AB, çiftçileri ve bazı üye ülkeleri yatıştırmak için Rusya ve Belarus’tan tahıl ithalatına gümrük vergisi getirmeye hazırlanıyor. Bu, Ukrayna savaşından bu yana gıda ürünlerine getirilen ilk kısıtlama olacak.
Brüksel uzun zamandır Polonya ve Baltık ülkelerinin Rusya ve Belarus’tan ithalatı kısıtlama baskısına direniyor ve böyle bir hamlenin küresel gıda piyasalarını bozabileceğini ve gelişmekte olan ülkelere zarar verebileceğini savunuyordu.
Fakat planlar hakkında bilgi sahibi olan kişilerin Financial Times’a (FT) aktardığına göre, Avrupa Komisyonu’nun önümüzdeki günlerde Rusya ve Belarus’tan gelen tahıllara ton başına 95 avro vergi koyması bekleniyor. Söz konusu kişiler bunun fiyatları en az %50 arttıracağını ve talebi ortadan kaldıracağını söyledi. Yağlı tohumlar ve türevi ürünlere de yüzde 50 gümrük vergisi uygulanacak.
AB’nin Rusya’dan ithal ettiği tahıl, yağlı tohum ve türevleri 2023 yılında 4 milyon ton ile rekor seviyeye ulaşarak AB’nin toplam tüketiminin %1’ini oluşturdu.
Letonya şubat ayında Rusya ve Belarus’tan birçok gıda ithalatına tek taraflı yasak getirirken Litvanya da kargoların sıkı bir şekilde denetleneceğini duyurdu.
Daha önce Rusya’nın Polonya’ya tahıl ihracatını ‘ihmal edilebilir’ olarak nitelendiren AB Tarım Komiseri Janusz Wojciechowski, geçen hafta ülkesi Polonya’ya yaptığı bir ziyaret sırasında tutumunu değiştirerek, “Rusya gıdayı bir silah olarak kullandığında buna tepki göstermeliyiz,” demişti.
Polonya’da çiftçiler Ukrayna’dan ve son zamanlarda da Rusya’dan yapılan ucuz ithalatın yerli tahıl pazarını baltaladığı gerekçesiyle protesto gösterileri düzenliyor.
Cuma günü Komisyon Başkanı Ursula von der Leyen, Polonya Başbakanı Donald Tusk’a ‘Rusya’dan tarım ürünleri ithalatına kısıtlama getirme olasılığını değerlendirdiklerini’ söylemişti.
Ticaretten sorumlu komisyon üyesi Valdis Dombrovskis, yaptırımlarda olduğu gibi başkentlerin oybirliğiyle onayını gerektirmeyeceği için yaptırım yerine gümrük tarifelerini tercih edecek gibi görünüyor. Bu önlem, ürünlerin Afrika ve Asya’ya giderken AB’den transit geçmesine izin verecek.
AB yılda 300 milyon tondan fazla tahıl ve yağlı tohum üretiyor ve ilkinde net ihracatçı konumunda, dolayısıyla Rusya ve Belarus’tan ithalata ihtiyacı yok.
Bir AB yetkilisi hububat fiyatlarının son dört yılın en düşük seviyelerinde olduğunu, Rusya’nın ise ‘hububat piyasalarında çok rekabetçi olduğunu ve önemli bir baskı oluşturduğunu’ ileri sürdü.
Yetkililer, verginin DTÖ kuralları çerçevesinde izin verilen azami düzeyde belirleneceğini söyledi. Rusya misilleme yapabilir fakat halihazırda çoğu AB gıda ithalatını yasaklamış durumda ve sektördeki birçok Avrupalı şirket geçtiğimiz yıllarda ülkeden çekildi.
