Çin, Rusya’nın yeni doğalgaz boru hattı teklifini reddetti

Çin, Rusya’nın Sibirya’nın Gücü-2 boru hattına alternatif olarak önerdiği Kazakistan üzerinden doğalgaz taşıma projesini ‘çok pahalı’ bularak geri çevirdi. Rusya’nın Avrupa’daki pazar kaybını telafi etme çabaları, Pekin’in düşük fiyat talebi ve projelerin yüksek maliyeti nedeniyle engellenirken, Gazprom’un Çin’e ihracatı kaybedilen Avrupa pazarının sadece küçük bir kısmını karşılıyor.

Moskova’nın, üzerinde henüz anlaşmaya varılamayan Sibirya’nın Gücü-2 boru hattına alternatif olarak Çin’e sunduğu bir diğer doğalgaz projesi de Pekin’den onay alamadı.

Çin’in Moskova Büyükelçisi Çan Hanhuey, Moskova’nın geçen sonbaharda duyurduğu ve yıllık 45 milyar metreküp doğalgaz sevk etme vaadinde bulunduğu Kazakistan üzerinden gaz tedarik projesinin hayata geçirilemeyeceğini bildirdi.

Büyükelçi Çan, Rusya’nın bu hatla aynı zamanda Kazakistan’ın kuzeydoğu bölgelerine de gaz sağlamayı vadettiği boru hattının ‘çok pahalı’ olduğunu belirtti.

İnterfaks haber ajansının aktardığına göre Büyükelçi Çan, “Rusya’dan Kazakistan üzerinden gaz tedariki mümkün görünmüyor, zira orada tek bir boru hattı var ve o da dolu. Rus gazını bu güzergâhtan taşımak için yeni bir boru hattı inşa etmemiz gerekecek. Bu oldukça pahalı. Rus tarafı bu seçeneği inceliyor ancak bu gerçekçi değil,” dedi.

Rusya Başbakan Yardımcısı Aleksandr Novak, Kazakistan üzerinden Çin’e doğalgaz sevk etme teklifini, Sibirya’nın Gücü-2 projesi müzakerelerinin tamamen tıkanmasının hemen ardından Kasım 2023’te sunmuştu.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ise 2022 yılında Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’e Rus gazı alımını yıllık 100 milyar metreküpe çıkarma teklifinde bulunmuştu.

Ancak Şi, inşaata onay vermedi. Financial Times‘ın haberine göre, anlaşmazlığın temel nedeni doğalgaz fiyatı oldu: Çin, fiyatın Rusya içi seviyelere, yani bin metreküp başına yaklaşık 60 dolara düşürülmesini talep etti.

Bu rakam, Rus gazının şu anda Sibirya’nın Gücü-1 boru hattı üzerinden Çin’e mal olduğu bin metreküp başına 260 dolarlık fiyatın dörtte biri anlamına geliyor.

Rusya makamları, 2023 sonunda yıllık 50 milyar metreküp kapasiteli Sibirya’nın Gücü-2 projesinin büyük ölçüde hazır olduğunu ve proje dokümantasyonunun 2024’ün ilk çeyreğinde onaylanacağını bildirmişti.

The South China Morning Post‘un haberine göre de 2 bin 500 kilometre uzunluğundaki boru hattının geçmesi planlanan Moğolistan, Gazprom’un projesini 2028’e kadar olan ulusal kalkınma planına dahil etmedi.

Moğolistan Güvenlik Konseyi eski üyesi Munhnara Bayarlhavga, gazeteye yaptığı açıklamada Moskova’nın Pekin ile anlaşmaya varamadığını belirtti.

Gazprom, geçen yıl Çin’e 31 milyar metreküp gaz pompaladı ve bu yıl sevkiyatı Sibirya’nın Gücü-1 hattının kapasite sınırı olan yıllık 38 milyar metreküpe çıkaracak.

Fakat bu miktar, zirve döneminde yıllık 200 milyar metreküpe ulaşan Avrupa Birliği’ne yönelik eski ihracatının yalnızca yüzde 15’ini telafi ediyor.

Ukrayna savaşının başlamasının ardından Avrupa’ya ihracat 1970’lerin ikinci yarısından bu yana en düşük seviyelere geriledi: 2023’te 28 milyar metreküp ve 2024’te 32 milyar metreküp olarak gerçekleşti.