Avrupa Birliği, tedarik zincirlerinde stratejik özerklik sağlama girişimleri kapsamında kritik hammaddelerde AB içi üretime kota getirmeyi hedefliyor.
Euractiv tarafından elde edilen “AB Kritik Hammadde Yasası” başlıklı belgeye göre, 2030 yılına kadar madencilik, geri dönüşüm ve kritik hammaddelerin işlenmesi gibi başlıklarda yüzde 10 ila yüzde 40’a kadar değişen ‘blok içi üretim’ kotası getirilecek.
Düzenlemenin hedefinin, ‘Birliğin stratejik hammadde tedarik zincirlerinin her aşamasında Birlik kapasitesini güçlendirerek Birlik’in büyüyen tedarik risklerini azaltmak’ olduğu belirtiliyor.
Plana göre, AB’nin stratejik hammadde tüketiminin yüzde 10’unun AB içinden çıkarılması gerekiyor.
AB’nin dışa bağımlılığı
Buna ek olarak, AB’nin yıllık olarak tükettiği her kritik malzemenin yüzde 15’inin de geri dönüşümden gelmesi gerektiği de vurgulanıyor.
Kritik hammaddelerin işlenmesi konusunda belirlenen hedef ise daha yüksek. Belgede, blok içinde tüketilen her kritik hammaddenin en az yüzde 40’ının AB içinde işlenmiş olması şartı getiriliyor.
Şu anda AB ‘kritik’ olarak nitelendirilen maddelerin çoğunda (27’de 14) yüzde 100 yabancı tedarikçilere bağımlı durumda. Bunun haricindeki üç kritik hammaddede ise yüzde 95’lik bir bağımlılık söz konusu. Dünya Bankasının hesaplamalarına göre ‘yeşil dönüşüm’ ve dijitalleşme gibi süreçler nedeniyle 2050’ye kadar kritik hammaddelere yönelik talep yüzde 500 civarında artacak.
Çin’e özel madde
AB, Çin söz konusu olduğunda kritik hammadde bağımlılığına özel bir önem veriyor. Örneğin AB, magnezyumun yüzde 93’ünü, nadir toprak elementlerinin ise yüzde 86’sını Çin’den ithal ediyor.
Bu durumu göz önünde bulunduran yeni planda, AB’nin 2030’a kadar herhangi bir stratejik hammaddede ‘üçüncü bir ülkeye’ yüzde 70’den fazla bağımlı olmaması hedefi konuyor.
Tedarik zincirlerini çeşitlendirmek için üçüncü ülkelerde projelere yatırımların artırılması da planda yer alan hedefler arasında. ‘Küresel geçit stratejisi’ kapsamında, Çin’in Kuşak ve Yol projesine karşı 300 milyar avroluk proje de bu kapsamda değerlendiriliyor.
