Avrupalı şirketler, kış aylarında ısınma talebinin artması nedeniyle Ukrayna’da depolanan doğalgazı çekmeyi hızlandırarak yeni bir enerji krizinin olasılığını azaltıyor.
Enerji şirketleri, ülkedeki savaşa rağmen bu yılın başlarında rezervlerini depolamak için Avrupa’nın en büyük tanklarına ev sahipliği yapan Ukrayna’ya yönelmişlerdi.
Financial Times’ta (FT) yer alan habere göre analistler, bu kararın enerji gruplarının ve tüccarların Avrupa Birliği’ndeki depolardan yalnızca nispeten küçük azalmalar yaşanmasına yardımcı olduğunu, gaz fiyatlarını düşük tuttuğunu ve gelecek yıl yeniden doldurmayı kolaylaştırdığını söylüyorlar.
Fiyat raporlama ajansı Argus Media’nın Avrupa gaz fiyatlandırma başkanı Natasha Fielding, “Ukrayna, bu kış orta ve doğu Avrupa’nın gaz arz güvenliğinde kilit bir rol oynuyor,” dedi.
Ukrayna, AB’deki herhangi bir ülkeden daha fazla doğalgaz depolama kapasitesine sahip.
Ukrayna, AB’deki depolama sahalarının ekim ayı ortalarında maksimum kapasiteye yakın bir seviyeye ulaşmasıyla komşu ülkelere yönelik gazı tutmak için bir alternatif olarak ortaya çıktı.
Kiev üç yıl boyunca ucuz depolama tarifeleri ve gümrük vergisi muafiyetleri gibi teşvikler sunarak kendisini bloğun enerji piyasasına daha fazla entegre etmeye çalışırken gazın AB’ye kolayca yeniden ithal edilmesine de izin verdi.
Doğalgaz depolama tankları güvende
Ülkedeki tankların çoğu, Ukrayna’nın batısında, cephe hatlarından uzakta, yerin derinliklerinde bulunuyor ve Kiev, yabancı müşterilere ulusal kapasitenin üçte biri olan 10 milyar metreküpe kadar teklif verdi. Bu, AB’deki mevcut depolama kapasitesi 115 milyar metreküp.
Devlet enerji şirketi Naftogaz’a göre, Avrupalı kuruluşlar kış ayları öncesinde yaklaşık 2,5 milyar metreküp doğal gaz depoladı.
Gaz depolayan şirketlerin isimleri genellikle güvenlik sorunları nedeniyle açıklanmıyor, fakat emtia tüccarı Trafigura son mali tablosunda bu şirketlerin arasında olduğunu açıkladı.
Argus Media’ya göre, şirketler kasım ayı başlarında Ukrayna depolarından doğalgaz çekmeye başladı ve net çekme miktarı günde ortalama 10,7 milyon metreküp civarındaydı. Bu hız, aralık ayındaki soğuk dönemin ortasında hızlandı ve net düşüşler aralık ortasına kadar günde ortalama 26 milyon metreküpe kadar çıktı.
Argus, Polonya’nın Ukrayna deposundan çekilen gazın yarısından fazlasını aldığını, geri kalanının ise Moldova, Slovakya ve Macaristan tarafından kullanıldığını söyledi.
Avrupa krizi şimdilik atlatmış görünüyor
Endüstri kuruluşu Gas Infrastructure Europe’a göre, AB’nin depolama seviyeleri, soğuk hava dönemlerine rağmen, aralık ayı sonlarında bile yaklaşık yüzde 90’da kaldı ve önceki beş yıllık ortalamanın oldukça üzerinde.
Avrupa Komisyonu’nun 1 Şubat 2024’e kadar AB genelinde ortalama yüzde 45 tam depolama hedefi var, fakat Komisyon üye devletlerin yüzde 55’e ulaşmak için çaba göstermesi gerektiğini söylüyor.
Rystad, büyük arz kesintileri yaşanmazsa ve talep mevcut düşük seviyelerde devam ederse, AB’nin mart ayı sonunda depoda 80 milyar metreküp gaz veya yaklaşık yüzde 70 kapasite kalacağını tahmin ediyor.
