Astana formatında Suriye konulu yirminci toplantı sona erdi. Sonuç bildirgesinde Suriye’nin egemenliğine saygı ve terörle mücadele vurgusu yapıldı. Bildirgede ana hatlarıyla önceki metinlerle örtüşürken Kazakistan Dışişleri ise “ilk baştaki temel amaçlarına ulaşıldığı” gerekçesiyle 20. buluşmanın son toplantı olmasını önerdi.
Astana formatında Türkiye, Rusya ve İran’ın garantörlüğünde Suriye yönetimi ve muhalifleri bir araya getirmeyi hedefleyen 20. toplantı sona erdi. Toplantının sonuç bildirgesinde PKK/PYD’nin Suriye’deki varlığı ve ABD’nin bu örgüte verdiği destek, Suriye’nin petrol gelirlerine ABD tarafından el konulması, İsrail’in Suriye’ye yönelik saldırıları, İdlib’teki durum ve mültecilerin dönüşü gibi kritik başlıklara yer verildi.
Metnin ana hatları “Suriye’nin egemenliği ve toprak bütünlüğüne saygı” vurgusu yer aldı. Bildirgede, “Özyönetim girişimleri de dahil olmak üzere, sahada yeni gerçeklikler yaratmaya yönelik tüm girişimler” reddedilerek ABD’nin özerk yönetim kurma çabalarına tepki gösterildi.
Metinde Türkiye, Rusya, İran ve Suriye dışişleri bakan yardımcıları düzeyindeki 4’lü toplantının yapıcı ruhuna vurgu yapıldı.
Kazakistan tarafı ise Astana formatının iç savaşta ateşkes sağlanması ve kanın durdurulması gibi en başta belirlenen hedeflere ulaşıldığı gerekçesiyle Astana toplantılarına artık ev sahipliği yapmayacağını duyurdu.
Reuters’te yer alan habere göre, Kazakistan Dışişleri Bakan Yardımcısı Kanat Tumysh, “Suriye’nin bölgedeki izolasyondan kademeli olarak çıkması, Astana sürecinin görevini tamamladığının bir işareti olarak kabul edilebilir. Suriye’nin Arap Birliği’ne dönüşünü göz önüne alarak, Astana süreci kapsamında 20. toplantının son toplantı olmasını öneriyoruz” ifadelerini kullandı.
Rusya, İran ve Türkiye ise müzakerelere farklı zeminlerde devam etme isteğini ortaya koydu. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Suriye Özel Temsilcisi Aleksandr Lavrentyev, “Astana sürecinin bittiğini söyleyemeyiz. Ancak Kazak tarafı görüşmenin başka bir yere alınması gerektiğine karar verirse, bunu değerlendirir ve başka bir yer seçeriz” ifadelerini kullandı. Rus diplomat Rusya, İran ve Türkiye’nin toplantılara dönüşümlü ev sahipliği yapabileceğini de ekledi.
Interfax’ın haberine göre Kazakistan Dışişlerinden yapılan açıklamada, tarafların toplu talepte bulunması durumunda Suriye müzakerelerinin seyri dikkate alınarak Kazakistan’ın görüşmelere kaldığı yerden ev sahipliği yapmayı değerlendireceği kaydedildi.
Lavrentyev ayrıca Suriye, Türkiye ve İran’ın Ankara ve Şam arasındaki ilişkilerin normalleşmesi için Rusya tarafından sunulan yol haritası konseptini “kabul ettiğini” söyledi. RIA NOVOSTİ Haber Ajansı’na konuşan Lavrentyev, “ABD’nin kuzeydoğu Suriye’de ve işgal ettiği Al Tanf bölgesinde güçlerini takviye ettiğine dair bilgiler var” diyerek Pentagon’un ÖSO’yu canlandırma programını hedef aldı. ABD yönetimini Suriye’de terörist unsurlarla çalışmakla suçladı.
ABD ordusu Al Tanf bölgesindeki Rukban kampına Irak üzerinden sivil toplum kuruluşlarının yardımlarını ulaştırdı. Ulaştırmada lojistik aktarma noktası olarak Al Tanf üssü kullanıldı. Bu sevkiyat bir yılı aşkın süredir gerçekleşen ilk yardım oldu. ABD bu bölgedeki faaliyetlerini IŞİD’le mücadele çerçevesine yaslıyor. Rusya, İran ve Suriye yönetimi ise ABD’nin IŞİD bahanesiyle muhalif silahlı unsurları desteklediğini dillendiriyor.
