ABD ve dünya siyasetinde önemli bir yer kaplayan “düşünce kuruluşları” (think-tank’ler), birçok açıdan fon ve personel kaynakları karanlıkta kalan kurumlar olarak öne çıkıyor.
Quincy Institite tarafından hazırlanan Amerikan düşünce kuruluşlarının fon kaynakları üzerine bir rapor, bu fikri güçlendiriyor.
“Büyük Fikirler ve Büyük Para: Amerika’da Düşünce Kuruluşu Finansmanı” başlıklı raporda, son beş yılda ABD’deki en büyük 50 düşünce kuruluşuna yabancı hükümetlerden, ABD hükümetinden ve Pentagon bünyesindeki yüklenicilerden gelen fonlar takip ediliyor.
www.thinktankfundingtracker.org/ web sitesinin verilerini aktaran enstitü, ilk 50 düşünce kuruluşundan dokuzunun (yüzde 18) tamamen şeffafken, 23 düşünce kuruluşunun (yüzde 46) “kısmen şeffaf” olduğuna işaret ediyor. Rapora göre en endişe verici olanı ise, geriye kalan 18 düşünce kuruluşunun (yüzde 36) “kara para” düşünce kuruluşu olması ve bağışçılarını açıklamadan finansmanları konusunda kamuoyunu tamamen karanlıkta bırakmaları.
Son beş yılda, yabancı hükümetler ve yabancı hükümetlere ait kuruluşlar ABD’deki en iyi 50 düşünce kuruluşuna 110 milyon dolardan fazla bağışta bulundu.
En cömert bağışçı ülkeler, ABD düşünce kuruluşlarına sırasıyla 16,7 milyon dolar, 15,5 milyon dolar ve 9,1 milyon dolar katkıda bulunan Birleşik Arap Emirlikleri, Birleşik Krallık ve Katar oldu.
Bu ülkeleri Kanada (8,6 milyar dolar) ve Almanya (8,49 milyar dolar) takip ediyor.
Atlantik Konseyi, Brookings ve German Marshall Fund 2019’dan bu yana yabancı hükümetlerden en fazla parayı alan kuruluşlar oldu: sırasıyla 20,8 milyon dolar, 17,1 milyon dolar ve 16,1 milyon dolar.
Bu kuruluşları RAND, Stimson Center ve Middle East Institute takip ediyor (sırasıyla 12,4 milyar dolar, 11,6 milyar dolar ve 10,6 milyar dolar).
Aynı dönemde, en büyük 100 savunma şirketi en büyük 50 düşünce kuruluşuna 34,7 milyon dolardan fazla katkıda bulundu.
En çok bağışta bulunanlar arasında Northrop Grumman, Lockheed Martin ve Mitsubishi yer alıyor. Bu şirketler 2019-2023 yılları arasında takip edilen düşünce kuruluşlarına sırasıyla 5,6 milyon dolar, 2,6 milyon dolar ve 2,1 milyon dolar sağladı.
Bu şirketleri RTX (1,79 milyar dolar) ve Airbus (1,6 milyar dolar) takip ediyor.
Atlantik Konseyi, Center for a New American Security ve Center for Strategic and International Studies (CSIS) Pentagon yüklenicilerinden en çok para alan kuruluşlar oldu: sırasıyla 10,2 milyon dolar, 6,6 milyon dolar ve 4,1 milyon dolar.
ABD hükümeti 2019’dan bu yana Amerikan düşünce kuruluşlarına doğrudan en az 1,49 milyar dolar verdi. Bu fonun büyük kısmı (1,4 milyar dolar) doğrudan ABD hükümeti için çalışan RAND Corporation’a gitti.
Quincy Institute raporu, “Düşünce kuruluşları bağımsız analizler üretmek için var olsalar da, özel çıkar fonlarının yaygınlığı entelektüel özgürlük, otosansür ve perspektif filtrelemeye ilişkin soruları gündeme getirmektedir. Bu durum, bireysel araştırmacıların aynı anda bir düşünce kuruluşunda ve belirli bir yabancı hükümet veya şirkette pozisyon sahibi olduğu örneklerle daha da karmaşık hale gelmektedir ki bu da açık bir potansiyel çıkar çatışmasıdır,” diyerek “düşünce kuruluşlarının” kamuoyuna açıklanan işlevlerinden çok daha başka bir işlev yerine getirdiğine dikkat çekiyor.
