşmek üzere yaptığı gezide, Çin’in elektrikli araç şirketlerinin sübvansiyonlar yerine sürekli teknolojik yeniliklere, mükemmel üretim ve tedarik zinciri sistemlerine ve tam piyasa rekabetine güvendiğini söyledi.
