Birleşik Krallık’ta faaliyet gösteren “yabancı nüfuz sağlayıcıların”, ABD’deki gibi kayıt altına alınmasına yönelik planlar, yıllar süren çalışmaların ardından, Londra’daki yeni İşçi Partisi hükümetinin Pekin ile ilişkilerini yeniden gözden geçirme çabaları nedeniyle şimdilik rafa kaldırıldı.
Yabancı Nüfuz Kayıt Programı (FIRS), İngiliz siyasetini “kötü niyetli yabancı aktörlerden” koruma çabalarının bir parçası olarak geçen yıl yasalaşmıştı. Rusya, İran ve Çin, daha fazla incelemeye tabi tutulması beklenen ülkeler arasındaydı. Fakat program şimdi gelecek yıla kadar ertelendi.
Adının açıklanmasını istemeyen bir hükümet yetkilisinin POLITICO’ya yaptığı açıklamaya göre, FIRS programı da dahil olmak üzere Çin ile ilgili politikaların, hükümet önümüzdeki yılın başlarında tamamlanması beklenen “Çin Denetimini” tamamlayana kadar askıya alındığını doğruladı.
İşçi Partisi, gecekmeden Muhafazakâr hükümeti sorumlu tuttu
Geçen hafta İşçi Partisi Güvenlik Bakanı Dan Jarvis’in gecikmeden bir önceki Muhafazakâr hükümeti sorumlu tutmasının ardından tartışma patlak vermişti.
Jarvis, planın uygulanması için “gerekli tedbirleri almakta tamamen başarısız olduklarını” ve kayıt için BT çözümlerinin “henüz hazır olmadığını” iddia etmişti.
Jarvis’in yorumları, Muhafazakâr selefi Tom Tugendhat’ın Başbakan Keir Starmer’a mektup yazarak gecikmeyi sorgulamasının ve 2024 sonbaharında programı başlatmaya hazır olduğunu söylemesinin ardından geldi.
Tugendhat, Birleşik Krallık’taki genel seçimler hesaba katılsa bile, programın bu yıl sonundan önce başlatılmaması için hiçbir neden olmadığını söyledi.
Starmer hükümeti Çin siyasetini değiştiriyor mu?
Daha önce hükümeti denetlemekle görevli Avam Kamarası Dış İlişkiler Komitesine başkanlık etmiş olan Muhafazakâr Milletvekili Alicia Kearns POLITICO’ya verdiği demeçte “gerekli hazırlık çalışmalarının” seçimden “çok önce” tamamlandığını söyledi ve İşçi Partisi’nin iddialarını “tamamen asılsız” olarak nitelendirdi.
Kearns, gecikmeden İşçi Partisi’nin Çin konusundaki “yumuşayan tutumunun” suçlu olduğunu savundu.
Dışişleri Bakanı David Lammy geçen hafta Pekin’e, bu ülkeyle ekonomik ve siyasi ilişkilerin yeniden gözden geçirilmesine yönelik daha geniş çaplı diplomatik girişimlerin bir parçası olarak ziyaret düzenlemişti.
Çin’e karşı “yumuşak” tutumu Maliye Bakanlığı istedi iddiası
Yukarıda alıntılanan aynı yetkili, ocak ayında tamamlanması beklenen incelemenin bakanlara Çin ile hangi politika alanlarında daha yakın ilişki kurabilecekleri konusunda net bir rehber sağlayacağını söyledi.
Adının açıklanmasını istemeyen bir başka hükümet yetkilisi de FIRS programının ayrıntılarından haberdar olmadıklarını, fakat Çin’e yönelik yaklaşım değişikliğine gitme kararının Maliye Bakanlığı tarafından istendiğini söyledi.
Birleşik Krallık’ı Avustralya ve ABD gibi “Beş Göz” istihbarat müttefikleriyle aynı çizgiye getirmeyi amaçlayan FIRS programı, Birleşik Krallık’ta yabancı bir gücün talimatıyla siyasi faaliyet yürüten herkesin bir kayıt defteri imzalamasını gerektirecek.
Bir ülke “gelişmiş” kademeye yerleştirildiğinde, bakanlar kayıt gerekliliklerini daha geniş bir faaliyet yelpazesini içerecek ve yabancı hükümet kontrolündeki kuruluşlar adına faaliyet gösteren kişileri kapsayacak şekilde genişletebilir.
