Financial Times (FT) gazetesinde yer alan habere göre Rusya, Hindistan’dan gizlice ‘hassas ürünler’ satın alıyor ve savunma sanayii açısından hayati önem taşıyan bileşenleri temin etmek üzere ülke içinde üretim tesisleri kurmayı planlıyor.
Gazetenin iddiasına göre Moskova ile Yeni Delhi arasındaki resmi yazışmalar, Moskova’nın savunma üretimini denetleyen sanayi ve ticaret bakanlığının Ekim 2022’de gizli kanallar aracılığıyla kritik elektronikleri güvence altına almak için yaklaşık 82 milyar rupi (o dönemde yaklaşık 1 milyar dolar) harcamak üzere gizli planlar tasarladığını ortaya koyuyor.
Rusya’nın güvenlik kurumlarıyla güçlü bağları olan bir ticaret teşvik kurumuna gönderilen yazışmalarla ortaya çıkan plan, Rusya’daki bankaların Hindistan’a hızla artan petrol satışlarından biriktirdiği kayda değer miktardaki rupi rezervlerini kullanmayı amaçlıyordu.
Yazışmalar, Rusya’nın Hindistan’ı daha önce ‘hasım ülkeler’ tarafından tedarik edilen önemli malları tedarik etmek için alternatif bir pazar olarak gördüğünü öne sürüyor.
Batılı yetkililer ve daha önce ticarette yer almış iki iş insanı tarafından ‘teyit edilen’ sızdırılmış yazışmalar, Rusya ve Hintli ortaklarının çift kullanımlı teknolojileri (hem sivil hem de askeri uygulamaları olan mallar) hedeflediğini gösteriyor.
Gazeteye göre Moskova, Rus-Hint elektronik geliştirme ve üretim tesislerine yatırım yapmayı da düşündü.
Bu süre zarfında Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Washington ile bir dizi işbirliği anlaşması imzalayarak ülkeyi ABD’ye yaklaştırdı.
Buna rağmen, ticaret verileri Rusya ile Hindistan arasındaki ilişkinin, özellikle de Rus yazışmalarında tanımlanan mal kategorilerinde derinleştiğini gösteriyor.
Hindistan’ın Moskova ile artan bağları Washington’da endişelere yol açtı. ABD Hazine Bakan Yardımcısı Wally Adeyemo, Hintli işletmeleri ‘Rusya’nın savunma sanayii ile iş yapan herhangi bir yabancı finans kuruluşunun kendisine yaptırım uygulanması riskiyle karşı karşıya olduğu’ konusunda tehdit etmişti.
Şubat 2022’den bu yana yaptırımların ağırlaşmasıyla Hindistan, Rus ham petrolünün önemli bir alıcısı oldu ve iki ülke arasındaki toplam ticaret 2023-24 mali yılında 66 milyar dolara ulaşarak savaştan önceki yıla göre beş kat artış gösterdi.
Sızdırılan yazışmalarda, Rusya Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nın radyo-elektronik dairesi başkan yardımcısı Aleksandr Gaponov’un, Moskova merkezli Dış Ekonomik Faaliyet ve Sanayide Uluslararası Devletlerarası İşbirliği Konsorsiyumundan Hindistan’dan kritik bileşenler satın alma planlarını sunmasını istediği öne sürüldü.
Vadim Poida liderliğindeki konsorsiyum, Rus ve Hint şirketleri arasında kapalı bir ödeme sistemi kurma, yaptırımları atlatma ve dijital finansal varlıkları kullanma yönünde özel planlar geliştirdi.
Poida’nın konsorsiyumu, Rusya’nın daha önce batı ülkelerinden satın aldığı telekomünikasyon, sunucu ve diğer karmaşık elektronik ekipman parçaları da dahil olmak üzere 100 milyar rubleye kadar bileşen satın alabileceğini tahmin ediyor.
Konsorsiyum şimdiden Hindistan’da Rus tasarımı bileşenlerin üretilmesi için pilot projelere başladı ve Rus kuruluşlarının katılımını gizlemek için detaylı çalışmalar yürüttü.
Ticaret beyannameleri, Hintli bir şirket olan Innovio Ventures’ın Rusya’ya insansız hava araçları (İHA) da dahil olmak üzere en az 4,9 milyon dolar değerinde elektronik ekipman tedarik ettiğini ve işlemlerin rupi ile yapıldığını ortaya koyuyor.
Sevkiyatlar arasında ABD ve Avrupa Birliği’nin (AB) yaptırımları altındaki bir Rus şirketine radyo-elektronik sistemler için 568 bin dolar değerinde elektronik ekipman da yer alıyor.
Rusya’nın ticari faaliyetleri hakkında bilgi sahibi olan Hintli bir iş insanı, Moskova’nın Hindistan’da tesisler kurmayı araştırdığını belirterek “Bu [rupi yığınının] bir kısmı Hindistan’da çift kullanımlı ürünlerin üretimi için kullanılacaktı,” dedi.
İş insanı, ev aletlerinde bulunanlar gibi düşük değerli elektronik eşyaların ihraç edilebileceğini ya da Rusya’ya gönderilmek üzere parçalara ayrılabileceğini de sözlerine ekledi.
