AB, binlerce göçmenin Akdeniz üzerinden İtalya’ya geçmesine neden olan ve giderek derinleşen ekonomik krizin üstesinden gelmesine yardımcı olmak amacıyla Tunus’a 1 milyar avrodan fazla yardım teklif etti.
Mali yardım paketi, Ursula von der Leyen’in İtalya ve Hollanda başbakanları Giorgia Meloni ve Mark Rutte ile birlikte Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said ile bir araya gelmesinin ardından Pazar günü Tunus’ta açıklandı.
Öneri halen diğer AB hükümetlerinin onayını gerektiriyor ve Tunuslu yetkililerin IMF tarafından talep edilen reformları gerçekleştirmesine bağlı.
Leyen, bloğun Rusya-Ukrayna savaşı ile bağlantılı olarak yükselen emtia fiyatlarından zarar gören Tunus ekonomisini canlandırmak için ‘hemen şimdi’ 150 milyon avroluk hibeyi harekete geçirmeye hazır olduğunu söyledi. Komisyon Başkanı, uzun vadede toplam 900 milyon avro tutarında kredi şeklinde daha fazla yardımın seferber edilebileceğini söyledi.
Tunus’un sınır yönetimine de kanca atılacak
Leyen, Avrupa’nın ayrıca ‘kaçakçıların ve insan tacirlerinin alaycı iş modelini kırmak’ amacıyla Tunus’un sınır yönetimi ağını desteklemek için bu yıl 105 milyon avro hibe sağlayacağını söyledi. Bu paket, bloğun Kuzey Afrika ülkesi için bugüne kadar sağladığı göç finansmanının neredeyse üç katı.
Salı günü Said ile görüştükten sonra açıklamanın zeminini hazırlayan Meloni, Tunus’a mali yardımın önündeki engelin kaldırılması için aylardır Washington ve Brüksel’e baskı yapıyordu.
İtalyan lider, Kuzey Afrika ülkesinin ekonomisinin çökmesi halinde bunun Akdeniz’i geçmeye çalışan daha büyük bir insan dalgasını tetikleyeceğinden endişe ediyor.
Bu yıl şu ana kadar 53.000’den fazla göçmen teknelerle İtalya’ya ulaştı ve bu rakam geçen yılın aynı dönemine kıyasla iki kattan fazla artış demek.
Meloni Pazar günü yaptığı açıklamada anlaşmanın ‘göç krizinin ele alınmasına yönelik gerçek bir ortaklık oluşturulması yolunda önemli bir adım’ olduğunu söyledi.
Said tutumunu değiştiriyor
Tunus lideri Kays Said, geçen Şubat ayında Sahra-altı Afrika’sından gelen göçmenlere karşı retoriğini şiddetlendirmiş ve bu insanların ülkenin demografisini değiştirmek için uygulanan bir komplonun parçası olduğunu iddia etmişti.
Said geçen süre içerisinde söylemlerini biraz yumuşattı. Cumartesi günü bir sığınmacı kampını ziyaret ederek göçmenlere ‘sadece sayı olarak’ muamele edilmesini eleştiren Said, bununla birlikte ‘diğer ülkelerin polisliğini yapmamız kabul edilemez’ diye de ekledi.
AB’nin teklif ettiği pakette ayrıca Tunus’un yenilenebilir enerji ağına yatırım yapılması ve Tunuslu öğrencilerin öğrenci değişim programı Erasmus+’a katılmalarına izin verilmesi de dâhil olmak üzere, bu ülkeyle eğitim, enerji ve ticaret ilişkilerinin desteklenmesine yönelik öneriler de yer alıyor.
IMF’nin koşulları mı geçerli olacak?
AB ülkelerinin hibelerini IMF paketine bağlaması, engellerin en büyüğü gibi görünüyor. Said, 1,9 milyar dolarlık IMF kredisinin serbest bırakılması için gerekli ‘reformları’ yapmakta tereddütlü davranarak, bunları ‘yabancıların dayatması’ olarak nitelendirmişti.
IMF’nin talep ettiği reformlar arasında sübvansiyonların kaldırılması ve özelleştirmelere hız verilmesi de yer alıyor.
İtalyan lider Meloni, kredi koşullarının gevşetilmesi için bir süredir IMF ile görüşmeler yürütüyor. Meloni’nin açıklamalarında, AB yardım paketinin uygulanması için Tunus’un hâlâ IMF’nin koşullarını yerine getirmesinin gerekip gerekmediği belirsiz bırakılmış durumda.
