Sıfır Kovid politikası sonrası dışa açılarak hızlı bir ekonomik toparlanmayı hedefleyen Çin, 2023 için yıllık GSYİH büyüme hedefini yaklaşık yüzde 5 olarak belirledi. Büyüme hedefini ıskalamak istemeyen Pekin’in, temkinli adımlar attığı ve ‘istikrar’ vurgusunu öne çıkardığı görülüyor.
Yüzde 5’lik hedef beklentilerin altında kalsa da, küresel ekonominin ve ABD gibi büyük ekonomilerin bu yıl daha da yavaşlaması öngörüldüğü için Çinli uzmanlar tarafından bu oranın gerçekçi ve iyi bir hedef olduğu belirtiliyor.
GSYİH büyüme hedefi, diğer ekonomik kalkınma hedefleriyle birlikte, Başbakan Li Keqiang tarafından pazar günü 14. Ulusal Halk Meclisi’nin ilk oturumunda sunulan “Hükümet Çalışma Raporu”nda yayınlandı.
Başbakan Li, çalışma raporu sunumunda, “Bu yıl ekonomik istikrara öncelik vermek ve istikrarı sağlarken ilerlemeyi sürdürmek esastır. Politikalar tutarlı ve hedefli olmalı ve kaliteli kalkınma için sinerji yaratacak şekilde daha koordineli bir şekilde yürütülmelidir” dedi.
Tüketimi genişletme önceliği
Li ayrıca, Çin’in tüketimin toparlanmasına ve genişlemesine öncelik vermesi gerektiğini vurguladı. Raporda, “iç talebi genişletme” birincil öncelik olarak belirlendi.
Diğer yandan, Başbakan, ülkede kullanılan yabancı sermayenin artırılmasının önemini vurguladı. Li, Çin piyasasının dışa açılmasının, farklı ülkelerden şirketlerin Çin’deki gelişimi için daha fazla fırsat sağlayacağını kaydetti.
Hükümet Çalışma Raporu, yeşil kalkınmaya geçişin devam etmesi gerektiğini vurgularken, bu yılın ana önceliklerinden biri olarak büyük ekonomik ve finansal risklerin önlenmesi ve etkisiz hale getirilmesine yer veriyor.
Raporda, 2023’te 12 milyon yeni kentsel iş yaratma hedefiyle istihdam için önceki yıla göre daha yüksek bir hedef belirleniyor.
IMF geçtiğimiz günlerde Çin için bu yıl yüzde 5,2 ve küresel büyüme için yüzde 2,9’luk bir GSYİH büyümesi tahmininde bulunmuştu.
Sürdürülebilirlik ve istikrar vurgusu
Çin Uluslararası Ekonomik Değişim Merkezi baş araştırmacısı Zhang Yansheng, Global Times’a konuyla ilgili verdiği demeçte, Çin ekonomisinin bu yıl yüzde 5’lik hedefin üzerinde performans gösterebileceğini ve IMF’nin Çin’in ekonomik büyümesine ilişkin tahminlerini 5,8-6’ya yükseltmesinin muhtemel olduğunu söyledi.
Yine Global Times’a konuşan Pekin Üniversitesi’nden bir ekonomist olan Cao Heping de, Çin’in ekonomik performansının, ülkenin güçlü büyüme ivmesi nedeniyle büyük olasılıkla hükümetin hedefini aşacağı değerlendirmesine katıldı.
Yetkililer Çin ekonomisinin Kovid kapanması sonrası hızla toparlanmaya başladığını düşünse de, sertleşen jeopolitik durum ve küresel ekonomik durgunluk endişe yaratıyor. Bu koşullarda büyüme için belirlenen temel ilkeler, “yüksek kaliteli kalkınma ve sürdürülebilir bir büyüme modeli arayışı” oldu.
Bu bağlamda toplantıda, dış ortamda artan belirsizlikle karşı karşıya kalırken kısa vadeli acil durum önlemleri ile orta ve uzun vadeli kalkınma stratejileri arasında “dengeli ve bütüncül bir yaklaşım benimseme” vurgusu yapıldı.
Küresel ekonomiye katkı
Ülkenin küresel ekonomik büyümeye katkısının da bu yıl yaklaşık yüzde 30’a geri dönmesi bekleniyor. Yakın tarihli bir IMF analizine göre, Çin’in büyüme oranı yüzde 1 puan arttığında, diğer ülkelerdeki büyüme yaklaşık yüzde 0,3 puan artıyor.
Uzmanlar, Çin’in bu yılki büyüme hedefinin, Vietnam ve Hindistan gibi sanayileşmenin erken bir aşamasında olan ülkeler dışındaki çoğu ekonomiyi muhtemelen aşacağını düşünüyor.
Diğer yandan, gelişmiş ekonomilerin ekonomik durgunluğa girip girmeyeceği ve bunun da Çin ihracatına olan talebe nasıl yansıyacağı konusu en büyük belirsizlik faktörü olarak görülüyor.
‘Mütevazı bir hedef’
Bloomberg analistleri ise, Çin’in yüzde 5’lik hedefini ‘mütevazı’ bulurken, büyük mali krizden çekinen Pekin’in tüketici odaklı bir toparlanmayı teşvik etmek için büyük teşviklerden kaçındığı ve bunun da dünya ekonomisine “daha az katkı” anlamına geldiği yorumunu yaptı.
Dünya Bankası eski Çin ülke direktörü Bert Hofman, iç tüketimi artırma hedefiyle ilgili, “Tüketimdeki bir toparlanma büyük olasılıkla büyümeye yol açacak” dedi ve ekledi “Ancak özel sektörü desteklemek için daha güçlü önlemler ortaya çıkana kadar ticari yatırımlar belirsiz kalabilir.”
Yerel yönetimlerin de altyapı harcamaları için büyük yatırımları azaltması bekleniyor. ING Bank Greater China baş ekonomisti Iris Pang, “Altyapı büyümesinin yavaş olması, diğer ülkelerdeki çelik ve çimento gibi endüstrileri de etkileyebilir çünkü Çin daha az emtia ithal edebilir” dedi.
Financial Times’a konuşan Brookings Enstitüsü’nden Eswar Prasad ise, “Bu büyüme hedefi, kükreyen büyüme çağının sona erdiğinin sinyalini veriyor” ifadesini kullandı.
Ekonomistlere göre, Çin hükümeti, büyümeyi ve özel sektörü destekleyen politikalar aracılığıyla hanehalkı ve iş dünyası güvenini artırma gibi zorlu bir görevle karşı karşıya.
