Çin Halk Siyasi Danışma Konferansı (ÇHSDK) ve Ulusal Halk Kongresi (UHK) oturumlarını geçtiğimiz günlerde tamamladı. Çin’in en üst düzey yasama organı olan UHK, kilit ulusal politikaları tartışmak ve oylamak, yasaları yürürlüğe koymak ve kilit hükümet yetkililerini atamak için her yıl toplanır.
Bu arada ÇHSDK bir siyasi danışma organı olarak hizmet vermekte ve uzlaşı sağlanmasında önemli bir rol oynamaktadır.
Bu iki organ birlikte Çin’in yönetişim ve politika yönünün şekillendirilmesinde yer almakta, siyasi söylem ve halkın katılımı için platformlar sağlamaktadır.
UHK üyeleri yerel düzeyde başlayan çok aşamalı bir seçim süreci ile seçilirler. Ulusal Kongre’ye seçilmeseler de, kendi yerel bölgelerini ya da bir endüstrinin taban düzeyindeki bir kolunu temsil etmek üzere vatandaşlar tarafından gerçekten oylanırlar. Bu temsilciler de daha üst düzeydeki Halk Kongreleri için aday göstererek seçim organlarının hiyerarşik yapısını ulusal düzeye taşırlar. Bu Çin’in demokrasi biçimidir.
Şu anda hem ÇHSDK hem de UHK beş yıllık dönemler halinde görev yapmaktadır. Her dönem, delegelerin Pekin’de bir araya geldiği yıllık toplantıları içermektedir. Bu yıl 14. ÇHSDK ve 14. UHK’nin açılış oturumları gerçekleştirildi.
Ekonomik Zorluklar
Ekonomi her zaman toplantıların ana konularından biri olmuştur. Pandemi sonrası zorlu bir toparlanma döneminin ardından bu konu daha da ön plana çıkabilir.
Çin ekonomisi son yıllarda gerçekten de bir güç merkezi oldu ve sürekli olarak etkileyici büyüme oranları yakalayarak dünyanın en büyük ikinci ekonomisi haline geldi. Ancak, jeopolitik rekabet kızışmadan çok önce bile, bir ekonomi geliştikçe ve yapısal kısıtlamalarla karşı karşıya kaldıkça bu tür yüksek büyüme oranlarını sürdürmek giderek zorlaşmaktadır.
Pandemi sırasında ÇKP ‘Önce Hayat’ sloganı altında dinamik ‘sıfır virüs’ politikasını uyguladı. İlk başta, toplumun etkili aşılar olmadan virüsle yüzleşmekten kaçınmasına yardımcı oldu ve ekonominin sorunsuz çalışmasını sağladı. Ancak, virüs daha bulaşıcı hale geldikçe, dinamik politika da katı bir politikaya geçmek zorunda kaldı ve istemeden ekonomiye zarar verdi.
Ardından gayrimenkul ve eğitim sektörleri katı düzenlemelerle hedef alındı. Uzun vadede, sektörlerin kalkınma modellerini uyarlamak uygun olacaktır. Bununla birlikte, politika değişiklikleri pandemiden çıkışın hassas bir aşamasında uygulandı. Son olarak, liderlik gelecekte “bileşim safsatası” olarak adlandırılan durumdan kaçınılması gerektiğini vurgulayarak politikanın eksikliklerini dolaylı olarak kabul etmiştir.
Küresel bir bakış açısıyla, jeopolitik rekabet daha da yoğunlaşmaya hazırlanıyor ve daha fazla teknolojik abluka önlemi beklenebilir.
‘Yeni Üretici Güçler’
Tüm bu koşullar altında, üretkenliği dahili olarak artırmak önemlidir. Çinli araştırmacılar ve işletmeler tonlarca patent başvurusunda bulundu, ancak bunların gerçek üretici güçler haline gelmesi nasıl sağlanacak?
Yeni teknolojiler, özellikle de yapay zeka, 5G ve blok zincirleri gibi dijital teknolojiler, çeşitli sektörleri dönüştürmek için muazzam bir potansiyele sahip olsa da, bunların benimsenmesi ve ekonomiye entegrasyonu gerçekten de kademeli bir süreç olabilir ve somut etkileri kısa ve orta vadede belirli sektörlerle sınırlı kalabilir.
Teknolojik dönüşümün, altyapı hazırlığı, düzenleyici ortam ve pazar dinamikleri gibi faktörlerden etkilenerek sektörler ve bölgeler arasında genellikle eşit olmayan bir şekilde ortaya çıktığı da kabul edilmelidir. Bazı sektörler hızlı bir dönüşüm ve verimlilik artışı yaşarken, diğerleri geride kalabilir veya yeni teknolojilere uyum sağlamada önemli zorluklarla karşılaşabilir.
İki toplantıda, ‘Yeni Üretici Güçler’ önerildi ve vurgulandı, böylece endüstriler teknolojilerin etkili bir şekilde benimsenmesini hızlandırmak için daha fazla kaynağı sürükleyecekti.
Açıkçası, bu Çin’in ‘Yeni Üretici Güçler’ yaratma formülünü bulduğu anlamına gelmiyor, ancak yanıt bulmak için üst düzey bir çağrı yaptı.
Bu çağrı, bu yılki %5’lik büyüme hedefine de hizmet etmiyor. En azından önümüzdeki 5 yıla, hatta daha uzun bir süreye odaklanıyor.
Otomasyon ve yapay zeka destekli teknolojiler, işin doğasını ve işgücü piyasasında gerekli olan becerileri yeniden şekillendirdiğinden, daha dijital odaklı bir ekonomiye geçişin istihdam üzerinde bazı etkileri olabilir. Gelecekte bazı bireylerin yerlerinden edilebileceği veya iş değiştirebileceği öngörülebilir. Öte yandan Çin hükümeti, hedefe yönelik politikalar, altyapı yatırımları ve girişimcilik ve inovasyon desteği yoluyla istihdam sorunlarını ele alma konusunda her zaman proaktif bir yaklaşıma sahip olduğunu göstermiştir. Kırsal kesimde yaşayan topluluklar da önemli ölçüde işsizliğe karşı potansiyel bir tampon oluşturmaktadır.
Çin, geniş insan sermayesi ve kaynaklarından yararlanarak, teknolojik kesintilerin olumsuz etkilerini azaltma ve kapsayıcı büyüme ve refahı artırmak için yeni üretici güçlerin sunduğu fırsatlardan yararlanma potansiyeline sahiptir.
Aslında yıllık %5’lik bir büyüme hedefi, Çin’in büyüklüğünde ve karmaşıklığında bir ülke için yine de övgüye değer olacaktır. Bu hedefe ulaşılması sadece Çin’e fayda sağlamakla kalmayacak, aynı zamanda Çin’in küresel büyümenin motoru olarak oynadığı önemli rol göz önüne alındığında küresel ekonomi için de olumlu yayılma etkilerine sahip olacaktır.
Peki ya ‘Yeni Üretici Güçler’? Entegrasyon teknolojilerinin uygulanması diğer ülkeler için de faydalı olacaktır. ‘Eğri üzerinde geçiş’ denilen yöntemle gelişmiş ülkeleri yakalamayı öğrenme şansı olabilir. Çin’den alınacak dersler bile paha biçilmez olacaktır.
Bu makaleyi sonlandırırken, iki toplantının işlevini tekrar gözden geçirelim. Bir delegenin ‘Yeni Üretici Güçler’ kavramını ortaya atması ve tartışmak üzere meslektaşlarının dikkatini çekmesi pek olası değildir. Aslında bu ifade ilk olarak geçtiğimiz eylül ayında Xi Jinping tarafından ortaya atılmıştır. ÇKP aslında ÇHSDK ve UHK’ni yönetmektedir ve bunu açıkça belirtmektedir. ‘Yeni Üretici Güçler’ önerisi ve bunu takip eden tartışma, partinin liderliğinin ve ‘demokratik merkeziyetçiliğin’ bir örneği olarak görülebilir.
‘Demokratik merkeziyetçilik’ Batı’nın ‘demokratik’ sistemi altında yaşamış olanlara tanıdık gelmeyebilir. Ancak, Çin’in başarısını anlamak için bir anahtar olduğuna inanıyorum.
