Yeni Zelanda, Çin anlaşmasından sonra Cook Adaları ile ilişkilerin ‘sıfırlanması’ gerektiğini söyledi

Yeni Zelanda Dışişleri Bakanı Winston Peters çarşamba günü yaptığı açıklamada, Pasifik komşusunun Çin ile istişare etmeden anlaşmalar imzalamasının ardından ülkesinin Cook Adaları hükümeti ile ilişkilerini “sıfırlaması” gerektiğini söyledi.

Wellington’da Pasifik Adaları Siyaset Bilimi Derneği’nde bir konuşma yapan Peters, Cook Adaları Başbakanı Mark Brown’ın Pekin ile yaptığı “şeffaf olmayan anlaşmaların” Yeni Zelanda ile anayasal bağları test etmeye yönelik son girişim olduğunu söyledi.

“Cook Adaları ve Yeni Zelanda halkı arasındaki bağ kararlılıkla güçlü kalmaya devam ederken, şu anda hükümetten hükümete ilişkilerde zorluklarla karşı karşıyayız” dedi.

“Hükümetten hükümete ilişkiyi sıfırlamamız gerekecek” diye vurguladı.

Cook Adaları kendi kendini yöneten bağımsız bir ülke, ancak Yeni Zelanda ile ilişkili devlet statüsünde. Bağımsız bir dış politika izliyor ancak iki ülkenin güvenlik, savunma ve dış politika konularında istişarede bulunması gerekiyor.

Brown’ın bu ay Pekin’e yaptığı ziyaret, Çin ile eğitim, ekonomi, altyapı, balıkçılık, afet yönetimi ve deniz yatağı madenciliğini kapsayan stratejik bir ortaklıkla sonuçlandı.

Çin’in bölgedeki artan varlığı nedeniyle Yeni Zelanda’da alarm zilleri çaldı.

Cook Adaları hükümeti stratejik ortaklığın ayrıntılarını açıklarken, Peters Yeni Zelanda’nın Çin ile imzalanan bir dizi mutabakat zaptını da görmediğini söyledi.

Peters, “Yeni Zelanda ve Cook Adaları halkı, bu akşam itibariyle, Çin ve Cook Adaları tarafından geçen hafta imzalanan anlaşmaların biri hariç tümü hakkında karanlıkta kalmaya devam ediyor” dedi.

Brown’ın Çin’le yaptığı anlaşma Cook Adaları’nın kendi pasaportlarını ve vatandaşlıklarını oluşturma girişiminin ardından geldi ki Yeni Zelanda bu önerinin gerçekleşmesi için adaların tamamen bağımsız olması gerektiğini söyledi.

Peters ayrıca, hükümetinin Yeni Zelandalı yetkililer tarafından planlanan bir ziyareti kısa sürede iptal etmesinin ardından Kiribati ile yaşanan gerilime de değindi.

Kiribati son yıllarda Çin ile de bir dizi ikili anlaşma imzaladı.

Peters, Wellington’un son üç yılda Pasifik ada ülkesine 100 milyon Yeni Zelanda dolarından (57 milyon dolar) fazla yardımda bulunduğunu ve fonların nasıl kullanıldığının yeniden değerlendirilmesi gerektiğini söyledi.