İsrail’in Gazze saldırıları komşu Mısır, Ürdün ve Lübnan’ın zaten kırılgan ekonomilerini de sarsıyor. Aşağıda çevirisini okuyacağınız makale bu ülkelerden Mısır’a odaklanıyor. Haberde, IMF’ye en çok borcu olan ikinci ülke konumundaki Mısır’ın Gazze savaşının da etkisiyle IMF’den alacağı kredi miktarını artırmasını talep ettiği ve IMF’nin de bunu değerlendirdiği belirtiliyor:
***
Mısır Yeniden IMF’ye Başvuruyor
Gazze’deki savaş zaten zor durumda olan Mısır ekonomisini daha da zora soktu.
Nosmot Gbadamosi
Uluslararası Para Fonu (IMF), komşu Gazze’deki savaşın etkisi nedeniyle Mısır’ın kurtarma programı kapsamında aldığı borç limitini artırabilir. Mısır geçen ay IMF ile 3 milyar dolarlık kredinin 5 milyar doların üzerine çıkarılması konusunda görüşmelerde bulunmuştu.
IMF Genel Müdürü Kristalina Georgieva cuma günü Reuters’a yaptığı açıklamada IMF’nin Mısır’ın kurtarma programında olası bir artırımı “ciddi bir şekilde değerlendirdiğini” söyledi. Georgieva bu açıklamayı San Francisco’da düzenlenen Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) zirvesi sırasında yaptı. Georgieva, İsrail’in Hamas’a karşı yürüttüğü savaşın sadece Gazze’nin nüfusunu ve ekonomisini “harap etmekle” kalmadığını, aynı zamanda komşu ülkeler Mısır, Lübnan ve Ürdün için de turizm kaybı ve yüksek enerji maliyetleri nedeniyle zorluklar yarattığını söyledi.
Mısır, Arjantin’den sonra IMF’ye en çok borçlanan ikinci ülke konumunda. Geçen on yıl içinde Kahire’nin 2010’da 37 milyar dolar olan dış borcu Eylül ayı itibariyle 164 milyar dolara yükseldi. Ülke kısa vadeli yabancı yatırımlara büyük ölçüde bağımlı hale geldi ancak gerekli mali reformları uygulamakta yavaş kaldı. Enflasyon Eylül ayında neredeyse yüzde 40’a yükselerek rekor kırdı (geçen ay yüzde 2 puan düşmeden önce).
Abdülrahman Mansur’un geçen günlerde Foreign Policy’de belirttiği gibi, Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah es-Sisi, “hayalet şehirlere dönüşebilecek”, yeni bir başkent de dahil ekonomik faydası çok az olan büyük projeleri finanse etmek için kredilere bel bağladı.
IMF, Mısırlı yetkililerden Mart 2022’den bu yana üç kez devalüe edilen, dolar karşısında yüzde 50 değer kaybeden ve halkın gıda maliyetlerini yükselten para birimini serbest bırakmalarını talep etti.
Ancak IMF, gecikmiş kredi dilimlerinden yaklaşık 700 milyon dolarlık kısmını çözecek ve Mısır poundunun beklenen dördüncü devalüasyonunu başlatacak iki planlı programın gözden geçirmesini henüz yapmadı.
Mısır turizm sektörünü her yıl yüzde 30 oranında büyütmeyi umuyordu ancak rezervasyonların yaklaşık yüzde 10’unda iptaller yaşanıyor. Kahire, ABD’nin borçlarının hafifletilmesi karşılığında Filistinli mültecileri kabul edeceğine dair basında çıkan haberleri yalanladı.
Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şükri perşembe günü yaptığı açıklamada İsrail ve ABD’nin kaçan Filistinlileri kabul etme karşılığında borçların silinmesini teklif ettiği iddialarını da reddetti.
Financial Times Ekim ayında İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun Gazze’den mültecileri kabul etmesi için Mısır’a baskı yapmaları amacıyla Avrupalı liderler nezdinde lobi faaliyetleri yürüttüğünü ancak Fransa, Almanya ve Birleşik Krallık’ın Mısır’ın mülteci alımına karşı güçlü duruşu nedeniyle bu öneriyi gerçekçi bulmadıklarını bildirmişti.
Sadece ağır yaralıların, prematüre bebeklerin, yabancı ve çifte vatandaşların İsrail dışındaki tek çıkış noktası olan Mısır’ın Refah sınır kapısından Gazze’yi terk etmelerine izin verildi. Mısırlı yetkililer, Filistinlilerin Mısır’a kalıcı olarak göç etmesinden ve kitlesel göçün mali ve güvenlik yükünden çekiniyor.
Küresel güney ülkeleri İsrail’in Gazze saldırısına karşı birbirlerine daha da yakınlaşıyor. Filistin Yönetimi, Endonezya ve aralarında Mısır’ın da bulunduğu Arap ülkelerinin dışişleri bakanlarından oluşan bir heyet bu hafta Pekin’de Gazze’deki savaşla ilgili bir toplantı düzenledi. Arap-Müslüman ülkeleri heyeti daha sonra salı günü Moskova’ya gitti.
Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi Pekin’deki toplantıda yaptığı açıklamada “Gazze’deki durum dünyadaki tüm ülkeleri etkiliyor, insanlığın doğru ve yanlış anlayışını ve insanlığın esasını sınıyor” dedi ve uluslararası toplumu savaşın yayılmasını önlemek için “acilen harekete geçmeye” çağırdı.
Şükri toplantıda ülkesinin “Refah sınır kapısından Gazze’ye yardım ulaştırmak için her türlü çabayı gösterdiğini, ancak İsrail’in yardım girişini engelleme politikasının Filistinlileri devam eden bombardıman ve kuşatma altında Gazze’yi terk etmeye zorlamak için sistematik olduğunu” söyledi.
Mısırlı yetkililer Gazze’deki şiddetin bir an önce sona ermesini sadece insani nedenlerle değil, savaş ne kadar uzun sürerse Mısır’ın zaten sorunlu olan ekonomisi üzerindeki etkisinin de o kadar büyük olacağı düşüncesiyle istiyor. ABD Başkanı Joe Biden, Katar, ABD ve Mısır tarafından müzakere edilen bir anlaşmanın, 50 İsrailli rehinenin serbest bırakılması karşılığında çatışmalara beş günlük insani bir ara verilmesini sağlamaya yakın olduğunu söyledi.
